Kira tespit davası açma süresi ne kadardır?

Kira tespit davasında kira bedeli nasıl belirlenir?

Kira tespit davasında bilirkişi incelemesi yapılır mı?

Kira tespit davası sırasında kiracı kira ödemeye devam eder mi?

Kira tespit davası kararı ne zaman yürürlüğe girer?

Emekli olduktan sonra çalışma durumunda emekli maaşında bir kesinti olur mu?

Konkordato sürecinde komiserin tarafsızlık ilkesini nasıl sağlaması beklenmektedir?

Kira tespit davası sonucunda belirlenen kira geriye dönük olarak uygulanabilir mi?

Kira tespit davası açan taraf hangi belgeleri sunmalıdır?

Kira tespit davası açıldığında uzlaşma mümkün müdür?

Kira tespit davası ile kira artış oranı nasıl belirlenir?

Satıcının aleyhine oluşan kur farkı nedir ve nasıl hesaplanır?

Kur farkından doğan zararlar, sözleşmede yer almıyorsa satıcıya yansıtılabilir mi?

Satıcının aleyhine oluşan kur farkı gider olarak muhasebeleştirilebilir mi?

Kur farkı zararlarının önlenmesi için satıcı hangi önlemleri alabilir?

Kur farkı nedeniyle satıcı ek ödeme talep edebilir mi veya alıcıyla anlaşma sağlayabilir mi?

İş kazası sonrası işverenin hukuki sorumlulukları nelerdir?

İş kazası bildirim süresi ne kadardır ve kim tarafından yapılmalıdır?

İş kazası geçiren çalışanın hakları nelerdir?

İş kazası tazminatı nasıl hesaplanır ve hangi koşullarda talep edilir?

İş kazası nedeniyle açılacak dava süreçleri nelerdir ve hangi belgeler gereklidir?

Muvazaalı işlem nedir ve hangi durumlarda ortaya çıkar?

Muvazaalı işlemler hukuken geçerli midir?

Muvazaalı işlemlerin ispatı nasıl yapılır?

Muvazaalı işlemler sonucunda zarar gören üçüncü kişiler hangi haklara sahiptir?

Muvazaalı işlemler iptal edilebilir mi ve dava süreci nasıl işler?

Trafik para cezasına nasıl ve hangi sürede itiraz edilebilir?

Trafik cezasına itiraz etmek için hangi belgeler gereklidir?

Trafik cezasına itiraz başvurusu nereye yapılır?

Kiraya veren, kira sözleşmesi bitmeden kiracıyı nasıl tahliye edebilir?

Trafik cezasına itiraz başvurusu sürecinde ne kadar süre içinde sonuç alınır?

Trafik cezasına itirazın reddedilmesi durumunda ne yapılabilir?

Kiraya verilen taşınmazın tahliyesi hangi durumlarda talep edilebilir?

Kiraya verilen taşınmazın tahliyesi için yasal süreç nasıl işler?

Kiracının kira ödememesi durumunda tahliye davası ne zaman açılabilir?

Kiracıya tahliye ihtarnamesi nasıl ve ne zaman gönderilmelidir?

Boşanma sürecinde çocuğun velayeti nasıl belirlenir?

Velayet davasında çocuğun görüşü ne kadar önemlidir?

Velayet hakkı anne veya babadan alınabilir mi? Hangi durumlarda alınır?

Ortak velayet nedir ve hangi koşullarda uygulanır?

Velayet hakkı olmayan ebeveynin çocukla kişisel ilişki kurma hakkı nasıl düzenlenir?

Miras paylaşımı nasıl yapılır ve yasal mirasçılar kimlerdir?

İş yerinde iş güvenliği ihlali durumunda işverenin ve işçinin sorumlulukları nelerdir?

Miras paylaşımında saklı pay nedir ve kimlere aittir?

Mirasçılar arasında anlaşmazlık olduğunda miras nasıl bölüşülür?

Miras paylaşımında mirasçılardan biri mirastan feragat edebilir mi ve bu durumda ne olur?

Mirasın reddi (reddi miras) nedir ve hangi sürede yapılmalıdır?

Tüketici, ayıplı mal veya hizmetle karşılaştığında hangi haklara sahiptir?

Tüketici şikayeti nasıl ve nereye yapılır?

Tüketici, aldığı ürünü kaç gün içinde iade edebilir?

Garanti süresi dolan bir ürün için tüketici hakları nelerdir?

Tüketici hakem heyetine başvuru süreci nasıl işler?

Sözleşme ihlali nedir ve hangi durumlarda gerçekleşir?

İşyeri kira sözleşmesinin sona ermesi durumunda kiracı hangi haklara sahiptir?

Sözleşme ihlali durumunda tarafların hakları nelerdir?

Sözleşme ihlali nedeniyle tazminat talep edilebilir mi?

Sözleşme ihlali durumunda dava süreci nasıl işler?

Sözleşmenin feshi hangi durumlarda mümkündür ve fesih süreci nasıl işler?

Çalışanların performans düşüklüğü durumunda işverenin yasal hakları nelerdir?

Şirket içi haksız rekabet nasıl önlenir ve bu durumda ne gibi yaptırımlar uygulanabilir?

İş yerinde mobbing (psikolojik taciz) iddiaları nasıl kanıtlanır ve hukuki süreci nasıl işler?

İşverenin işçiyi haklı nedenle işten çıkarması hangi durumlarda mümkündür?

İş yeri devri durumunda çalışanların hakları nasıl korunur?

Şirket ortaklarının kâr paylaşımında anlaşmazlık yaşaması durumunda hukuki çözüm yolları nelerdir?

Şirket içi mali usulsüzlükler tespit edilirse, işverenin izleyebileceği yasal adımlar nelerdir?

Çalışanların fazla mesai ücretleri ödenmediğinde ne gibi yasal haklar doğar?

Emeklilik yaşı nasıl belirlenir ve hangi şartlar sağlandığında emekli olunabilir?

Emeklilik için gerekli prim gün sayısı nedir ve bu sayı nasıl hesaplanır?

Emeklilik maaşı hesaplanırken hangi kriterler dikkate alınır?

Erken emeklilik şartları nelerdir ve kimler erken emeklilikten yararlanabilir?

Emekli maaşı artırımı nasıl yapılır ve hangi faktörlere bağlıdır?

Yurtdışında çalışanların Türkiye’de emekli olma hakları nelerdir?

Emekli maaşı bağlanma süresi ne kadar sürer ve bu süreç nasıl işler?

Malulen emeklilik için hangi şartlar gereklidir ve kimler başvurabilir?

Emeklilik başvurusunda gerekli belgeler nelerdir ve nasıl başvuru yapılır?

Kiracı, ev sahibine tazminat davası açabilir mi ve hangi durumlarda bu hakka sahiptir?

Ev sahibi, kendisi oturmak istediği gerekçesiyle kiracıyı tahliye edebilir mi?

Kademeli emeklilik nedir ve kimleri kapsar?

Konkordato sürecinde alacaklı eşitliğini bozucak şekilde sulh anlaşmalari yapılabilir mi?

Konkordato komiserinin görevleri ve yetkileri nelerdir?

Konkordato komiserinin alacaklılar kuruluyla olan iletişim sorumlulukları nelerdir?

Konkordato komiserinin mahkemeye sunmakla yükümlü olduğu raporların içeriği ne olmalıdır?

İhtiyaç sebebi ile tahliye davasında tek taşınmaz bulunması halinde tahliye edilebilir mi

Sözleşmelerde aldatma durumunda hangi yasal düzenlemelere başvurulabilir?

Milletlerarası yetki sözleşmelerinin geçerlilik şartları nelerdir?

Gabin iddiasında bulunmak için hangi yasal süreler dikkate alınmalıdır?

Milletlerarası derdestlik itirazı mümkün mü?

Bilirkişinin soyut verilerle rapor hazırlamasi durumunda bu rapor geçerli olur mu?

Türk Ticaret Kanunu çerçevesinde anonim şirketlerde yönetim kurulu üyelerinin görevleri nelerdir

Türk Ticaret Kanunu'na göre, anonim şirketlerde yönetim kurulu üyelerinin sorumlulukları nelerdir ve bu sorumlulukları ihlal etmeleri durumunda karşılaşabilecekleri yasal yaptırımlar nelerdir

Anonim şirketlerde yönetim kurulu üyelerinin şirketi temsil etme yetkisi nasıl düzenlenmiştir ve bu yetkinin sınırları nelerdir

Türk Ticaret Kanunu kapsamında, anonim şirketlerde yönetim kurulu üyelerinin seçimi, görev süreleri ve görevden alınma koşulları nasıl belirlenmiştir?

Yönetim kurulu üyelerinin bireysel ve müteselsil sorumluluğu arasındaki fark nedir ve hangi durumlarda hangi sorumluluk türü uygulanır

Yönetim kurulu üyelerinin sorumluluk sigortası nedir ve bu sigorta türünün avantajları ve dezavantajları nelerdir?

Anonim şirketlerde yönetim kurulu üyelerinin sorumluluğunun sınırları nelerdir ve hangi durumlarda sorumluluktan kurtulabilirler

türk ticaret kanunu uyarınca anonim şirketlerde yönetim kurulu üyelerinin sorumlulukları ile limited şirketlerdeki müdürler arasındaki fark nedir

Bir şirkette görevli mağaza çalışanlarının yaka kartı takıyor olmaları kişisel verileri ihlal eder mi?

Yaka kartında yer alan bilgiler, üçüncü şahıslar tarafından kötüye kullanılırsa işveren bundan sorumlu tutulabilir mi

Yaka kartı uygulaması, belirli sektörler veya iş kolları için zorunlu bir uygulama mıdır, yoksa tamamen işverenin inisiyatifinde midir

Çalışanlar, yaka kartı takmayı reddederlerse işveren ne gibi yaptırımlar uygulayabilir ve bu durum iş akdinin feshine kadar gidebilir mi?

tarafın kusuru bulunduğunu, işin yapımı sırasında hazırladıkları projeleri emanet inşaat komisyonuna verdiklerini, komisyonun projeleri 57 günlük gecikmeden sonra verdiğini, inşaat komisyonunun kararsızlığı nedeniyle işin geciktiğini, detay planının 05.04.2004 tarihinde kendilerine teslim edilmesi nedeniyle işin 2004 yılına sarktığını belirterek, 2003 yılında harcanamayan 118.922,44 TL nin 2004 yılına sarkması nedeniyle 2004 yılı birim fiyatlarına göre ödenmesi gereken fiyat farkı alacağı için şimdilik 30.000,00 TL ile idarede kalmış bulunan gecikme cezası adı altında el konulan 13.704,00 TL'den fazlaya dair haklar saklı kalmak üzere şimdilik 25.000,00 TL'nin davalıdan tahsiline karar verilmesi istemiş, yargılama sırasında taleplerini ıslah ederek 50.598,00 TL'sına çıkarmıştır. Davalı ... savunmasında davacı tarafından yapılan inşaatın mevzuata aykırı olarak yüksek oranda keşif artışı olması ve imalâtlardaki noksan, kusur ve usulsüzlükler dikkate alınarak Bakanlık müfettişleri tarafından incelemeye alındığını, bu soruşturma sonucunda davacı hakkında ... 3 Ağır Ceza Mahkemesi'nde kamu davası açıldığını, bu davanın sonucunun beklenmesi gerektiğini, ıslahla artırılan kısım için zamanaşımı süresinin dolduğunu, diğer taraftan sözleşme konusu taşınmazın Sağlık Bakanlığı'na devredildiğini, aleyhlerine açılan davanın öncelikle husumetten reddine karar verilmesini istemiş, birleşen davada yüklenici davacı ... aleyhine açtığı davasında yapıldığı anlaşılan fazla ödeme ve eksik kusurlar için fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla 26.093,79 TL’nın davacı-birleşen dosya davalısı yükleniciden tahsiline karar verilmesini istemiştir. Davalı Sağlık Bakanlığı cevap dilekçesinde davada zamanaşımı süresinin dolduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir. Mahkemece, incelenen Ağır Ceza Mahkemesi dosya kapsamı ile alınan bilirkişi raporları ile ... Dispanseri işini yapan davacı ...'ın ilgili kurumları zarara uğratmadığı, davalı idareden 50.598,00 TL alacaklı olduğu ancak ıslah edilen kısım yönünden zamanaşımının dolduğu gerekçesiyle asıl davanın 25.000,00 TL üzerinden kabulü ile bu miktarın davalı Sağlık Bakanlığı'ndan tahsiline, ıslah ile arttırılan kısma yönelik talebin zamanaşımı nedeniyle reddine, davalı ... hakkındaki davanın husumetten reddine, bilirkişi raporlarına göre fazla ödeme bulunmadığından birleşen davanın reddine karar verilmiştir. Taraflar arasında 06.08.2002 tarihli sözleşmenin düzenlendiği ihtilafsız olup bu sözleşmenin eki olan yapım işleri genel şartnamesi Dava ve sözleşme tarihinde yürürlükte olan 1086 sayılı HUMK'nın 287. ve 6100 sayılı HMK'nın 197. maddesine göre delil sözleşmesi niteliğinde olup mahkemelerce görevi gereği kendiliğinden gözetilmesi gerekir. Yüklenicinin sözleşme kapsamında yaptığı imalâtlarla ilgili olarak talepte bulunabilmesi için yine sözleşme tarihinde yürürlükte olan söz konusu şartnamenin 39. ve 40. maddelerine göre hakediş raporunun "idareye verilen ... dilekçemde yazılı ihtirazi kayıtla" cümlesini yazarak imzalaması gerekir. Yüklenicinin itirazını bu şekilde bildirmediği takdirde hakedişi olduğu gibi kabul etmiş sayılacağı hükmü bulunmaktadır. Sözleşme tarihinde yürürlükte bulunan 818 sayılı BK'nın 126/4 maddesinde yüklenicinin kasıt veya ağır kusuru ile akdi hiç veya gereği gibi yerine getirmediği veya ayıplı iş meydana getirmiş olduğu işler haricinde kalan eser sözleşmesinden kaynaklanmış davaların 5 yıllık zaman aşımı süresine tabi olduğu açıklanmış ise de kasıt veya ağır kusur halinde aynı Kanun'un 125. madde hükmü uyarınca 10 yıllık zaman aşımı süresine tabidir. Sözleşme taraflarının açacağı davada zaman aşımı süresi kesin kabulün onay tarihinden başlar. Somut olayda davacı dava dilekçesinde ve ıslah dilekçesinde, davalı idare tarafından kesilen cezanın iadesi ile fiyat farkından alacağını talep etmiş, ancak bu kalemlerden ayrı ayrı ne kadar talepte bulunduğunu açıklamamıştır. Bu nedenle davacı- birleşen dosya davalısı yükleniciye Öncelikle talep ettiği ve ıslahla arttırdığı miktarlarda ceza kesintisinden ve fiyat farkından ne kadar talep ettiği açıklattırılmalıdır. Talep edilip ıslah ile arttırılan kalemler yönünden kesin hesabın ve kesin kabulün yapılıp onaylandığı davalı- birleşen dosya davacısı iş sahibince kanıtlanmadığından ıslah ile arttırılan kısım yönünden zaman aşımından ret kararı verilmesi doğru olmamıştır. Diğer taraftan gecikme cezasının kesinti yapıldığı 10 nolu ara hakediş yüklenici tarafından itirazi kayıtsız imzalanıp asıl dava davacısı yüklenici aleyhine kesinleştiğinden cezai şartla ilgili istemin reddi gerekir. Fiyat farkı ile ilgili olarak ise yüklenicinin iddiası ve iş sahibinin savunmasına göre bir kısım ödeneğin 2003 yılında harcanamaması nedeniyle 2004 yılına sarktığı ve iş artışı da bulunduğundan iş artışı nedeniyle davacının isteyebileceği fiyat farkı ile ilgili olarak konusunda uzman teknik bilirkişi kurulundan gerekçeli ve denetime açık rapor alınıp sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekirken harcanmayan ve ertesi yıla sarkan bedel dikkate alınmaksızın fiyat farkı hesabı yapan bilirkişi raporuna itibar edilerek davanın sonuçlandırılması doğru olmadığı gibi ...'nın temyizi ile ilgili olarak birleşen dava SSK başkanlığı tarafından açılmış ise de SSK Hastanelerinin Sağlık Bakanlığı'na devri nedeniyle bu davada da davacı sıfatı Sağlık Bakanlığı'na geçtiği halde karar başlığında SSK Başkanlığı hasım gösterilip aleyhine vekalet ücreti hükmedilmesi de doğru olmamış, kararın temyiz eden taraflar yararına bozulması gerekmiştir. SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle tarafların diğer temyiz itirazlarının reddine, 2. bentte açıklanan nedenlerle taraflar yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacı-birleşen dosya davalısına geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 29.11.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.

1. Dava Türü:
Sözleşme İhlali Davası (Alacak Davası)

2. Temel Olaylar:
- Taraflar arasında geçerli bir sözleşme düzenlenmiştir.
- Yapılan işin süresinde tamamlanmaması ve gecikme yaşanması.
- Davacının idareye karşı alacak talebinde bulunması ve karşı tarafın savunmalarında değişik gerekçeler ileri sürmesi.

3. Hukuki Sorunlar:
- Sözleşmede belirtilen yükümlülüklerin yerine getirilmemesi.
- Gecikme cezası ve fiyat farkı talepleri ile ilgili ortaya çıkan hukuki sorunlar.
- Zamanaşımı süresinin dolup dolmadığı ve tarafların taleplerinin geçerliliği.
- Belirtilen yükümlülüklerin ihlali nedeniyle uğranılan zarara ilişkin talepler.

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Davacı ile davalı arasındaki sözleşmeye dayalı alacak talepleri.
- Tarafların sorumlulukları ve gecikme cezası ile ilgili savunmalar.

5. Talepler:
- Davacının, gecikme cezası ve fiyat farkı alacağının tahsili talebi.
- Davalı tarafça ileri sürülen zaman aşımının geçerli olup olmadığının incelenmesi ve karar verilmesi.

Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2014/2935 E. , 2017/982 K. "İçtihat Metni" T.C. D A N I Ş T A YONÜÇÜNCÜ DAİREEsas No:2014/2935Karar No:2017/982Temyiz İsteminde Bulunan (Davacı) : Vekili : Karşı Taraf (Davalı) : Vekili : İstemin Özeti : … 16. İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…. sayılı kararının; açılan davanın idari sözleşmeye dayalı bir dava olması sebebiyle iptal davaları için belirlenen 60 günlük süreye tabi olmadığı, dava zamanaşımı süresinin başlangıcının kurumu temsile yetkili organların öğrenme tarihi olduğu, idareleri tarafından açılan benzer davalarda davacıların zamanaşımı itirazlarının reddedildiği, bu sebeple verilen bu kararının diğer kararlarla çeliştiği, idari sözleşmeden kaynaklanan tazminat davalarında dava açma süresine ilişkin olarak 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nda özel bir düzenlemeye yer verilmediğinden, olayda 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun uygulanması gerektiği, idarenin, sözleşme hükümlerine aykırı davranan sözleşmeciye karşı hak taleplerinin olması hâlinde dava açma süresinin genel hükümlere göre belirlenmesi gerektiği, idari sözleşmelerden kaynaklanan davalar tam yargı davası olduğundan dava açma süresi bakımından tam yargı davalarında aranılan dava açma süresinin uygulanacağı, ayrıca dava açılmadan önce idarece 17.05.2013 tarih ve 9-16 sayılı kararın alındığı, anılan karardan sonra davanın 28.05.2013 tarihinde süresinde açıldığı, zamanaşımı süresinin başlangıcı olarak resmî kurumlardaki kurumu temsile yetkili Genel Müdür'ün zararı, fiili ve faili öğrendiği tarihin esas alınması gerektiğine ilişkin yargı kararlarının bulunduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.Savunmanın Özeti : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği savunulmaktadır.Danıştay Tetkik Hâkimi ....'nın Düşüncesi : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.TÜRK MİLLETİ ADINAKarar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:Dava; davalı ... A.Ş. tarafından taahhüt edilen yıllık 60.000.000 kwh elektrik enerjisinin üretilmemesi sebebiyle, üretilmeyen miktarın %20'si olan 12.000.000 kwh enerji için, enerji birim fiyatı olan 2,7 c/kwh üzerinden hesaplanan KDV'si ile birlikte 324.000 USD karşılığı olan 677.241,65.-TL eksik üretim ceza faturasının, ayrıca 26.231,88-TL olan gecikme cezası bedeli ve bu bedelin KDV'si olan 4.721,73.-TL ile birlikte toplam 708.195,21.-TL eksik üretim tazminatının dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılmış; İdare Mahkemesi'nce; davacı idare tarafından 677.241,65.-TL tutarındaki 2012 yılına ilişkin eksik üretim ceza faturasının ödenmesi isteğiyle 30.01.2013 tarih ve 283 sıra nolu fatura düzenlenerek 30.01.2013 tarihinde davalıya başvurduğu, yapılan başvurunun davalının 05.02.2013 tarih ve 2013/003 sayılı yazısıyla reddedildiği, davacı idarenin bu işlemi en geç, talebin reddolunduğunun Enerji Alış Dairesi Başkanlığı'nca Kurum Hukuk Müşavirliğine bildirildiği 12.02.2013 tarihinde öğrenmiş olduğunun kabulü gerektiği göz önüne alındığında, anılan alacağın ve bu alacağa bağlı feri alacakların (26.231,88-TL olan gecikme cezası bedeli ve bu bedelin KDV'si olan 4.721,73-TL'nin) ödenmesine karar verilmesi isteğiyle bu tarihi izleyen 60 gün içinde, en geç 15.04.2013 tarihine kadar dava açılması gerekirken, bu süre geçirilerek 28.05.2013 tarihinde açılan davanın süre aşımı nedeniyle esasının incelenmesine hukuken olanak bulunmadığı gerekçesiyle 2577 sayılı Kanun'un 15/1-b maddesi uyarınca davanın süre aşımı nedeniyle reddine karar verilmiş, bu karar davacı tarafından temyiz edilmiştir.2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "İdari dava türleri ve idari yargı yetkisinin

1. Dava Türü:
Sözleşme İhlali Davası (Alacak Davası)

2. Temel Olaylar:
- Taraflar arasında geçerli bir sözleşmenin varlığı.
- Davalı tarafın sözleşmede belirtilen yükümlülükleri yerine getirmemesi, belirlenen enerji miktarının üretilmemesi.
- Davacı tarafın, eksik üretim nedeniyle hukuki süreç başlatması için gereken yasal süre içinde davayı açmaması.

3. Hukuki Sorunlar:
- Sözleşme ihlalinin niteliği ve sonuçları.
- İhlalin meydana geldiği tarih ve zamanaşımı süresinin başlangıcı.
- Dava açma süresinin belirlenmesi ve ilgili mevzuatın uygulanabilirliği.
- İdari sözleşmelerden kaynaklanan davalarda zamanaşımı ve dava yönünden geçerlilik durumu.
- Cezai şartlar ve tazminat taleplerinin geçerliliği.

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Zamanaşımı süresinin başlangıcı ve yazılı başvuruya ilişkin red cevabının dikkate alınması.
- İdare tarafından açılan davaların geçerliliği ve davanın süre aşımına uğrayıp uğramadığı konusundaki itirazların değerlendirilmesi.

5. Talepler:
- Davalı taraftan, eksik üretim nedeniyle hesaplanan tazminat ve gecikme cezası bedelinin ödenmesi talebi.

halinde, iş ortaklığı tarafından davacı şirkete fazladan ödenen 430.404,00 TL'nin, hesaplanacak miktardan mahsubunun gerektiğini savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : Mahkemece iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; "davacı tarafın talebinin taraflar arasındaki 30/05/2013 tarihli alt yüklenici sözleşmesinin C.2 maddesinden kaynaklandığı, bu maddede; ''iş bu sözleşme konusu işte İdare tarafından ...’e ...’un alt yüklenicisi olduğu imalatlarla ilgili uygulanacak fiyat farkları aynı oranda ... hak edişlerine ve birim fiyatlarına yansıtılacağı'' hükmünün yer aldığı, buna göre davacı tarafın fiyat farkı alacağının; dava dışı idare tarafından davalı iş ortaklığına fiyat farkı ödediği tarihte doğduğu ve muaccel olduğu, alınan rapor ve davalı idare kayıtlarına göre dava dışı idare tarafından davalı iş ortaklığına yukarıda belirtildiği üzere 06/08/2013, 09/09/2013, Ekim/2013 ve 12/11/2013 tarihlerinde dört farklı tarihte fiyat farkı ödemesi yapıldığı, buna göre 6098 sayılı TBK'nın 147. Maddesine göre 5 yıllık zamanaşımı süresinin; idare tarafından davalı iş ortaklığına yapılan söz konusu ödemelerden itibaren işlemeye başlayacağı, iş bu davanın ise 5 yıllık zamanaşımı süresinden sonra 15/04/2019 tarihinde açıldığı, davalı tarafın cevap dilekçesi ile yasal süre içinde zaman aşımı def'inde bulunduğu anlaşılmakla; davalı tarafın zaman aşımı def'inin haklı olduğu" gerekçesi ile, davanın zamanaşımı nedeni ile reddine karar verilmiştir. İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde; yerel mahkemece taraflar arasında aktedilen sözleşmenin C.2 maddesi gereğince davalıların dava dışı idareden ödeme aldığı tarihin muacceliyet tarihi olarak kabul edilerek, zamanaşımının bu tarihten itibaren işlemeye başladığının kabul edilmesinin hatalı olduğunu, fiyat farkı alacağının işin reel bedelinin ödenmesi maksadıyla düzenlenerek sözleşmeye dahil edildiğini, eserin teslim tarihinin muacceliyet tarihi olarak kabul edilmesi gerektiğini, müvekkilinin net hakediş bedelinin belirlenmesi için müvekkiline yapılacak son ödemenin beklenmesi gerektiğini, yine TBK. 154/1.1 maddesi uyarınca davalıların yaptığı kısmi ödemenin de zamanışımını kestiğini, yerel mahkemece davanın zamanaışımı nedeni ile reddine karar verilmesinin hatalı olduğunu ileri sürerek, yerel mahkemenin kararının istinaf incelemesi yapılarak kaldırılmasını ve davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE : Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak istemine ilişkindir. Davacı taşeron, davalılar yüklenicidir. Mahkemece davanın zamanaşımı nedeni ile reddine karar verilmiş olup, hüküm davacı tarafça istinaf edilmiştir. İnceleme, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır. Taraflar arasında imzalanan alt yüklenici sözleşmesi başlıklı 30/05/2013 tarihli sözleşme ile davalıların yüklenimindeki işin bir kısmı davacı tarafa taşere edilmiştir. Davacı sözleşme uyarınca, davalıların iş sahibi idareden aldıkları fiyat farklarının aynı oranda kendisine de yansıtılması gerektiğini, davalıların 10-11-12-13 nolu hakedişler iş sahibi idareden fiyat farkları aldıklarını ancak, kendisine bu fiyat farkları nedeniyle bir ödeme yapmadıklarını belirterek alacak istemiştir. Davalılar davanın zamanaşımı nedeniyle olmadığı taktirde esastan reddini istemiştir. Mahkemece davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmiş olup, hüküm davacı tarafından istinaf edilmiştir. Eser sözleşmesi, karşılıklı edimleri içeren bir iş görme akdîdir. Yüklenicinin edimi, eseri meydana getirmek ve iş sahibine teslim etmek, iş sahibinin karşı edimi ise teslim edilen eserin bedelini ödemektir. Eser sözleşmesinin varlığı halinde, yüklenici işi sözleşme, fen ve sanat kurallarıyla iş sahibinin beklediği yararı gözeterek imal edip teslim ettiğini, iş sahibi ise iş bedelini ödediğini ispat etmek zorundadır. (Yargıtay (kapatılan) 15. Hukuk Dairesi, 2021/3130 Esas, 2021/2836 Karar) Sözleşmenin imzalandığı tarihte yürürlükte bulunan TBK'nın 147/6 maddesine göre yüklenicinin kastı veya ağır kusuru ile akdî hiç veya gereği gibi yerine getirmemiş, bilhassa ayıplı malzeme kullanmış veya ayıplı bir iş meydana getirmiş olması sebebi ile açılacak davalar hariç olmak üzere eser sözleşmesinden doğan bütün davalar 5 yıllık zamanaşımı süresine tabidir. Zamanaşımının başlangıcı da aynı yasanın 149. maddesi uyarınca alacağın muaccel olduğu, yani yüklenicinin eseri iş sahibine teslim ettiği tarihtir. TBK 154. maddesine göre de kısmi ödeme ile zamanaşımı kesilir ve TBK 156. maddesine göre yeni bir süre işlemeye başlar. Somut olay yapılan bu genel açıklamalar çerçevesinde irdelendiğinde; taraflar arasında 06/11/2013 tarihli "kesin hakediş" başlıklı bir belgenin düzenlendiği görülmektedir. Diğer yandan, dava dışı iş sahibi ...'nin davalı yüklenicilere fiyat farkı nedeniyle en son 12/11/2013 tarihinde ödemeler yaptığı anlaşılmaktadır. Mahkemece alınan bilirkişi raporundan da davalıların davacıya 16/06/2014 tarihinde fiyat farkı nedeniyle ödeme yaptığı, davalıların ödemelerinin 31/12/2018 tarihine kadar devam ettiği görülmektedir. Mahkemece her ne kadar davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmiş ise de, taraflar arasında davaya konu ticari ilişki dışında bir ticari ilişki olup olmadığı, davalıların yukarıda bahsedilen ödemelerinin davaya konu sözleşme kapsamında yapılan ödemeler olup olmadığı hususu irdelenmemiştir. Mahkemece bu ödemelerin sebebi araştırılmalı, davaya konu sözleşme kapsamında yapılan ödemeler bulunduğunun tespiti halinde, TBK 154 maddesi uyarınca kısmi ödemenin zamanaşımını keseceği gözetilerek sonuca gidilmelidir. Yukarıda açıklanan nedenlerle eksik inceleme ve değerlendirmeyle yazılı şekilde hüküm kurulması isabetli olmadığından, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esası incelenmeksizin kabulüne, mahkeme kararının HMK'nın 353/1-a-6 maddesi gereğince kaldırılmasına, dosyanın Dairemiz kararına uygun şekilde incelenip karara bağlanması için kararı veren mahkemeye gönderilmesine karar verilmesi gerekmiştir. HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜNE, 2-Ankara 2. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2019/200 Esas, 2023/105 nolu kararının HMK'nın 353/1-a-6 maddesi gereğince KALDIRILMASINA, 3-Dosyanın Dairemiz kararına uygun şekilde incelenip, karara bağlanmak üzere mahal mahkemesine GÖNDERİLMESİNE, 4-İstinaf başvurusunda bulunan davacı tarafça yatırılan, istinaf karar harcının talep halinde kendisine iadesine, 5-İstinaf aşamasında yapılan yargılama giderlerinin ve istinaf başvuru harcının ilk derece mahkemesince verilecek yeni kararda dikkate alınmasına, 6-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından davacı yararına vekalet ücreti taktirine yer olmadığına, 7-Dosya kapsamında icranın geri bırakılması kararı alınabilmesi için yatırılan bir teminat bulunması halinde, İİK. 36/5 maddesi uyarınca ilgili icra müdürlüğünce teminatın yatıran tarafa iadesine, 8-Kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 6100 Sayılı HMK'nın 353/1-a maddesi gereğince KESİN olmak üzere 01/06/2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi. Başkan E-imzalıdır Üye E-imzalıdır Üye E-imzalıdır Katip E-imzalıdır

1. Dava Türü:
Sözleşme İhlali Davası (Alacak Davası)

2. Temel Olaylar:
- Taraflar arasında 30/05/2013 tarihli bir alt yüklenici sözleşmesi imzalanmıştır.
- Davacı, sözleşme çerçevesinde yüklenicilerin iş sahibi idareden fiyat farkı aldığını, ancak kendisine bu fiyat farklarının yansıtılmadığını öne sürerek alacak istemektedir.
- Davalı taraf, davanın zamanaşımına uğradığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.

3. Hukuki Sorunlar:
- Sözleşmenin C.2 maddesi ile belirlenen yükümlülüklerin uygulanması.
- Davacı tarafın fiyat farkı alacağına muacceliyet durumu.
- Davalıların zaman aşımı def'i ve bunun geçerliliği.
- Sözleşme kapsamında yapılan ödemelerin ve zamanaşımı süresinin durumu.
  
4. Uyuşmazlık Konuları:
- Fiyat farkı alacağının muacceliyetinin belirlenmesi.
- Zamanaşımı sürelerinin hesaplanması ve bunun dava üzerindeki etkisi.

5. Talepler:
- Davacı, yerel mahkeme kararının kaldırılarak davasının kabul edilmesini talep etmektedir.

15. Hukuk Dairesi 2018/457 E. , 2019/2458 K. "İçtihat Metni"Davacılar ... Mirasçıları 1-... 2-... 3-... ile davalılar 1-... 2-... 3-... Teknik İnş. ve Mak. San. ve Tic. Ltd. Şti. arasındaki davadan dolayı ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesince verilen 18.12.2015 gün ve 2006/658-2015/623 sayılı hükmü bozan Dairemizin 13.11.2017 gün ve 2016/1797-2017/3905 sayılı ilamı aleyhinde davalı ... Teknik İnş. ve Mak. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından karar düzeltilmesi isteğinde bulunulmuş ve karar düzeltme dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü: - K A R A R - Dava, iş sahibi muris ... ile davalı yüklenici şirket arasında düzenlenen eser sözleşmesinden kaynaklanmakta olup, havuzun makine dairesi ve denge deposunun yanlış yere yapılarak ayıplı ifa sonucu ugranılan zararın 1086 sayılı HUMK'nın 575/2. maddesi gereği mahkeme hakimi, BK'nın 355 ve devamı maddelerine göre, bilirkişiler ve yüklenici şirketten tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece davaya bakan hakim hakkındaki davanın tefriki ve görevli Yargıtay 15. Hukuk Dairesi'ne gönderilmesinden sonra bilirkişiler ile yüklenici şirket hakkında sürdürülen yargılama sonucunda davalılar ... ve Şafak Özbey hakkındaki davanın reddine, davalı şirket hakkındaki davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.Davalı yüklenici şirketin temyizi üzerine, diğer temyiz itirazları reddedilerek, ayıbın giderim bedelinin 2003 yılı mahalli piyasa rayiçleri ile belirlenerek hükmedilmesi gerekçesiyle yerel mahkemenin kararının bozulmasına dair Dairemizce verilen 13.11.2017 gün 2016/1797 Esas, 2017/3905 Karar sayılı bozma ilamına karşı yine yüklenici şirket vekilince yasal süresi içinde karar düzeltme talebinde bulunulmuştur. Davacıların murisi iş sahibi ile yüklenici şirket arasındaki uyuşmazlık, dava tarihinde yürürlükte bulunan 818 sayılı Borçlar Kanunu'nun 355 ve devamı maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesinden doğmuştur.818 sayılı Borçlar Kanunu'nun 126/4. maddesine göre yüklenicinin kasıt ve ağır kusuru ile akdi hiç veya gereği gibi yerine getirmemiş, bilhassa ayıplı malzeme kullanmış veya ayıplı iş meydana getirmiş olması nedeniyle açılacak davalar hariç olmak üzere eser sözleşmesinden doğan bütün davalar beş yıllık zamanaşımı süresine tabidir. Yüklenicinin kasıt veya ağır kusuru ile akdi hiç veya gereği gibi yerine getirmediği, bilhassa ayıplı malzeme kullanarak ayıplı iş meydana getirmiş olması sebebiyle açılacak davalarda BK'nın 125. maddesi gereğince on yıllık zamanaşımı süresine tabi olacaktır.Zamanaşımı süresi BK'nın 128. maddesine göre alacağın muaccel olmasıyla başlamaktadır. Zamanaşımını durduran sebepler BK'nın 132. maddesinde, zamanaşımını kesen sebepler 133. maddesinde sayılmıştır. BK'nın 135. maddesinde zamanaşımının kesilmesiyle yeni bir sürenin işlemeye başlayacağı, aynı maddenin ikinci fıkrasında borç bir senetle ikrar edilmiş veya bir hüküm ile sabit olmuş ise yeni sürenin her zaman on yıl olduğu kabul edilmiştir. 137. maddede de alacaklının fiili ile zamanaşımı süresinin kesilmesi halinde yeniden işlemeye başlama tarihleri belirtilmiştir. Bu açıklamalardan sonra somut olaya gelince iş sahibi ... tarafından yüklenici şirket aleyhine 01.05.2000 tarihli dilekçesiyle ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 200/176 Esasına kayıtlı olarak açtığı aynı sözleşmeye dayalı tazminat davasındaki dava dilekçesi içeriği ve dosya kapsamından sözleşme konusu işin yüklenici tarafından tamamlanarak 1995 yılı Ağustos ayında iş sahibine teslim edildiği anlaşılmaktadır. Buna göre eserdeki eksik ve kusurlu işlerle ilgili alacaklar teslim ile muaccel-istenebilir hale geldiğinden zamanaşımı süresi 1995 yılı Ağustos ayı sonundan itibaren işlemeye başlamıştır. ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde iş sahibinin açtığı davada yapılan keşif ve alınan bilirkişi raporundan sonra, iş sahibince mahkemeye verilen 30.05.2002 tarihli dilekçe ile eldeki davaya konu ayıbın giderilmesi istenilmiş ise de, bu talep BK'nın 133/2. maddesindeki dava veya def'i zımnında mahkemeye veya hakeme müracaat veya icra takibi yapılması, yahut iflas masasına müdahale olmadığından zamanaşımını kesici nitelikte değildir. Bunun dışında zamanaşımını durduran veya kesen diğer hallerin varlığı da ileri sürülüp kanıtlanmamıştır. Davalı yüklenici tarafından süresinde zamanaşımı def'inde bulunmuştur. Havuz inşaatının iş sahibince yaptırıldığı da dikkate alındığında yüklenicinin kasıt veya ağır kusuru ile sözleşmeyi yerine getirmemiş ve bilhassa ayıplı iş yapmış hali söz konusu olmadığından zamanaşımı süresi BK'nın 125. maddesine göre on yıl değil, 126/4. maddesi gereğince beş yıldır.Bu durumda mahkemece eserin teslim edilip eksik ve kusurlu işlerle ilgili giderim bedelinin istenebilir hale geldiği 1995 yılı Ağustos ayı sonundan itibaren davanın açıldığı 14.09.2006 tarihine kadar uygulanması gereken beş yıllık zamanaşımı süresi geçtiği ve zamanaşımı süresinin durması ve kesilmesini gerektiren haller de bulunmadığından yüklenicinin süresinde yaptığı zamanaşımı def'i kabul edilip, yüklenici aleyhindeki davanın zamanaşımından reddine karar verilmesi yerine, zamanaşımı def'i reddedilip kısmen kabul kararı verilmesi doğru olmamıştır. Yerel mahkeme kararının davalı yüklenici şirket yönünden bu gerekçeyle

1. Dava Türü:
Sözleşme İhlali Davası (Alacak Davası)

2. Temel Olaylar:
- Davacı ile davalı arasında bir eser sözleşmesinin mevcut olduğu,
- Eser sözleşmesine dayanarak davacının, yüklenici tarafından yapılan işin ayıplı olması ve eksik ifa nedeniyle zarar gördüğü iddiasıyla dava açtığı,
- Davanın zamanaşımı süresinin, sözleşmenin ifa tarihiyle başlaması ve zamanaşımını durduran durumların varlığı veya yokluğunun araştırılması.

3. Hukuki Sorunlar:
- Sözleşme ihlalinin niteliği ve yüklenicinin sorumluluğu,
- Zamanaşımı süresinin başlangıcı ve geçerliliği,
- Zamanaşımını kesici veya durdurucu herhangi bir olay olup olmadığının tespiti,
- İhlal sonucu uğranılan zararın tazmini.

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Yüklenicinin sözleşmeye uygun davranıp davranmadığı ve ayıplı işin tespiti,
- Zamanaşımının geçerli olup olmadığı ve uygulanacak süreler.

5. Talepler:
- Davacı tarafından yüklenici aleyhine yapılan tazminat başvurusunun kabulü,
- Geçerli zamanaşımı süresi ile ilgili hükümlerin dikkate alınarak mahkeme kararının tekrar değerlendirilmesi.

karar verilmesini talep etmiştir. İNCELEME VE GEREKÇE Asıl dava, taraflar arasındaki bayilik sözleşmesinin haklı nedenlerle feshi iddiasına dayalı olarak açılan, davacıya ait taşınmazdaki davalı lehine konulan ipotek ve intifa hakkının terkini, yoksun kalınan kazanç kaybı ile istasyona yapılan harcama bedellerinin faiziyle birlikte tahsili, birleşen dava ise davalı bayinin sözleşmeye aykırı davranışları nedeniyle mahrum kalınan kâr alacağı tahsili istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince, asıl davanın kısmen kabulüne, birleşen davanın reddine karar verilmiştir. Asıl davada davacı vekili, asıl davanın kısmen redde ilişkin kısmına ve birleşen davadaki ret nedenine karşı yasal süresi içinde istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.İstinaf incelemesi, HMK'nın 355. maddesi uyarınca, ileri sürülen istinaf başvuru nedenleriyle ve kamu düzeni yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır.Davaya konu 17.09.2010 tarihli bayilik sözleşmesinin incelenmesinde, taraflar arasında Konya ili Yunak ilçesinde işletilecek petrol istasyonu ile ilgili olarak 5 yıl süreli sözleşme imzalanarak Bakırköy mahkemelerinin yetkili kılındığı anlaşılmıştır. Sözleşmenin 2. maddesine göre davalı, sözleşme kapsamında bayinin talep ettiği akaryakıtı teslim etmeyi, bayinin de akaryakıtı satacağı belirlenmiştir. Sözleşmenini 3. maddesinde satım ve teslim hususları belirlenmiş olup, buna göre akaryakıtın bayiye, şirketin belirlediği dolum yerinin vana ağzından, bayinin kendisine ait veya temin ettiği taşıma aracına emtianın fiilen teslimi ile sorumluluğun bayiye ait olacağı düzenlenmiştir. Sözleşmenin diğer maddelerinde ödemeye ve tarafların sorumluluğuna ilişkin hususlar düzenlenmiş olup 10.01.2015 tarihine kadar yürürlükte olacak sözleşme ile ilgili olarak davalı şirketin kayıtlarına kesin delil oluşturacağı belirlenmiştir. Taraflar arasında bu sözleşmeden önce de 30.12.2014 tarihli bayilik sözleşmesi, ariyet sözleşmeleri düzenlenmiştir.17.09.2010 tarihli alım taahhütnamesi ve cezai şart başlıklı belgede ise asgari alım tutarına uyulmaması halinde, her metreküp başına beyaz ürünler için 80 USD, siyah ürünler için 50 USD, madeni yağlar için 200 USD cezai şart uygulanacağı kararlaştırılmıştır. Dava dilekçesine eklenen Saray Belediye Başkanlığının 07.12.2011 tarihli yazıda, davacı bayi tarafından işletilen akaryakıt istasyonundan akaryakıt alındığı, 23-24-25.10.2011 tarihlerinde istasyonda akaryakıt bulunmaması nedeniyle araçlara akaryakıt verilmediği görülmüştür. Aynı şekilde davacı tarafından dava dilekçesine sunulan 25.11.2011 tarihli yazılı belgelerde ... 'nun 2011 yılı Temmuz-Aralık ayları arasında bazen hiç mazot alınamadığına dair yazılı belgeyi davacıya verdikleri görülmüştür. Dosya içinde bulunan tapu kaydının incelenmesinde Konya ili ...nak ilçesi ... ada ... parsel sayılı taşınmaza davacı lehine 75.000,00 TL bedelli ipotek tesis edildiği, ayrıca 10.01.2015 tarihinde taşınmaz üzerine davacı lehine intifa hakkı tesis edildiği anlaşılmıştır. Davacı bayi tarafından, bayilik sözleşmesi Beyoğlu ....Noterliğinin 26.03.2012 tarih ... yevmiye numaralı sözleşme ile feshedilmiştir. Dosyada bulunan ... ait 23.06.2014 tarihli yazı cevabında davalı bayiye ait araçların rafineri giriş-çıkış tarihleri, rafineride kalma süresi 2009 ile 2012 yılları arasındaki yakıt alımları bildirilmiş olup, belirtilen dönemde davalı şirketin davacıya akaryakıt teslimi ile herhangi bir sorun yaşanmadığı bildirilmiştir. Mahkemece yazılan yazıya verilen 24.02.2016 tarihli cevapta ise, davacıya ait araçların rafineri giriş-çıkış tarihleri yeniden bildirilmiş ve rafineriye gelen araçlara verilen sıra numaralarının arşivlenmediği bildirilmiştir.Mahkemece yazılan talimat sonucu keşfen düzenlenen 24.12.2013 tarihli raporun incelemesinde, davacı kayıtlarına göre 2011 yılında davacıdan fazla akaryakıt talep etmesine rağmen bu miktar karşılanmadığına ilişkin herhangi bir kayıt bulunmadığı, alınan emtia bedelinin ödendiğini, 2011 yılında alınan emtianın önceki döneme yakın miktarda olduğu belirlenmiştir. Davacı vekili raporu yönelik itirazında, istinaf dilekçesinde ileri sürülen beyanlara benzer şekilde, davalı tarafından talep edilen miktarda akaryakıt teslim edilmediğini, bu konuda müşterilerden alınan yazılı beyan da bulunduğunu beyan ederek, rapora itirazda bulunmuştur. İtiraz üzerine davacı tarafından yapılan imalatların değerleri yeniden belirlenmiş ek rapor alınmıştır. Mahkemece davalının ticari defter ve belgeleri üzerinden bilirkişi aracılığıyla inceleme yapılarak 08.03.2017 tarihli havale rapor alınmıştır. Raporun incelenmesinde davacının, feshin haklı olduğuna ilişkin kesin kanıt sunmadığından kazanç ve masraf talebinde bulunamayacağı, davalının geçmiş yıllar asgari alım taahhüdü ihlaline dayalı cezai şart talep edemeyeceği ancak erken fesih tazminatı talep edebileceği, ancak bu tazminat ödenmeden ipoteğin telkin edilemeyeceği bayilik sözleşmesinin sona ermesi nedeniyle intifanın sürdürülemeyeceği belirlenmiştir. Dosya kapsamındaki tüm deliller ışığında davacının asıl davada reddedilen taleplerine yönelik istinaf nedenlerinin incelenmesinde, taraflar tacir olup 2004 yılından itibaren sürdürülen sözleşmeler kapsamında bayilik ilişkisi kurulmuştur. Davaya konu sözleşme ise 5 yıl süreli düzenlenen 17.09.2010 tarihli bayilik sözleşmesidir. Asıl davada davacı, bayilik sözleşmesi kapsamında özellikle 2011 yılının Temmuz ile Aralık aylarında davacı tarafından talep edilen miktarda akaryakıtın teslim edilmemesi nedeniyle müşterilerini kaybettiğini ileri sürerek sözleşmenin haklı nedenle feshinin tespiti ile uğranılan zararların tazminini, taşınmaz üzerine konulan ipotek ve intiba hakkının fekkini talep etmiştir. Davacı istenilen miktarda mal teslim edilmediğine ilişkin olarak, müşterisi olduğu anlaşılan Saray Belediye Başkanlığının yazısı ile gerçek kişilerden alınan 3 adet yazılı belge sunulmuştur. Diğer yandan mahkemece yargılama sırasında taraflar arasındaki sözleşme ilişkisine konu emtianın teslim edilmesine ilişkin yer olan Tüpraş Rafinerisine yazılan yazı cevaplarında,

1. Dava Türü:
Sözleşme İhlali Davası

2. Temel Olaylar:
- Taraflar arasında bayilik sözleşmesinin varlığı
- Bayiliğin sözleşme hükümlerine aykırı davranışları ve akaryakıt teslim edilmemesi nedeniyle davacının zarara uğraması
- Davacının, sözleşmenin haklı nedenle feshi ve zararlarının tazmini istemesi

3. Hukuki Sorunlar:
a) İspat Yükü:
- İddia eden tarafın iddiasını ispat yükümlülüğü
- Sözleşmenin varlığı ve içeriğinin ispat yükü
- Sözleşme hükümlerinin yerine getirildiğini ispat yükü

b) Kabul Edilebilir Deliller:
- Yazılı sözleşme metni
- Taraflar arası yazışmalar
- Bilirkişi raporları ve ticari belgeler

c) Delillerin Değerlendirilmesi:
- Hakimin delilleri serbestçe değerlendirme ilkesi
- Senetle ispat kuralı ve istisnaları

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Bayiliğin haklı sebep olmaksızın sona erdirilip erdirilmediği
- Davacının uğradığı zararların miktarının belirlenmesi

5. Talepler:
- Bayilik sözleşmesinin haklı nedenlerle feshinin tespiti
- Zararların tazmin edilmesi
- Üzerinde ipotek bulunan taşınmazın üzerindeki hakların kaldırılması

alan sözleşmede açıkça belirtildiği üzere müvekkil şirketin bayilik sözleşmesini tek taraflı sonlandırma yetkisi bulunmamakta olduğunu, müşteri portföyünü davacının iddia ettiği gibi bayiler değil müvekkil şirketin bölge müdürlükleri bünyesinde çalışan satış temsilcilikleri sağladığını, müvekkil şirketin çalışma sitemine göre ülke çapındaki zincir mağazalarla olan anlaşmaları merkeze bağlı Satış Müdürlüğü yapmakta, bölgesel nitelikteki zincir mağaza ve şirketlerle bölge müdürlükleri bünyesindeki satış temsilcileri anlaşma yapmakta ve müşteri portföyünü belirlediğini, müvekkil şirketin anlaşmış olduğu bayiiler ise satış temsilciliklerinin anlaşmış olduğu yerlere dağıtım yaptığını, tarafımızca dosyaya ibraz edilen taraflar arası bayiilik sözleşmesinin, sözleşmenin feshini düzenleyen 16. Maddesinde "şirketin hiçbir ihtara hacet kalmaksızın işbu sözleşmeye feshetmeye yetkili olduğu, her ne sebeple olursa olsun sözleşmenin feshi halinde bayii şirketten hiçbir ad altında herhangi bir talepte bulunamaz" hükmü bulunmadığını, yine aynı sözleşmenin 11. Maddesinde görüleceği üzere "müvekkil şirketin bayii ve bölge sınırları içinde yeterli dağıtımı yapamadığı anlaşıldığında veya şirketin lüzum görmesi halinde aynı işle ilgili olarak başka bayilikler kurması şirketin selahiyeti içinde olduğunu, bayii buna hiçbir şekilde karşı çıkmadığını ve bu nedenle şirketten hak talep edemez." demek suretiyle davacının bu hususta herhangi bir talepte bulunamayacağını belirttiğini, yerel mahkeme tarafından yaptırılan bilirkişi incelemelerinde de tazminat hesabından önce davacı tarafın denkleştirme ve diğer adlar altında herhangi bir tazminata hak kazanıp kazanmadığı sorgulanması gerekirken bu hususta hiçbir inceleme yapılmadığını, belirtilen sebepler neticesinde ilk derece mahkemesi tarafından verilen kararın kaldırılmasını ve davanın reddine karar verilmesi gerektiğini ileri sürmüştür. Davacı vekili istinafa cevap dilekçesinde özetle: bu davada yazılı usul geçerli olmakla yasal süreler geçtikten sonra hiçbir yazılı cevap verilmeden, delil sunulmadan ve savunmanın genişletilmesi kapsamındaki beyanları usul hukuku gereği incelenmeyeceğini, bu hususa muvafakatimiz bulunmadığını istinaf talebinin reddine karar verilmesini talep etmiştir. GEREKÇE: Dava, bayilik sözleşmesinin süresinden önce haksız feshedildiği iddiasıyla portföy tazminatının tahsili istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince yukarıda yazılı gerekçe doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmiş, bu karara karşı, davalı vekili tarafından süresi içerisinde istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. Üzerinde düzenleme tarihi ve davalının imzası bulunmayan Bayilik Sözleşmesi davalı tarafça dosyaya ibraz edilmiştir. Taraflar dosyaya sunulan sözleşme maddelerine karşı çıkmamışlardır. Bayilik sözleşmesinin herhangi bir şekil şartına bağlı olmadığı, sözlü olarak da kurulabileceği dikkate alındığında taraflar arasındaki bayilik sözleşmesinin dosyaya sunulan sözleşme şartları ile kurulduğu kabul edilmiştir. Davacının bu sözleşme hükümlerine göre davalının Samsun Bölgesinde bayiliğini yaptığı anlaşılmaktadır. Bu bölgede davalı şirketin ürettiği veya üretimini yaptırdığı mallarının dağıtım ve pazarlaması için davacıya dağıtım, depolama ve satış işinin verildiği anlaşılmaktadır. Sözleşmenin 11. Maddesi "ŞİRKETİN BAYİYE tanıdığı bayilik bölgesi sınırları içerisinde bayinin yeterli dağıtım yapamadığı ŞİRKETÇE yapılan inceleme sonucunda anlaşıldığında veya ŞİRKETİN lüzum görmesi halinde bu sınırların değiştirilmesi veya aynı işle ilgili olarak başka bayilik veya bayilikler kurulması şirketin selahiyeti içindedir. Bayi buna hiçbir şekilde karşı çıkamaz ve bu nedenle şirketten hiçbir hak talep edemez" düzenlemesine içermektedir. Türk Medeni Kanunu’nun 6. Maddesi; “Kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça, taraflardan her biri, hakkını dayandırdığı olguların varlığını ispatla yükümlüdür” hükmünü içermektedir. Yine HMK’nın 190/1. maddesine göre ise, ispat yükü, iddia edilen vakıaya bağlanan hukuki sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir. Öte yandan ispat yüküyle ilgili kanunda açık bir hüküm bulunması halinde öncelikle ona bakılmalıdır. Eldeki uyuşmazlıkta taraflar arasındaki sözleşmenin TTK 122 maddesindeki düzenlemeler çerçevesinde kaldığını diğer bir ifadeyle sözleşmenin" acentelik, tek satıcılık ile benzeri diğer tekel hakkı veren sürekli sözleşme" niteliğinde olduğunu ispat külfeti davacı tarafa aittir. Tek satıcılık sözleşmesinin, yapımcı ile tek satıcı arasında hukuki ilişkileri düzenleyen, yapımcının ürünlerinin tamamını veya bir kısmını belli bir coğrafi bölgede tekel hakkına sahip olarak tek satıcıya göndermeyi, tek satıcının da söz konusu malları kendi adına ve hesabına satarak bu malların sürümünü artırmak için faaliyette bulunma yükümlülüğü üstlendiği bir sözleşme olmasına göre, taraflar arasındaki bayilik sözleşmesinin Tek Satıcılık sözleşmesi olmadığı gibi davacıya tekel hakkı veren bir sözleşmede olmadığı sonucuna ulaşılmaktadır. Denkleştirme tazminatı (portföy tazminatı) 6102 sayılı TTK 122 maddesinde acentelik sözleşmelerinden kaynaklan portföy oluşturma karşılığı olarak düzenlenmiş, yasanın 5. fıkrasında "(5) Bu hüküm, hakkaniyete aykırı düşmedikçe, tek satıcılık ile benzeri diğer tekel hakkı veren sürekli sözleşme ilişkilerinin sona ermesi hâlinde de uygulanır." düzenlemesini içermektedir. Az yukarıda açıklandığı gibi taraflar arasındaki sözleşme yasanın aradığı, acentelik sözleşmesi, tek satıcılık sözleşmesi yada benzeri tekel hakkı veren sürekli sözleşmelerden olmadığı anlaşılmakla TTK 122 maddesine dayalı denkleştirme isteminin yerine olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. (emsal Yargıtay 19. Hukuk Dairesi 2015/57 E. 2015/16049 K.,Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2020/2991 E. 2021/4968 K. Sayılı ilamları). Açıklanan nedenlerle HMK 'nın 355. Maddesi uyarınca kamu düzenine aykırılık ve istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılan istinaf incelemesi sonunda; Mahkemece davanın kabulüne karar verilmesi isabetli görülmemiş ve bu nedenle davalı vekilinin

1. Dava Türü:
Sözleşme İhlali Davası

2. Temel Olaylar:
- Taraflar arasında bir bayilik sözleşmesinin varlığı
- Bayilik sözleşmesinin haksız yere süreinden önce feshedildiği iddiası
- Davacı tarafın bayilik sözleşmesine dayalı olarak portföy tazminatının talep edilmesi

3. Hukuki Sorunlar:
a) İspat Yükü:
- Genel olarak iddia edenin iddiasını ispat yükümlülüğü (TMK m.6)
- Davalı tarafın sözleşme şartlarını yerine getirdiğini ispat yükümlülüğü
- Davacı tarafın zararının varlığını ve miktarını ispat yükümlülüğü

b) Kabul Edilebilir Deliller:
- Taraflar arasında sunulan bayilik sözleşmesi
- Bilirkişi raporları ve diğer ilgili belgeler

c) Delillerin Değerlendirilmesi:
- Hakimin delillerin serbestçe değerlendirme ilkesi (HMK m.198)

d) Özel Durumlar:
- Taraflar arasında uygulanan sözleşme hükümlerinin geçerliliği

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Bayilik sözleşmesinin haksız feshinin geçerliliği
- Davacının portföy tazminatı için talep edilen haklarının varlığı

5. Talepler:
- Davalı vekili tarafından ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi talebi

verilen 09/05/2022 tarihli raporda özetle; Davalının 2019 yıllarına ait yasal defterlerinin açılış ve kapanış tasdiklerini yasal süresi içerisinde yaptırıldığı ve sahibi lehine delil teşkil etme özelliği taşıdığı, davacı ve davalının 08.03.2019 tarihinde imzaladığı özel denetim sözleşmesinin bulunduğu, davacının alıcı, davalının ise satıcı olduğu ve taraflar arasında ticari ilişkinin bulunduğu, davacının hizmet almadığını beyan etmesi sebebi ile mahkeme tarafından davalı firmanın özel denetim sözleşmesi ile ilgili raporunu düzenleyip düzenlemediğinin uzman bir kişi tarafından irdelenmesinin uygun olacağı, özel denetim sözleşmesinden kaynaklanan Raporun sunulup sunulmadığının net olmaması nedeni ile tarafların arasındaki borç, alacak durumunun farklılık arz edeceği, bu sebeple oluşabilecek 3 farklı sonucun ortaya çıkması söz konusu olduğundan alternatifli sonuçların sunulduğunu, davacının 31.12.2019 tarihi itibari ile ticari defterlerinde davalıya 810,63.-TL tutarında borcunun olduğu, 03.03.2019 tarihinde ... tarafından ... 'ın banka hesabına göndermiş olduğu 29.480,00.-TL tutarındaki ödemenin davacının alacağı olarak kabul edilmesi durumunda (29.480,00.-TL - 810,63.-TL) davacının 28.669,37.-TL tutarında davalıdan alacaklı olacağı, davalının 08.03.2019 tarihinde imzaladığı özel denetim sözleşmesinin - şartlarını yerine getirmediğinin Mahkeme tarafından Kabul edilmemesi durumunda davalının düzenlemiş olduğu 20.05.2019 tarihli 1.180,00.-USD (1180,00.-USD X 6,04683.-TL) 7.134,63.-TL karşılığı tutarında 1 adet fatura tutarı geçersiz sayılacağından, davacının (6.324,00.-TL429.480,00.-TL) 35.804,00.-TL davalı firmadan asıl alacağının olacağının tespit edildiği bildirilmiştir. Mahkememizce tarafların iddia ve savunmaları, sundukları deliller, dosya kapsamı belgeler ve DAVALI ... DENETİM A.Ş.'ye ait ticari defter ve kayıtlar incelenmek sureti ile takip tarihi itibari ile davacının davalıdan denetim sözleşmesi kapsamında alacaklı olup olmadığı konusunda bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verilmiş olup, bilirkişi Mali Müşavir ... in raporunda özetle;Her iki taraf yasal defterlerindeki hatalı ve eksik kayıtlar sebebiyle, taraflara ait yasal defterler temel alınarak, borç alacak durumu, hakkında sıhhatli bir değerlendirmeye gidilemediğini, taraflar arasında akdedilen 08.03.2019 tarihli sözleşmenin, bedeli 1.180,00.USD+KDV olduğu görüldüğü ve davalı Buro Denetim tarafından bu tutar dikkate alınarak davacıya fatura düzenlendiği anlaşıldığını, buna mukabil, davacı tarafından, davalı ... 'e doğrudan 6.324,00.TL ve dolaylı olarak 29.480,00.TL (Dava dışı ... “nun diğer davalı ... 'a 08.03.2019 tarihinde “EURO DENETİM SÖZLEŞMEYE İSTİNADEN” açıklamasıyla gönderdiği) olmak üzere, toplam 35.804,00-TL gönderildiği kanaatine varıldığı, hizmetin teslimine ilişkin dosyaya sunulan “Mali Denetim Raporu” başlıklı raporun ... LTD 'ye iletilip/iletimediği ve ... LTD tarafından onaylanıp onaylanmadığı hususunun teyide muhtaç olduğu, dolayısıyla, taraflar arasındaki borç alacak durumunun ortaya çıkarılmasında önemli olan bu hususun tespit edilememiş olması sebebiyle, bu aşamada Bakırköy .... İcra Dairesi'nin ... sayılı dosyasında, takibin iptali veya devamı hususunda kesin bir kanaate varılamadığı görüş ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, ticari ilişkinden kaynaklandığı iddia edilen fatura alacağının tahsili için girişilen icra takibine vaki itirazın İİK'nun 67.maddesi gereğince iptali ile takibin devamına ve icra inkar tazminatı istemine ilişkindir. Öncelikle ispat müessesesini açıklamakta fayda var. Bilindiği üzere, hakim, davada hangi vakıaların ispat edilmesini tespit ettikten sonra, bu vakıaların kimin tarafından ispat edilmesi gerektiği sorusuyla karşılaşır; buna ispat yükü denir. Kendisine ispat yükü düşen taraf için, bu bir yükümlülük(mükellefiyet) değil, sadece bir yüktür(külfettir). Taraf kendisinin ispat etmesi gerektiği vakıayı ispat edemezse karşı taraf ve mahkeme onu mutlaka ispat etmesini isteyemez, bilakis kendisine ispat yükü düşen taraf , o vakıayı ispat edememiş sayılır.(Kuru, Medeni Usul Hukuku, 2016, sy 319) Dava dosyamızda ispat yükü davalıların sözleşmeye aykırı hareket ettikleri ve buna bağlı olarak davalılardan alacaklı olduğunu iddia eden davacı üzerinde olup, taraf delilleri bu muvacehe ölçüsünde değerlendirilmiştir. İddia ve savunmalar bakımından mahkememizce bilirkişi incelemesi yaptırılmış, dosyamıza rapor sunulmuştur. Taraflar arasında özel denetime dair sözleşme yapıldığı hususu ihtilafsızdır. Asıl ihtilaf davalıların davacıya karşı özel denetim sözleşmesi kapsamında sorumluluklarının bulunup bulunmadığı noktasındadır. Taraflar tacir olup, aralarında 08.03.2019 tarihinde sözleşme akdetmişlerdir. Bu durumda sözleşme serbestisi ilkesi gereği kamu düzenine aykırılık bulunmadıkça öncelikle uyuşmazlığa taraflar arasında akdedilen sözleşme hükümleri uygulanmalıdır. Taraflar arasında özetle davacının finansal durumunun denetimine dair sözleşme akdedilmiş, akdedilen sözleşmeye göre, davalı ... Şirketince davacının finansal durumu tespit edileceği anlaşılmıştır. Davacı tarafça her ne kadar davalının sunmuş olduğu raporun dava dışı bankaca kabul görmediği, bu nedenle davalıların kendisine karşı sroumlu bulundukları iddia edilmişse de sözleşme içeriğindeki "denetim şirketinin sorumlulukları" başlıklı kısmın "b" bendinde davalı şirketin kredilendirmeden kaynaklı oluşabilecek sorunlardan ötürü davacıya karşı sorumlu olmayacağı taraf iradeleri ile kayıt altına alınmış olduğu, bu nedenle davalı şirketin davacıya karşı sorumlu olmayacağı kanaatine varılmıştır. Zira taraflar tacir olup basiretli hareket etmekle mükelleftirler. Bu durumda davalı lehine bir sorumsuzluk kaydı mevcut olup, sözleşme serbestisi gereği taraf iradelerine öncelik tanınmış davalı şirket yönünden davanın esastan reddine karar vermek gerekmiştir. Diğer taraftan husumet, bir başka deyişle taraf ehliyeti, dava konusu hak ile kişiler arasındaki ilişkiyi ifade eder. Sıfat, bir maddi hukuk

1. Dava Türü:
Sözleşme İhlali Davası

2. Temel Olaylar:
- Taraflar arasında 08.03.2019 tarihinde imzalanmış geçerli bir özel denetim sözleşmesi bulunmaktadır.
- Davacının sözleşme gereği hizmet almadığını iddia etmesi nedeniyle anlaşmazlık çıkmıştır.
- Taraflar arasındaki borç ve alacak durumunun belirlenmesi için bilirkişi incelemesi yapılması gerekmektedir.
- İddialar arasında sözleşmenin şartlarının yerine getirilip getirilmediği hususu tartışmalıdır.

3. Hukuki Sorunlar:
a) İspat Yükü:
- Davacı, alacaklı olduğunu ispat etmekle yükümlüdür.
- Davalı, sözleşmenin geçerliliği ve yerine getirilip getirilmediğini ispat etmekle yükümlü olabilir.

b) Kabul Edilebilir Deliller:
- Yazılı sözleşme metni,
- Taraflar arasındaki yazışmalar,
- Bilirkişi raporu,
- Ticari belgeler (fatura vb.),
- Banka kayıtları.

c) Delillerin Değerlendirilmesi:
- Mahkeme delilleri serbestçe değerlendirecek, tarafların sunduğu belgeleri göz önünde bulunduracaktır.

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Sözleşmenin ihlalinin mevcut olup olmadığı ve sözleşme şartlarının yerine getirilip getirilmediği.
- Davalının veya davacının alacaklı olup olmadığı hususunda karşıt iddiaların ispatı.

5. Talepler:
- İcra takibinin iptali veya devamı ile icra inkar tazminatı talep edilmektedir.

ispatlanması gerekirken tanık beyanları veya mail mesajı gibi hukuken delil olamayacak hususlarla ispatlanmaya çalışılmasının hukuken bir mesnedi bulunmamakta iken yerel mahkeme tarafından bu deliller esas alınarak karar verildiğini, her iki tarafta tacir olup "basiretli tacir gibi hareket etme" zorunlulukları bulunduğunu, davacının iddia ettiği hususların taraflar arasında yazılı delille ispatlanması gerekirken davacı tanık beyanlarıyla ispatlayabileceğini beyan ettiğini, HMK hükümleri gereğince müddeabih dikkate alındığında bu hususların tanıkla ispatlanması mümkün olmadığı halde mahkemenin bu delillere dayanarak davanın kabulüne karar verdiğini, Taraflar arasında yazılı bir sözleşme bulunmayıp müvekkili şirketin davacı firmaya herhangi bir alım taahhüdü de söz konusu olmadığını, söz konusu ürünlerin satış performansının kötü olması nedeniyle davacı firmanın da bilgisi dahilinde bu ürünler satışa kapatıldığını, Davacı tarafın, karşılıklı mutabaktlarla düzenlenen faturalara itiraz ettiğini, müvekkili şirketin davacıya herhangi bir miktarda alım taahhüdünde bulunmadan karşılıklı mutabakatla ticari ilişkide bulunduğunu ve yine bu mutabakata istinaden müvekkili şirket tarafından 30.04.2016 tarihinde düzenlenen faturanın davacı tarafça kabul edilip ticari defterlere işlendiğini, Davacıya ait ürünlerin satışının beklenen seviyede olmaması sonrasında ise bu ürünlerin satışına son verildiğini, davacının ise 30.04.2016 tarihli faturanın alınıp defterlere işlenmesinin üzerinden 1 yıllık bir süre geçtikten sonra bu faturayı kabul etmediğini beyanla davaya konu icra takibini başlattığını, söz konusu fatura içeriğine itiraz etmeksizin ticari defterlerine işleyen davacı firma sonrasında bu davaya konu takibi başlatarak kötü niyetini ortaya koyduğunu, Hükme esas alınan bilirkişi raporunda tek taraflı olarak dosyaya sunulan e-mail mesajları delil kabul edilerek rapor düzenlenmesinin usul ve yasaya aykırı olup bu mesajların kim tarafından ve ne şekilde düzenlendiği, gönderildiği ispata muhtaç olup hiçbir delil niteliği bulunmadığını, buna rağmen davanın kabulüne karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olduğunu, Bu nedenlerle ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, kararın kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmesini istemiştir. İNCELEME VE GEREKÇE Dava, ticari satım ilişkisinden kaynaklanan açık hesap alacağının tahsili için başlatılan ilamsız icra takibine vaki itirazın İİK'nın 67. maddesi uyarınca iptali ve inkar tazminatı istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince yapılan yargılama soncunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; bu karara karşı davalı vekilince, yasal süresi içinde istinaf başvurusunda bulunulmuştur. İstinaf incelemesi, HMK'nın 355. maddesi uyarınca, ileri sürülmüş olan istinaf nedenleriyle ve kamu düzeni yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır. Taraflar arasında sözlü anlaşma ile ticari ilişki kurulduğu, bu kapsamda mal alım- satım ilişkisi bulunduğu ihtilafsızdır. Davacı, taraflar arasında yapılan sözlü anlaşma uyarınca davalıya dört eşit taksitte 100.000 TL destek ödemesi yapılmasının kararlaştırıldığını, bunun ilk taksidi 25.000 TL için davalı yanca düzenlenen 26.04.2016 tarihli faturanın düzenlendiğini, faturanın sözle anlaşma kapsamında kabul edilerek davacı defterlerine kaydedildiği, taraflar arasındaki ticari ilişkinin davlı taahhütlerinin yerine getirilmemesi nedeniyle devam ettirilmemesi üzerine yaklaşık on ay sonra davacı tarafından davalıya iade faturası kesildiği iddialarını ileri sürmüş; davalı ise taraflar arasında ticari defterlere yansıyan ve faturalar kapsamında ticari ilişki kurulduğunu, müvekkilinin davacıya herhangi bir miktarda alım taahhüdünün bulunmadığını, yapılan alışveriş kapsamında düzenlenen faturaların taraf defterlerine kaydedildiğini, defterlerin uyumlu olduğunu, davacının ürünlerinin satış performansının kötü olması nedeniyle müvekkilinin başka mal alımı yapmadığını ve ticari ilişkiyi sonlandırdığını, davacının aradan on aylık bir süre geçtikten sonra bir iade faturası keserek kendini alacaklı hale getirmeye çalıştığını, müvekkilinin bu iade faturasını kabul etmeyip iade ettiğini belirterek davaya karşı koymuştur. Bu durumda, taraflar arasındaki ilişki kapsamında davalının alım taahhüdünün bulunduğuna, davalıya yapılan 25.000 TL'lik ödemenin destek ödemesi olduğuna, davalının kestiği fiyat farkı faturasının buna ilişkin olduğuna dair iddiaları ispat yükü, davacı uhdesindedir. Davacı, delil olarak mail yazışmalarına, taraf defterlerine ve tanık beyanlarına ve ayrıca yemin deliline dayanmıştır. Davacının, taraflar arasındaki sözleşmenin koşulları konusundaki iddiasını yazılı delillerle kanıtlaması gerekir. Ancak, HMK'nın 202. maddesi anlamında "delil başlangıcı" varsa tanık da dinlenebilir. Anılan yasal düzenlemeye göre delil başlangıcı, iddia konusu hukuki işlemi tamamen ispata yeterli olmamakla birlikte, söz konusu hukuki işlemi muhtemel gösteren ve kendisine karşı ileri sürülen kimse veya temsilcisi tarafından verilmiş veya gönderilmiş belgedir.Somut olayda ilk derece mahkemesi, delil başlangıcı bulunup bulunmadığı hakkında hiç bir değerlendirme yapmadan, ön inceleme duruşmasında tanık dinleme kararı vermiş ve takip eden tahkikat duruşmasında tanıkları dinlemiştir. Davacı tarafın dayandığı e posta yazışmalarının örnekleri dosyada mevcut değildir. Bilirkişi raporunda bahsedilen e posta yazışmaları ise davalıdan ya da onun çalışanlarından sadır olmayan, davacının çalışanı tarafından davalı tarafa hitaben yazıldığı belirtilen yazılardır. Yasal tanımda da belirtildiği üzere, e posta yazışmalarının delil başlangıcı olması için davalı taraftan sadır olması gerekir. Bu nedenle mahkemece, karara ve bilirkişi raporuna dayanak yapılan e posta yazışmalarının örneklerinin dosyaya sunulmasının sağlanması, bunlar içinde davalıdan ya da çalışanlarından sadır belge varsa, bunların içerikleri de değerlendirilerek delil başlangıcı vasfında olup olmadıklarının değerlendirilmesi ve eğer delil başlangıcı vasfı varsa tanık beyanlarına bu durumda değer atfedilerek bir sonuca gidilmesi; delil başlangıcı vasfında belge yoksa bu kez davacı vekiline yemin delilinin hatırlatarak hasıl olacak sonuca göre bir hüküm verilmesi gerekir. Açıklanan bu gerekçeler ışığında, ilk derece mahkemesince ispat yükü doğru tespit edilmeden ve davanın çözümünde etkili olacak önemli deliller değerlendirilmeden karar verildiğinden, HMK'nın 353/1.a.6 maddesi uyarınca, ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının kaldırılmasına dair aşağıdaki karar verilmiştir. KARAR : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere; 1-HMK'nın 353/1.a.6. maddesi uyarınca, işin esasına dair istinaf nedenleri incelenmeksizin, ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının kaldırılmasına, 2-Yukarıdaki açıklamalar ışığında davanın yeniden görülmesi için dosyanın, kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine, 3-Davalı vekili tarafından yatırılan istinaf peşin karar harcının, talep halinde, ilk derece mahkemesince iadesine, 4-Davalı vekili tarafından yapılan kanun yolu giderlerinin, ilk derece mahkemesince, esas hükümle birlikte yargılama giderleri içinde değerlendirilmesine dair; HMK'nın 353/1.a.6 maddesi uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda, oy birliğiyle ve kesin olarak karar verildi. 18.05.2022 KANUN YOLU :HMK'nın 353/1.a maddesi uyarınca karar kesindir.

1. Dava Türü:
Sözleşme İhlali Davası

2. Temel Olaylar:
- Taraflar arasında sözlü bir anlaşmanın ve ticari ilişkinin varlığı
- Davacı tarafından bir fatura düzenlenmesi ve bunun ticari defterlere işlenmesi
- Davalı tarafça ürün satış performansının kötüleşmesi nedeniyle ilişkilerin sona erdirilmesi

3. Hukuki Sorunlar:
a) İspat Yükü:
- Davacının iddialarını yazılı delille ispatlama yükümlülüğü
- Davalı tarafın taraflar arasındaki ticari ilişkideki yükümlülüklerini yerine getirdiğini ispat yükünün kendisinde olduğu

b) Kabul Edilebilir Deliller:
- Taraflar arasında düzenlenmiş faturalar
- Tanık beyanları
- Bilirkişi raporları
- E-posta yazışmaları
- Ticari defterler

c) Delillerin Değerlendirilmesi:
- Mahkemenin delil değerlendirme özgürlüğü ve delil başlangıcı şartları

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Taraflar arasındaki anlaşmanın varlığı ve niteliği
- Ürün satışlarının durumu ve teslimat koşulları

5. Talepler:
- İlk derece mahkeme kararının kaldırılması
- Davanın reddine karar verilmesi

sayılan beyan ve taahhütlerine aykırı davranması halinde ,4857 sayılı yasanın 25/2 bendi gereğince iş akdinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık teşkil edeceğini ve bu nedenle iş akdinin haklı nedenle feshedileceğini bildiğini ve bu hususu kabul ettiğini ,bu sözleşmenin sonu erdiği tarihte geçerli aylık brüt ücretinin 12 (oniki) katına tekabül eden meblağı cezai şart olarak ödeyeceğini ,bu cezai şartın iş akdi ve görev tanımı açısından mütenasip olduğunu ,fahiş olmadığını, işverenin bu sebeple uğradığı/uğrayacağı her türlü zararları ayrıca talep edebileceğini kabul, beyan ve taahhüt eder. 'düzenlemesine yer verilmiştir. Görüldüğü üzere madde metni birbirine bağlı ve tamamlayıcı ifadeler içerdiğinden sözleşmenin, TBK'nin 26 ve 182/1 maddesi gereğince sözleşme özgürlüğü kapsamında geçerli olduğu ve cezai şartı da içerdiğine kuşku yoktur. Bu tespite karşın yeri gelmişken taraflarca düzenlenen rekabet etmeme sözleşmesinin tek taraflı hükümler içermesi ve gerçek iradeyi yansıtıp yansıtmadığı hususunun da açıklanmasında yarar vardır. Türk Borçlar Hukuku kural olarak “sözleşme serbestîsi” ilkesini benimsemiştir. Kişiler serbest iradeleri ile meydana getirdikleri akitlere aynen uymak zorundadırlar. Bu akitlerin taraflardan yalnız birinin isteğiyle değiştirilebilmesi veya ortadan kaldırılabilmesi mümkün değildir. Davanın açıldığı tarihte yürürlükte bulunan 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun (BK) 26. ve 27. maddelerinde sözleşme serbestîsi ilkesinin sınırları çizilmiş ve 26. maddede; “Taraflar, bir sözleşmenin içeriğini kanunda öngörülen sınırlar içinde serbestçe belirleyebilirlir” şeklinde düzenleme yapılmış ; 27. maddede ise;"Kanunun emredici hükümlerine, ahlaka, kamu düzenine, kişilik haklarına aykırı veya konusu imkânsız olan sözleşmeler kesin olarak hükümsüzdür. Somut olayda taraflar arasında düzenlenen rekabet sözleşmesi aslında iş/hizmet sözleşmesinin bir gereği olup içeriği itibarıyla herkesin bildiği, beklediği ve anladığı hükümler içermektedir. Kaldı ki, işçinin bizatihi hizmet sözleşmesinden ve buna bağlı olarak oluşan iş (hizmet) ilişkisinden kaynaklanan rekabet etmeme ve işverene ait sırları saklama yükümlülüğü, TBK’nin 396. maddesinde tanımlanan ve kanundan kaynaklanan işçinin özen ve sadakat borcu ile ilişkilidir. Nitekim, işçinin hizmet ilişkisinin sona ermesinden sonraya ilişkin sır saklama yükümlülüğü, TBK’nin 396. maddesinin son fıkrasının ikinci cümlesinde özel olarak düzenlenmiştir. İşverenin iş sözleşmesinin sona ermesinden sonra da iş yerine sır niteliğindeki bilgilerin ifşa edilmemesinde veya başkaları tarafından izinsiz kullanılmamasında haklı menfaati bulunmakta olup bunun ihlali halinde ceza şart kararlaştırılmasında 6098 Sayılı TBK'nin 20-23 hükümlerine maddeleri arasında düzenlenmiş olan genel işlem koşullarına bir aykırılık bulunmadığı gibi, işbu maddelerin her sözleşmede öne sürülmesinin sözleşme özgürlüğünü ve hukuki güvenliği ortadan kaldıracağı, serbest piyasa ekonomisi ve ticari ve çalışma hayatını sekteye uğratacağı düşünülmekle, her somut olay ayrı değerlendirilmekle birlikte olayda olduğu gibi, sözleşmenin temeline yönelik bu tür savunma ve taleplere mahkememiz nezdinde TMK'nin 2.maddesi gereğince hakkın kötüye kullanılması niteliğinde olması nedeniyle itibar edilmediği de ifade edilmelidir. Bu tespit ve kabulden sonra olayın çözümüne devam edersek ; davalının davacı şirketten ayrıldığı tarih olan 31/08/2019 tarihinden sonra resmi kayıtlar ve dosya kapsamına göre iki yıllık süre dolmadan hemen akabinde 07.09.2020 tarihinde düzenlenen belirsiz süreli iş sözleşmesi ile dava dışı -----adresinde ticaret sicil kayıtları, tanık ve taraf beyanlarına göre davacı şirket ile aynı ticari alanda faaliyet gösterdiği anlaşılan ----- unvanlı şirkette çalışmaya başladığı ve böylece rekabet yasağı sözleşmesinin ihlal edildiği kabul ve takdir edilmiştir. (AY.138/1,TMK,6 HMK,190) Buna göre davalı yukarıda açıklanan ve geçerli olduğu kabul edilen sözleşme ile rekabet yasağı ve cezai şart taahhütü altına girdiğinden ve iki yıllık süre dolmada piyasada rakip bir şirket için çalışmaya başladığından diğer şartların da varlığı halinde cezai şarttan sorumlu tutulması kaçınılmazdır. Zira somut olayda imzası ve içeriği doğrulanan iş ve rekabet sözleşmelerine göre rekabet etmeme ve gizlilik düzenlemeleri ile işbu sözleşmede yer alan cezai şart içeriği yukarıda açıklandığı üzere hukuken geçerlidir. Bu tespitten hareketle somut olayda, söz konusu şirketlerin faaliyet konuları, faaliyet alanları ve işin niteliği ile davalının dosyaya yansıyan iş yeri dosyası içeriği, mesleği, nüfus kayıtları, yazışma içerikleri, davacının şirketlerdeki pozisyonuna göre davalının önceki iş ve sonraki işteki konumları ve amaçları birlikte değerlendirildiğinde; davalının davacının ticari sırlarına , operasyonel ilişki ve tekniklerine ve müşteri çevresine açıkça vakıf olduğu, davacı şirkette edindiği bu bilgileri sonraki işinde ve iş yerinde davacı aleyhinde kullanmasının hayatın olağan akışına göre kaçınılmaz olduğu, şirketlerin serbest piyasa ekonomisi içinde sözleşme ve ekleri, ticaret sicil kayıtları ve tanık beyanlarına göre aynı alanda faaliyet göstermeleri nedeniyle piyasada rakip olduklarının anlaşıldığı, sözleşmenin amacı ve çerçevesine göre iş sözleşmenin feshine müteakip sözleşmede belirlenen iki yıllık süre dolmadan rakip bir firmada aynı sıfat ve düzeyde eylemli işe girmenin davacı şirkete önemli ölçüde zarar verme ihtimalinin kuvvetle muhtemel olduğu değerlendirilmiştir. Mamafih, yukarıda açıklandığı üzere yasal düzenlemenin amacına göre işvreninin somut zararı aranmadığından burada buna ilişkin bir tespite mahal de yoktur. Filhakika, sözleşmenin ihlal edildiği ve ihlalin davacıya zarar verme ihtimalinin varlığı tespit edildiğine göre sözleşme gereğince davalı aleyhinde cezai şart tazminatına hükmedilecektir. Öyleyse burada şimdi tartışılması gereken mesele; 6098 sayılı TBK'nin 182/3 maddesi gereği cezai şartın fahiş olup olmadığı ve tazminattan indirim yapılıp yapılmayacağı ve miktarıdır. Mahkememizce

1. Dava Türü:
Sözleşme İhlali Davası (Borçlar Hukuku kapsamında açılan tazminat davası)

2. Temel Olaylar:
- Taraflar arasında geçerli bir rekabet etmeme sözleşmesinin varlığı
- Davalının sözleşmeden doğan rekabet etmeme yükümlülüklerini yerine getirmemesi
- Davacının, davalının bu ihlali nedeniyle zarara uğraması
- Davacının uğradığı zararların tazmini için dava açması

3. Hukuki Sorunlar:
- Sözleşmenin geçerliliği ve kapsamının değerlendirilmesi
- Rekabet etmeme yükümlülüğünün ve ihlalinin tespiti
- İhlalin davalıya atfedilebilirliğinin incelenmesi
- Davacının uğradığı zararın niteliği ve miktarının belirlenmesi
- Sözleşmede öngörülen cezai şartın geçerliliği ve uygulanabilirliği
- Tarafların karşılıklı edimlerinin ve ifa durumlarının incelenmesi

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Rekabet etmeme yükümlülüğünün varlığı ve kapsamı
- Davalının sözleşmeye uygun davranıp davranmadığına ilişkin tartışmalar

5. Talepler:
- Davanın kabulü ile davalının sözleşmeye aykırı davranışı sonucu tazminata hükmedilmesi
- Sözleşmede belirlenen cezai şartın uygulanmasına karar verilmesi

yapıldığı tarihten itibaren T.C. Merkez Bankası tarafından uygulanan avans işlemlerindeki güncel faiz oranı ile birlikte geri ödeyeceği ve ayrıca 50.000-USD (ellibinamerikandoları) cezai şart ödeyeceği hususlarının belirtildiği görülmüştür. İstanbul Anadolu 20. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2015/31 D. İş sayılı dosyasında mevcut bilirkişi raporunda; davalının işyerini kapattığı, aynı işyeri adresinde ... San. ve Tic. Ltd. Şti' nin faaliyette bulunduğunun tespit edildiği anlaşılmıştı. Davacı tarafça davalı satış desteğine ilişkin olarak ödenen genel katkı bedelinin iadesi talep edilmekte olup davacı tarafça dava dışı ... Ltd. Şti. vasıtasıyla davalıya katkı bedeli ödendiği, bu talebe ilişkin bayiye fatura kesildiği ve sonrasında bu tutarın bayi/distribütör tarafından davacı Şirket'e fatura edilmesi ile katkı paı faturasının keşide edildiği ve aralarındaki cari hesap ilişkisinde mahsuplaşma yapıldığı böylece davacının dava dışı ... Ltd. Şti. ne ödemiş olduğu fatura ile davalıya 80.000,00-TL katkı bedeli yapıldığı iddia edilmekte olup, davacı tarafından dava dışı ... Ltd. Şti. tarafından keşide edilen 21.08.2013 tarih, ... numaralı, KDV dahil 80.000,00 TL bedelli “tadilat bedeli” faturasını 09.09.2013 tarihinde ödediği ticari defter kayıtlarından anlaşılmaktadır. Taraflara ait ve dava dışı ... Ltd. Ait ticari defte kayıt ve belgeler üzerinde mal müşavir bilirkişi marifeti ile inceleme yapılmış olup, inceleme ile ; Dava dışı ... Ltd. Şti. tarafından düzenlenen 21.08.2013 tarih, ... numaralı, KDV dahil 80.000,00 TL bedelli faturada sadece “tadilat bedeli” ibaresi yer almakta, ancak tadilatın hangi adreste kim için yapıldığına dair ibare bulunmadığı, Dava dışı şirket ticari defterlerinde Dava dışı ......Ltd. şti. tarafından davacı unvanına düzenlenen 21.08.2013 tarih ... numaralı Kdv dahil 80.000,00 TL bedelli “Tadilat bedeli” açıklamalı faturanın ticari defterlerde kayıtlı olduğu, dava dışı şirket yetkilisi tarafından ibraz edilen fatura suret aslında, davacının dava dilekçesi ekinde sunmuş olduğu aynı faturaya ait fotokopi üzerinde yer alan sipariş numarası bilgisini ihtiva eden kaşenin yer almadığı ,dolayısıyla fatura konusu tadilatın hangi adreste kim için yapıldığına dair ibare bulunmadığı, bu nedenle davaya konu 80.000,00 TLlik faturanın davalı ... Gıda Ltd. Şti. için yapılan tadilat hizmetleri kapsamında düzenlendiği hususu ispat edilemediğinden işleyiş açısından 3. kişi adına tadilat işlemi yapılarak bedelinin davacı tarafından karşılanmış olduğu anlaşılmakla birlikte, söz konusu tadilat işleminin davalı şirket adına yaptırılmış olduğunun dayacı tarafından belgeleri ile ortaya konulamadığı bu bu nedenle davacının sözleşmenin 17. maddesine uygun olarak ödemiş olduğu avans tutarı talebinin iadesi talebinin yerinde olmadığı anlaşılmıştır. Yine davacı tarafça davalının sözleşme şartlarına aykırı hareket etmesi nedeni ile cezai şart talep edilmekte olup; TBK m. 112’ye göre, borcunu gereği gibi ya da hiç ifa etmeyen borçlu, alacaklının zararını tazmin ile yükümlüdür. Alacaklının tazminat talebinde bulunabilmesi uğramış olduğu zararın varlığını ispat etmesi halinde mümkündür. İspat zorunluluğundan kurtulmak isteyen alacaklı zararı ispat şartına bağlı olmayan bir yaptırımı sözleşme ile borçluya kabul ettirebilir. Borçlunun borcunu ihlal etmesi halinde alacaklıya ödemeyi kabul ettiği ceza hususundaki anlaşmaya “cezai şart = ceza koşulu” ve ödenecek cezaya “sözleşme cezası” denir. Ceza ya borcun ifa edilmemesi veya kötü ifa edilmesi halinde ifa yerine istenilmek üzere kararlaştırılabileceği gibi; gerektiği gibi ifa edilmeyen borcun ifasına ilave olarak istenebilmek üzere de kabul edilebilir. Bazı sözleşme cezaları asıl borcun ifası ile birlikte değil, bu borcun ifasından vazgeçilerek bunun yerine istenebilir ki, bu tür cezai şarta “ifa yerine istenebilen ceza“ denir. Diğer bir deyişle, alacaklı, borçludan ya alacağını veya cezai şartı talep eder. Bazı borç ihlallerinde ise, alacaklının hem ifayı, hem de cezayı isteyebilmesi söz konusu olabilir ki, bu tür cezai şarta da “ifa ile birlikte istenebilecek ceza” denir. Cezai şartın talep edilebilmesi borçlunun borca aykırılıkta kusurlu olması şartına bağlıdır. İfa yerine istenen sözleşme cezası, ifanın borçlunun kusuru olmaksızın imkansızlaşması veya borçlunun kusuru olmaksızın kötü ifa durumunun ortaya çıkması halinde talep edilemeyecek; ifa ile birlikte istenebilen ceza da borçlunun kusursuz olarak temerrüde düşmesi veya borçlunun kusursuz olarak ifayı kararlaştırılan yerde yapmaması halinde istenemeyecektir. TBK. m. 112 hükmündeki ispat usulüne uygun şekilde, borcun ihlal edildiğini ispat ederek cezai şartı isteyen alacaklının ayrıca borçlunun kusurlu olduğunu ispat etmesi gerekmemekte, borçlu kusursuzluğunu ispat edemediği takdirde cezayı ödemek zorunda kalmaktadır. Sözleşme cezası, borcun ihlali üzerine ödenecek önceden belli (götürü) bir tazminat tutarı olduğu için, cezanın ödenmesi alacaklının zararının derecesine, hatta zarar görüp görmemesine bağlı değildir Bu durumda alacaklı, sırf borcun ihlal edildiğini ortaya koymak suretiyle, borçlunun kusurlu olduğunu veya zararının miktarının ne olduğunu ispat etmek zorunda kalmaksızın cezayı talep edebilir. İstanbul Anadolu 20. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2015/31 D. İş sayılı dosyasında mevcut bilirkişi raporunda; davalının işyerini kapattığı, aynı işyeri adresinde ... San. ve Tic. Ltd. Şti' nin faaliyette bulunduğunun tespit edildiği, Bu durumda sözleşmenin 17. maddesi çerçevesinde cezai şart talep koşullarının oluştuğu anlaşılmıştır. TBK m,182/f.3 e göre, "hakim aşırı gördüğü ceza koşulunu kendiliğinden indirir". Kural bu olmakla birlikte, TTK m. 22 hükmü TBK'nm bu hükmüne bir istisna getirmektedir. TTK m. 22'de tacir sıfatını taşıyan borçlunun aleyhine konulmuş cezai şart tutarının indirilemeyeceği hüküm altına alınmıştır. Bu durumda ceza miktarı aşırı olsa bile, tacir borçlu aleyhine konulmuş sözleşme cezasını hakim indiremeyecektir. Ancak bir tacirin borcu için kararlaştırılmış cezai şart ne kadar aşırı olursa olsun,

1. Dava Türü:
Sözleşme İhlali Davası (Borçlar Hukuku kapsamında açılan tazminat davası)

2. Temel Olaylar:
- Taraflar arasında geçerli bir sözleşmenin varlığı
- Davalının işyerini kapatması ve ilgili sözleşme uyarınca yükümlülüklerini yerine getirmemesi
- Davacı tarafından, davalı karşısında ödenen katkı bedeli ve avansın iadesi talepleri
- Davacının, sözleşme şartlarının ihlal edilmesi nedeniyle maddi zarara uğraması

3. Hukuki Sorunlar:
- Sözleşmenin geçerliliği ve kapsamının değerlendirilmesi
- İhlalin varlığı ve davalıya atfedilebilirliğinin incelenmesi
- Davacının uğradığı zararın niteliği ve miktarının belirlenmesi
- Sözleşmede öngörülen cezai şartın uygulama koşullarının değerlendirilmesi
- İlgili Borçlar Kanunu hükümlerinin (özellikle TBK m. 112 ve m. 182) uygulanması

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Sözleşme ihlalinin varlığı ve bunun sonuçları
- Cezai şartın talep edilme koşulları ve miktarının değerlendirilmesi

5. Talepler:
- Davalının sözleşme ihlali nedeniyle maddi zararların tazmini
- Ödenen avansın iade edilmesi
- Cezai şartların uygulanması

Davalı firma ise, eksiklerle ilgili hiç birşey yapılmadığı yönünde beyanda bulunmuştur. Davalı ... Ltd. Şti tarafından ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesine tespit için başvurulmuş, bunun üzerine mahkemece 06.02.2012 tarihinde bilirkişiler marifetiyle delil tespiti yaptırmıştır. Bilirkişilerinde yazılı bir teknik şartname ile değil, örnek odanın görülmesi ve davalı firma tarafından verilen örnek fotoğraflarla tespit yaptıkları anlaşılmaktadır. Mahkememizin 04/11/2014 tarihli ara kararı gereğince bir mali müşavir ,bir akit Uzmanı,bir ahşap uzmanı bilirkişiler tarafından inceleme yapılmak üzere dosya bilirkişilere tevdi edilmiş, bilirkişiler tarafından ibraz edilen 23/01/2015 havale tarihli raporda özetle;apılan dosya incelemesinde davacı ...Ş. tarafından yapılan Otel mobilyaları ile ilgili olarak yukarıda detaylı şekilde bahsettiğimiz üretim ve montaj hataları olduğu, davacı firmanın, davalı ... Ltd. Şti’nden 85.469,8 TL+ KDV alacaklı olduğu kanaatine varıldığı yönünde görüş ve kanatte bulunmuşlardır. Mahkememizin 10/03/2015 tarihli ara kararı gereğince davacı - karşı davalı ve davalı - karşı davacı vekilinin beyan dilekçelerinde belirttikleri hususlarda ek rapor alınması için dosyanın bilirkişilere verildiği, bilirkişiler tarafından ibraz edilen ek raporda özetle; İtirazlar doğrultusunda dosyadaki veriler incelendiğinde, her bir itiraz için yapılan değerlendirmeler ilgili yerdedir. Yapılan hesaplama sonucunda davacı tarafın davalı taraftan 68.159.20 TL ürün bedeli, 12.268.66 TL KDV, 2.478.94 TL ticari faiz olmak üzere toplam 82.906.80 TL alacağı olduğu sonuç ve kanaatine varıldığı belirtilmiştir. Yargılama sırasında bilirkişi heyetinden alınan kök ve ek rapor birlikte değerlendirildiğinde mahkememizce yeterli görülmüştür. Taraflar arasında akdedilen sözleşmenin bir eser sözleşmesi olduğu konusunda herhangi bir tereddüt bulunmamaktadır. Taraflar arasında akdedilen sözleşmenin 7.3. maddesine göre, “Ahşapsan iş programına uymadığı ve taahhüdündeki işi süresinde teslim etmediği takdirde, teslimi geciken her gün için 2.500 USD şartı ceza olarak ödemeyi kabul etmiştir”. Bilindiği üzere, borcunu ifa etmeyen veya borca aykırı şekilde ifa eden borçlu, alacaklının zararını tazmin ile yükümlüdür (TBK. m. 112; eBK. m. 96). Bunun için alacaklı zararını ispatlamak zorundadır. Böyle bir durumla karşılaşmak istemeyen alacaklı, zararı ispat şartına bağlı olmayan bir yaptırımı sözleşme ile borçluya kabul ettirebilirse, kendisini daha güvende hisseder. İşte, borçlunun borcunu ihlal etmesi halinde alacaklıya ödemeyi kabul ettiği ceza hususundaki anlaşmaya,ceza koşulu = cezai şart“ ve ödenecek cezaya, sözleşme cezası denir. Ceza koşulunun en önemli fonksiyonu, borçluyu doğru dürüst ifada bulunmaya zorlayıcı olmasıdır. Zira borcu ihlal ettiği anda alacaklının uğradığı zarara bağlı olmaksızın doğacak önceden belli kesin bir cezanın kararlaştırılmış olması karşısında, borçlu, daha dikkatli ve özenli davranma zorunluluğu duyabilir. Ceza koşulu, bir tür geciktirici şarta bağlı bir edim borcudur. Kaynağı ise daima mevcut bir borç ilişkisine bağlı bir ek anlaşmadır (ceza taahhüdüdür). Ceza koşulu, bir asıl borcun ifasına ilişkin olduğu için, böyle bir borç ilişkisi yoksa, bir anlam taşımaz. Bu sebeple ceza koşulu, ya asıl borca kaynaklık eden sözleşmenin bir hükmü olarak sözleşmede yer alır veya ayrı bir ek anlaşma ile kabul edilir. Kural olarak her türlü borç için kararlaştırılabileceği gibi, her türlü edimin ceza olarak kararlaştırılabilmesi de mümkündür. Buna karşılık, ceza olarak kararlaştırılan husus, kanuna, ahlaka veya kişilik haklarına aykırı nitelikte ise veya imkansızsa, bu ceza koşulu geçersizdir. Sözleşme cezası ifa borcu, bağlı bir borçtur. Diğer bir deyişle, fer’i niteliktedir. Ceza koşulunun bağlandığı borç geçersizse, ceza koşulu da buna bağlı olarak geçersiz olacaktır. Ayrıca borç, borçlunun kusuru olmadan imkansızlaşmışsa, ceza koşulu da hükümden düşer. Ceza ya borcun ifa edilmemesi veya kötü ifa edilmesi halinde ifa yerine istenilmek üzere kararlaştırılmış olabilir ya da gerektiği gibi ifa edilmeyen borcun ifasına ilave olarak istenebilmek üzere kabul edilmiş olabilir. Bazı sözleşme cezaları asıl borcun ifası ile birlikte değil, bu borcun ifasından vazgeçilerek bunun yerine istenebilir ki, bu tür cezai şarta, ifa yerine istenebilen ceza“ denir. Diğer bir deyişle, alacaklı, borçludan ya alacağını veya cezai şartı talep eder. Bu durum Türk Borçlar Kanunumuzun 179. maddesinin 1. fıkrasında hüküm altına alınmıştır. Bazı borç ihlallerinde ise alacaklının hem ifayı hem de cezayı isteyebilmesi söz konusu olabilir ki, bu tür cezai şarta da ifa ile istenebilecek ceza“ denir. Burada da alacaklı, borçludan, ifa artı cezai şartı birlikte talep edilebilir. Bu da aynı maddenin 2. fıkrasında hüküm altına alınmıştır. Her iki cezai şart türünde de, borçlu borcunu ihlal ederse, alacaklı bu ihlalden dolayı bir talep hakkına sahip olur. Bu da yukarıda belirttiğimiz üzere, borçluyu borcuna uygun davranmaya sevk edici bir rol oynar. Borçlar Kanunumuz, tazminat isteme hakkını, kural olarak borçlunun kusurlu olması şartına bağlamıştır. Bu düzenleme ile uyumlu olmak üzere, cezai şartın talep edilebilmesi de, yine borçlunun borca aykırılıkta kusurlu olması koşuluna bağlanmıştır. Buna karşılık TBK. m. 182/ f. 2 (eBK. m. 161 / f. 2) hükmünde, aksine sözleşme bulunmadıkça kusursuz ifa imkansızlığına düşen borçlunun cezayı ödemekten de kurtulacağı açıkça belirtilmiştir. Diğer kusursuz borç ihlallerinde de bunlar için kararlaştırılmış cezalar bakımından aynı sonuca varılacaktır. Hal böyle olunca ifa yerine istenen sözleşme cezası, ifanın borçlunun kusuru olmaksızın imkansızlaşması veya borçlunun kusuru olmaksızın kötü ifa durumunun ortaya çıkması halinde talep edilemeyecek; ifa ile birlikte istenebilen ceza da borçlunun kusursuz olarak temerrüde düşmesi veya borçlunun kusursuz olarak ifayı kararlaştırılan yerde yapmaması halinde istenemeyecektir. Her türlü kusur cezanın istenmesini mümkün kılar. Borçlunun kastı, ağır veya hafif ihmali

1. Dava Türü:
Sözleşme İhlali Davası (Borçlar Hukuku kapsamında açılan tazminat davası)

2. Temel Olaylar:
- Taraflar arasında geçerli bir sözleşmenin varlığı.
- Davalının, sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerini eksik veya hiç yerine getirmemesi.
- Davacı firmaya ait otel mobilyalarındaki üretim ve montaj hataları nedeniyle davacının zarar görmesi.
- Davacının, sözleşme ihlali sebebiyle uğradığı zararların tazmini için mahkemeye başvurması.

3. Hukuki Sorunlar:
- Sözleşmenin geçerliliği ve kapsamının değerlendirilmesi.
- Sözleşme ihlali ve bu ihlalin davalıya atfedilebilirliğinin tespiti.
- Davacının uğradığı zararın miktarının belirlenmesi ve ilgili cezai şartların değerlendirilmesi.
- Taraflar arasında akdedilen sözleşmeye dayanarak davanın gerekliliği.

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Davalı tarafın sözleşmeden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemesi.
- Davacının, zararının niteliği ve miktarı ile cezai şart talebinin geçerliliği.

5. Talepler:
- Sözleşmeden kaynaklanan zararların tazmini talebi.
- Cezai şartın uygulanması ve varsa tazminat talepleri.
- Davanın kabulü ile tazminata hükmedilmesine ilişkin istem.

1. Dava Türü:
Sözleşme İhlali Davası (Borçlar Hukuku kapsamında açılan tazminat davası)

2. Temel Olaylar:
- Taraflar arasında geçerli bir eser sözleşmesinin varlığı
- Davalı tarafından sözleşmeye aykırı hareket edilmesi ve yükümlülüklerin eksik yerine getirilmesi
- Davacının, davalıdan kaynaklanan ürün montaj ve üretim hataları nedeniyle zarara uğraması
- Davacının, uğradığı zararın tazmini için hukuki yola başvurması

3. Hukuki Sorunlar:
- Sözleşmenin geçerliliği ve taraflar arasındaki yükümlülüklerin kapsamının değerlendirilmesi
- Sözleşme ihlalinin ve bu ihlalin boyutunun tespit edilmesi
- Davacının uğradığı zararın niteliği ve miktarının belirlenmesi
- Sözleşme kapsamında öngörülen cezai şartların geçerliliği ve uygulanabilirliği
- Borçlar Kanunu'nun ilgili hükümleri çerçevesinde zararın ispat yükümlülüğünün incelenmesi

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Davalı tarafın sözleşmeye aykırı olarak yükümlülüklerini yerine getirmemesi ve bunun sonuçları
- Davacının uğradığı zararın miktarı ve bu zararın tazmini için talep edilen cezai şartların durumu

5. Talepler:
- Davacının, uğradığı zararın tazmin edilmesi
- Sözleşmede öngörülen cezai şartların uygulanması
- Mahkeme tarafından tazminat taleplerinin kabulü yönünde karar verilmesi

Advacato

Üyelikle kazançlarım nedir?

Gelişmiş Soru ve Cevap

Müvekkil takibi

Dilekçe yazma

Yapay zeka ile hukuk büromuz çok daha efektif ve verimli hale gelmiştir. Standartlarımızı çok daha yukarı çıkararak müvekkil memnuniyetimizi arttırdık.