Kira tespit davası açma süresi ne kadardır?

Kira tespit davasında kira bedeli nasıl belirlenir?

Kira tespit davasında bilirkişi incelemesi yapılır mı?

Kira tespit davası sırasında kiracı kira ödemeye devam eder mi?

Kira tespit davası kararı ne zaman yürürlüğe girer?

Emekli olduktan sonra çalışma durumunda emekli maaşında bir kesinti olur mu?

Konkordato sürecinde komiserin tarafsızlık ilkesini nasıl sağlaması beklenmektedir?

Kira tespit davası sonucunda belirlenen kira geriye dönük olarak uygulanabilir mi?

Kira tespit davası açan taraf hangi belgeleri sunmalıdır?

Kira tespit davası açıldığında uzlaşma mümkün müdür?

Kira tespit davası ile kira artış oranı nasıl belirlenir?

Satıcının aleyhine oluşan kur farkı nedir ve nasıl hesaplanır?

Kur farkından doğan zararlar, sözleşmede yer almıyorsa satıcıya yansıtılabilir mi?

Satıcının aleyhine oluşan kur farkı gider olarak muhasebeleştirilebilir mi?

Kur farkı zararlarının önlenmesi için satıcı hangi önlemleri alabilir?

Kur farkı nedeniyle satıcı ek ödeme talep edebilir mi veya alıcıyla anlaşma sağlayabilir mi?

İş kazası sonrası işverenin hukuki sorumlulukları nelerdir?

İş kazası bildirim süresi ne kadardır ve kim tarafından yapılmalıdır?

İş kazası geçiren çalışanın hakları nelerdir?

İş kazası tazminatı nasıl hesaplanır ve hangi koşullarda talep edilir?

İş kazası nedeniyle açılacak dava süreçleri nelerdir ve hangi belgeler gereklidir?

Muvazaalı işlem nedir ve hangi durumlarda ortaya çıkar?

Muvazaalı işlemler hukuken geçerli midir?

Muvazaalı işlemlerin ispatı nasıl yapılır?

Muvazaalı işlemler sonucunda zarar gören üçüncü kişiler hangi haklara sahiptir?

Muvazaalı işlemler iptal edilebilir mi ve dava süreci nasıl işler?

Trafik para cezasına nasıl ve hangi sürede itiraz edilebilir?

Trafik cezasına itiraz etmek için hangi belgeler gereklidir?

Trafik cezasına itiraz başvurusu nereye yapılır?

Kiraya veren, kira sözleşmesi bitmeden kiracıyı nasıl tahliye edebilir?

Trafik cezasına itiraz başvurusu sürecinde ne kadar süre içinde sonuç alınır?

Trafik cezasına itirazın reddedilmesi durumunda ne yapılabilir?

Kiraya verilen taşınmazın tahliyesi hangi durumlarda talep edilebilir?

Kiraya verilen taşınmazın tahliyesi için yasal süreç nasıl işler?

Kiracının kira ödememesi durumunda tahliye davası ne zaman açılabilir?

Kiracıya tahliye ihtarnamesi nasıl ve ne zaman gönderilmelidir?

Boşanma sürecinde çocuğun velayeti nasıl belirlenir?

Velayet davasında çocuğun görüşü ne kadar önemlidir?

Velayet hakkı anne veya babadan alınabilir mi? Hangi durumlarda alınır?

Ortak velayet nedir ve hangi koşullarda uygulanır?

Velayet hakkı olmayan ebeveynin çocukla kişisel ilişki kurma hakkı nasıl düzenlenir?

Miras paylaşımı nasıl yapılır ve yasal mirasçılar kimlerdir?

İş yerinde iş güvenliği ihlali durumunda işverenin ve işçinin sorumlulukları nelerdir?

Miras paylaşımında saklı pay nedir ve kimlere aittir?

Mirasçılar arasında anlaşmazlık olduğunda miras nasıl bölüşülür?

Miras paylaşımında mirasçılardan biri mirastan feragat edebilir mi ve bu durumda ne olur?

Mirasın reddi (reddi miras) nedir ve hangi sürede yapılmalıdır?

Tüketici, ayıplı mal veya hizmetle karşılaştığında hangi haklara sahiptir?

Tüketici şikayeti nasıl ve nereye yapılır?

Tüketici, aldığı ürünü kaç gün içinde iade edebilir?

Garanti süresi dolan bir ürün için tüketici hakları nelerdir?

Tüketici hakem heyetine başvuru süreci nasıl işler?

Sözleşme ihlali nedir ve hangi durumlarda gerçekleşir?

İşyeri kira sözleşmesinin sona ermesi durumunda kiracı hangi haklara sahiptir?

Sözleşme ihlali durumunda tarafların hakları nelerdir?

Sözleşme ihlali nedeniyle tazminat talep edilebilir mi?

Sözleşme ihlali durumunda dava süreci nasıl işler?

Sözleşmenin feshi hangi durumlarda mümkündür ve fesih süreci nasıl işler?

Çalışanların performans düşüklüğü durumunda işverenin yasal hakları nelerdir?

Şirket içi haksız rekabet nasıl önlenir ve bu durumda ne gibi yaptırımlar uygulanabilir?

İş yerinde mobbing (psikolojik taciz) iddiaları nasıl kanıtlanır ve hukuki süreci nasıl işler?

İşverenin işçiyi haklı nedenle işten çıkarması hangi durumlarda mümkündür?

İş yeri devri durumunda çalışanların hakları nasıl korunur?

Şirket ortaklarının kâr paylaşımında anlaşmazlık yaşaması durumunda hukuki çözüm yolları nelerdir?

Şirket içi mali usulsüzlükler tespit edilirse, işverenin izleyebileceği yasal adımlar nelerdir?

Çalışanların fazla mesai ücretleri ödenmediğinde ne gibi yasal haklar doğar?

Emeklilik yaşı nasıl belirlenir ve hangi şartlar sağlandığında emekli olunabilir?

Emeklilik için gerekli prim gün sayısı nedir ve bu sayı nasıl hesaplanır?

Emeklilik maaşı hesaplanırken hangi kriterler dikkate alınır?

Erken emeklilik şartları nelerdir ve kimler erken emeklilikten yararlanabilir?

Emekli maaşı artırımı nasıl yapılır ve hangi faktörlere bağlıdır?

Yurtdışında çalışanların Türkiye’de emekli olma hakları nelerdir?

Emekli maaşı bağlanma süresi ne kadar sürer ve bu süreç nasıl işler?

Malulen emeklilik için hangi şartlar gereklidir ve kimler başvurabilir?

Emeklilik başvurusunda gerekli belgeler nelerdir ve nasıl başvuru yapılır?

Kiracı, ev sahibine tazminat davası açabilir mi ve hangi durumlarda bu hakka sahiptir?

Ev sahibi, kendisi oturmak istediği gerekçesiyle kiracıyı tahliye edebilir mi?

Kademeli emeklilik nedir ve kimleri kapsar?

Konkordato sürecinde alacaklı eşitliğini bozucak şekilde sulh anlaşmalari yapılabilir mi?

Konkordato komiserinin görevleri ve yetkileri nelerdir?

Konkordato komiserinin alacaklılar kuruluyla olan iletişim sorumlulukları nelerdir?

Konkordato komiserinin mahkemeye sunmakla yükümlü olduğu raporların içeriği ne olmalıdır?

İhtiyaç sebebi ile tahliye davasında tek taşınmaz bulunması halinde tahliye edilebilir mi

Sözleşmelerde aldatma durumunda hangi yasal düzenlemelere başvurulabilir?

Milletlerarası yetki sözleşmelerinin geçerlilik şartları nelerdir?

Gabin iddiasında bulunmak için hangi yasal süreler dikkate alınmalıdır?

Milletlerarası derdestlik itirazı mümkün mü?

Bilirkişinin soyut verilerle rapor hazırlamasi durumunda bu rapor geçerli olur mu?

Türk Ticaret Kanunu çerçevesinde anonim şirketlerde yönetim kurulu üyelerinin görevleri nelerdir

Türk Ticaret Kanunu'na göre, anonim şirketlerde yönetim kurulu üyelerinin sorumlulukları nelerdir ve bu sorumlulukları ihlal etmeleri durumunda karşılaşabilecekleri yasal yaptırımlar nelerdir

Anonim şirketlerde yönetim kurulu üyelerinin şirketi temsil etme yetkisi nasıl düzenlenmiştir ve bu yetkinin sınırları nelerdir

Türk Ticaret Kanunu kapsamında, anonim şirketlerde yönetim kurulu üyelerinin seçimi, görev süreleri ve görevden alınma koşulları nasıl belirlenmiştir?

Yönetim kurulu üyelerinin bireysel ve müteselsil sorumluluğu arasındaki fark nedir ve hangi durumlarda hangi sorumluluk türü uygulanır

Yönetim kurulu üyelerinin sorumluluk sigortası nedir ve bu sigorta türünün avantajları ve dezavantajları nelerdir?

Anonim şirketlerde yönetim kurulu üyelerinin sorumluluğunun sınırları nelerdir ve hangi durumlarda sorumluluktan kurtulabilirler

türk ticaret kanunu uyarınca anonim şirketlerde yönetim kurulu üyelerinin sorumlulukları ile limited şirketlerdeki müdürler arasındaki fark nedir

Bir şirkette görevli mağaza çalışanlarının yaka kartı takıyor olmaları kişisel verileri ihlal eder mi?

Yaka kartında yer alan bilgiler, üçüncü şahıslar tarafından kötüye kullanılırsa işveren bundan sorumlu tutulabilir mi

Yaka kartı uygulaması, belirli sektörler veya iş kolları için zorunlu bir uygulama mıdır, yoksa tamamen işverenin inisiyatifinde midir

Çalışanlar, yaka kartı takmayı reddederlerse işveren ne gibi yaptırımlar uygulayabilir ve bu durum iş akdinin feshine kadar gidebilir mi?

16.06.2017 tarihli ve 2017/802 E., 2017/858 K. sayılı kararı ile; murisin yaptığı işlemin mirasçılardan mal kaçırma amaçlı olduğu kabul edilerek davanın kabulüne karar verilmiş ise de; davacı tanıklarının bu iddiayı doğrular nitelikte herhangi bir beyanda bulunmadıkları, satış senetleri incelendiğinde davalı adına kayıtlı taşınmazın satışının muris tarafından vekaleten yapıldığı, dava konusu olan taşınmazın davalıya satışının da bu satıştan sonra yapılmış olduğunun anlaşıldığı, murisin gerçek iradesinin mirasçıdan mal kaçırma olduğunun davacı tarafından ispatlanamadığı gerekçesiyle davalı tarafın istinaf başvurusunun kabulüne, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılması ile davanın reddine karar verilmiştir.Özel Daire Bozma Kararı:9. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.10. Yargıtay 1. Hukuk Dairesinin 03.03.2020 tarihli ve 2017/4364 E., 2020/1498 K. sayılı kararı ile;“…davalının, mirasbırakanın ikinci eşi, davacının ise ilk eşten olma çocuğu olduğu, davacı küçük yaşta iken annesiyle mirasbırakanın boşandıkları, davacı tanıklarının anlatımlarından davacı ile mirasbırakanın uzun yıllardır görüşmedikleri ve ilişkilerinin kopuk olduğu, davacının aynı zamanda amcası olan davalı tanığı ...’ın beyanına göre davacı ile dava dışı kardeşinin dahi birbirlerini mirasbırakanın ölümü sırasında tanıdıklarının anlaşıldığı; bunun yanısıra davalının ... ilinde bulunan dava dışı 105 ada 865 parsel sayılı taşınmazdaki 13 no’lu dairesinin mirasbırakanın borçları nedeniyle satıldığı ve bunun karşılığında mirasbırakanın çekişmeli payı kendisine devrettiği yönündeki savunmasını ispatlayamadığı da gözetildiğinde temlikin ilk eşten olma davacıdan mal kaçırmak amacıyla yapıldığı ve muvazaalı olduğu sonucuna varılmaktadır.Hal böyle olunca, davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmiş olması doğru değildir…” gerekçesiyle karar oy çokluğu ile bozulmuştur.Direnme Kararı:11. ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 13.07.2020 tarihli ve2020/765 E. 2020/608 K. sayılı kararı ile; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 190 ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) 6. maddesi uyarınca herkesin iddiasını kanıtlamak zorunda olduğu, davacının iddiasını ispata yarar tanık deliline dayandığı, davacı tanığı ... ve ...’ın tahmine göre beyanda bulunduğu, davalı tanığı amca ...’ın da açıkça satışla ilgili herhangi bir bilgisinin olmadığını beyan ettiği, kardeşlerin murisin ölümü sırasında birbirlerini tanıdıkları yönündeki tanık beyanının tek başına murisin mal kaçırma iradesini göstermeyeceği, davacı tarafından, öncelikle yapılan devir işleminin mal kaçırma amaçlı olduğunun ispatlanması gerektiği ve ispat yükünün davalıya yüklenemeyeceği gerekçesiyle direnme kararı verilmiştir.Direnme Kararının Temyizi:12. Direnme kararı süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.II. UYUŞMAZLIK13. Direnme yolu ile Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık; somut olayda, miras bırakanın dava konusu taşınmazın yarı hissesinin davalıya satışına ilişkin işleminin ve davalı tarafından üçüncü kişiye yapılan satış işlemlerinin mirastan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olarak yapıldığı iddiasının davacı tarafça ispat edilip edilemediği noktasında toplanmaktadır.III. GEREKÇE14. Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.15. Uyuşmazlığın çözümü bakımından öncelikle ilgili yasal düzenleme ve kavramların açıklanmasında yarar vardır.16. Muvazaa kavramı, Türk Hukuk Lûgatında; ‘‘Anlaşmalı saptırma gerçek dışı durumlara gerçekmiş niteliğini kazandırma işlemi. Hukuksal bir işlem konusunda gerçek duruma aykırılıkta birleşilerek yapılan ortak açıklama (beyan) ya da ortaya konulan belgedir. Danışıklı işlem’’ şeklinde tanımlanmıştır (Türk Hukuk Lûgatı, Türk Hukuk Kurumu, Cilt I, Ankara 2021, s. 819).17. Muvazaa, pozitif hukukumuzda 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (TBK) 19. [mülga 818 sayılı Borçlar Kanunu'nun (BK) 18.] maddesinde düzenlenmiş ve anılan maddenin birinci fıkrasında;"Bir sözleşmenin türünün ve içeriğinin belirlenmesinde ve yorumlanmasında, tarafların yanlışlıkla veya gerçek amaçlarını gizlemek için kullandıkları sözcüklere bakılmaksızın, gerçek ve ortak iradeleri esas alınır" hükmüne yer verilmiştir.18. Buna göre muvazaa; tarafların üçüncü kişileri aldatmak amacı ile ve fakat kendi gerçek iradelerine uymayan ve aralarında hüküm ve sonuç doğurmayan bir görünüş yaratmak hususunda anlaşmaları, şeklinde tanımlanabilir.19. Muvazaa daha çok sözleşmenin yorumuyla ilgili olduğundan, öğreti ve uygulamada kapsamlı olarak incelenmiş ve belirli kurallara bağlanmıştır. Gerek öğretide ve gerekse uygulamada muvazaa, mutlak ve nispi muvazaa olarak iki gruba ayrılmaktadır; mutlak muvazaada taraflar herhangi bir hukukî işlem yapmayı (oluşturmayı) istemezler, yalnız görünüşte bir hukukî işlem için gerekli irade açıklamasında bulunurlar; nispi muvazaada ise taraflar gerçekten belli bir hukukî işlem yapmak isterler, ancak onu saklamak amacıyla, bir başka hukukî işlemin kurulduğu görüşünü yaratmak üzere irade açıklamasında bulunurlar.20. Taraflar ister yalnız bir görünüş yaratmayı, ister ikinci bir gizli işlem yapmayı arzu etmiş olsunlar, görünüşteki (zahiri) işlem tarafların gerçek iradelerine uymadığından, ilke olarak herhangi bir sonuç doğurmaz. Muvazaada görünüşteki işlemin her türlü hukukî sonuçtan yoksun olması, tarafların ortak iradelerinin bu yolda olmasından kaynaklanmaktadır.21. Eldeki davanın konusunu oluşturan ve “muris muvazaası” olarak isimlendirilen muvazaa türünün ise Türk Hukukunda büyük bir yeri ve önemi vardır.22. Az yukarıda açıklanan TBK’nın genel hükmü dışında muris muvazaasına ilişkin bir düzenleme kanunlarımızda yer almamaktadır. Muris muvazaası kaynağını daha çok Yargıtay içtihatlarından ve bilimsel görüşlerden almakta ise de esas kaynağını 01.04.1974 tarihli ve 1/2 sayılı İçtihatları Birleştirme Kararı oluşturmaktadır.23. 01.04.1974 tarihli

1. Dava Türü:
Muvazaalı İşlemin İptali Davası

2. Temel Olaylar:
- Davacı, miras bırakanın yaptığı işlemin mirasçılara mal kaçırma amacı taşıdığını iddia etmiş, ancak bu iddiayı ispatlayamamıştır. 
- Dava konusu işlemin muvazaalı olduğu ve gerçek iradenin mal kaçırmak olduğu ileri sürülmüştür, ancak tanık ifadeleri bu durumu desteklememiştir.

3. Hukuki Sorunlar:
- Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
- Davacının mal kaçırma iradesini ispat yükümlülüğü, hukukun gerektirdiği bir sorumluluktur.

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Miras bırakanın gerçekleştirdiği işlemlerin muvazaalı olup olmadığı.
- Davacının, söz konusu mal kaçırma iddiasını ispatlayıp ispatlayamayacağı.

5. Talepler:
- Muvazaalı işlemin iptal edilmesi ve tescil istemi.

denetleyecektir. Bunların yanı sıra Yargıtay maddi vakıalara bağlanan sonuçları da denetleyecektir.23. Yargıtayın asıl görevi, hukukun ülke içinde ahenkli bir şekilde uygulanmasını sağlamaktır. Yargıtayın kuruluş ve vücut sebebi olan bu önemli görevi dolayısıyla bütün mahkeme hükümlerini hukukun uygulanması bakımından kontrol edebileceğini ve bu kontrol yetkisinin mutlak olduğunu kabul zarureti vardır.Hâkim önüne gelen bir uyuşmazlıkla ilgili maddi vakıaları tespit ettikten sonra hukuk alanındaki faaliyetine geçer. Bu faaliyet dört aşamadan oluşur ve her aşama hukukî niteliği haiz olduğundan Yargıtayın mutlak denetimine tabidir. Hâkim ilk önce usul hükümlerine uygun olarak tespit ettiği somut olaya ilişkin vakıalara uygulanacak hukuk kuralını tespit eder. Hâkim, tespit ettiği vakıalara uygulayacağı hukuk kuralının belirlemesinde yanılmışsa, buna dayanarak vereceği hükmün de yanlış olması kaçınılmazdır. İkinci aşamada hâkim, tespit ettiği hukuk kuralının gerçek ve doğru anlamını açıklar. Hâkim hukuk kuralının açıklanmasında (tefsirinde) hataya düşerse yapacağı hukuk uygulaması da yanlış olacaktır. Üçüncü aşamada hâkim bulduğu ve açıklayarak elle tutulur hâle getirdiği hukuk kuralında yer alan soyut vakıa ile davada tespit ettiği somut vakıayı karşılaştırarak vakıanın hukukî nitelendirmesini yapar (tavsif). Burada hâkimin yaptığı nitelendirme hukukun uygulanmasına ilişkindir. Hâkim, hukukun uygulanması alanında ilk üç aşamayı doğru olarak yürüttüğü takdirde nihayet mantıken varılan hukukî sonuç ortaya çıkar. Burada özellikle üzerinde durulması gereken husus; hâkimin “hukuki sonuca yönelik olarak kullandığı takdir hakkının bir hukuk meselesi” olduğu hususudur. Hâkim somut olaydaki hukuksal faaliyetin ilk üç aşamasını doğru olarak tamamladıktan sonra dördüncü aşamada vardığı hukukî sonucun “takdir hakkının” kullanılmış olduğu gerekçesiyle Yargıtay denetimine tabi olmadığı sonucuna varılamaz. Zira Yargıtayın maddi hukukun doğru olarak uygulanıp uygulanmadığı yönünden mutlak denetim yetkisi vardır. Takdir hak ve yetkisinin denetlenmesi de bir hukukîlik denetimi olup Yargıtayın yetki alanında bulunduğu da muhakkaktır.24. Yukarıda anlatılanlarla birlikte somut uyuşmazlık değerlendirildiğinde; davacı tarafından mirasbırakan babası Mehmet Umucu’nun maliki olduğu 225 ada 3 parsel sayılı taşınmazını mirasçılardan mal kaçırma amacıyla ve muvazaalı olarak davalı oğlu ...’ya 18.07.2000 tarihinde satış göstererek temlik ettiği iddiasıyla eldeki davanın açıldığı, davalı tarafın çekişmeli temlikin muvazaalı olmadığını savunduğu, davacı vekilinin 17.10.2016 tarihli dilekçesiyle Muhittin Özkap, İbrahim Peşin, Kadir Umucu, Adem Çiçek ve Halil Umucu’yu davacı tanıkları olarak, davalı adına dava takipçisinin de 16.08.2016 tarihli dilekçesiyle Elife Sır, Zeliha Uğur, Kezban Sivridağ ve Durmuş Ali Şenol’u davalı tanıkları olarak gösterdiği, ilk derece mahkemesinin davalı tanıklarını yapılan keşif sırasında dinlediği, davacı tanıklarının dinlenme talebini ise tanık listesinin süresinde verilmediği gerekçesiyle reddederek neticeye gittiği, istinafa başvurulması üzerine bölge adliye mahkemesi tarafından duruşma açılarak davacı tanıklarının da dinlendiği anlaşılmaktadır.25. İlk derece mahkemesi tarafından temlikin muvazaalı olduğunun kanıtlanamadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verildiği, davacı vekilinin istinafı üzerine bölge adliye mahkemesince davacı tanığı Halil Umucu’nun beyanı başta olmak üzere davacı tanıklarının anlatımları, keşif ve alınan bilirkişi raporu uyarınca temlikin mirastan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunun kanıtlandığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulüne, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın kabulüne karar verildiği görülmektedir.26. Hemen belirtilmelidir ki, ilk derece ve bölge adliye mahkemelerince tarafların dayandıkları tüm deliller toplanmış ve çekişmeli vakıalar toplanan deliller çerçevesinde aydınlatılmaya çalışılmış, netice olarak maddi vakıalar tespit edilmiştir. Eldeki davada, yukarıda yer verilen (§22) istisnai hâller de bulunmadığından Yargıtay tarafından tespit edilen vakıalar ile bağlı kalınarak bir denetim yapıldığı ortadadır. Toplanan deliller ve tespit edilen vakıalar çerçevesinde temlikin muvazaa ile illetli olup olmadığının değerlendirilmesi HMK’nın 371/1-a fıkrasında belirtilen hukukun yanlış uygulanıp uygulanmadığı yönünde yapılan bir denetimdir. Bir başka deyişle tespit edilen vakıalara bağlanan sonuçların denetiminin hukukîlik denetimi kapsamında kaldığı ortadadır.27. Öte yandan, bölge adliye mahkemesi davalı tanıklarının beyanlarına gerekçesinde hiç değinmemiş, bu beyanları tartışıp değerlendirmemiştir. Yine davacı tanık beyanlarına neden üstünlük tanıdığını da ortaya koymamıştır. Bu durumun, HMK’nın 371/1-c ve ç fıkrasında belirtilen bozma sebepleri kapsamında kaldığı açıktır.28. O hâlde, somut olayda Yargıtay tarafından yapılan denetim ve neticesinde verilen bozma kararının 5235 sayılı Kanun ile 6100 sayılı HMK hükümlerine aykırı olduğunu söyleyebilme olanağı yoktur. İşin esasının incelenmesi gerekmektedir.B-Muris Muvazaası Yönünden:29. Muvazaa kavramı, Türk Hukuk Lûgatında; ‘‘Anlaşmalı saptırma gerçek dışı durumlara gerçekmiş niteliğini kazandırma işlemi. Hukuksal bir işlem konusunda gerçek duruma aykırılıkta birleşilerek yapılan ortak açıklama (beyan) ya da ortaya konulan belgedir. Danışıklı işlem’’ şeklinde tanımlanmıştır (Türk Hukuk Lûgatı, Türk Hukuk Kurumu, Cilt I, Ankara 2021, s. 819).30. Muvazaa, pozitif hukukumuzda 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 19. (mülga 818 sayılı Borçlar Kanunu'nun 18.) maddesinde düzenlenmiş ve anılan maddenin birinci fıkrasında;"Bir sözleşmenin türünün ve içeriğinin belirlenmesinde ve yorumlanmasında, tarafların yanlışlıkla veya gerçek amaçlarını gizlemek için kullandıkları sözcüklere bakılmaksızın, gerçek ve ortak iradeleri esas alınır" hükmüne yer verilmiştir.31. Buna göre muvazaa; tarafların üçüncü kişileri aldatmak amacı ile ve fakat kendi gerçek iradelerine uymayan ve aralarında hüküm ve sonuç

1. Dava Türü:
Muvazaalı İşlemin İptali Davası

2. Temel Olaylar:
- Davacı, mirasbırakanın (baba) mülkünü mal kaçırmak amacıyla muvazaalı bir biçimde oğluna devrettiğini iddia etmektedir.
- Tarafların arasındaki uyuşmazlık, mirasbırakanın gerçekleştirdiği satış işleminin gerçek niyetini yansıtmadığına yöneliktir.
- Muvazaalı işlemin, üçüncü kişileri aldatmak amacıyla yapıldığı gerekçesiyle dava açılmıştır.

3. Hukuki Sorunlar:
- Muvazaalı işlemin varlığı ve geçersizliği ile ilgili Türk Borçlar Kanunu'na dayanan hukuki tartışmalar söz konusudur.
- Tespit edilen somut vakaların hukuka uygunluğunun denetimi ve bunun sonucunda meydana gelen hukuki etkilerin geçerliliği.

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Muvazaanın varlığı ve ispat yüküyle ilgili temel meseleler.
- Taraflar arasındaki muhtemel muvazaa anlaşmasının geçerliliği ve yorumlanması.

5. Talepler:
- Muvazaalı işlem olarak nitelendirilen satışın iptaline karar verilmesi talep edilmektedir.

Sınırlandırılması.............................................................................90 C- Daha Önce Asıl İşverene Ait İşyerinde Çalıştırılan Kişi İle Alt İşveren İlişkisinin Kurulamaması...................................................99 D- Asıl İşin Bir Bölümünün İşletme ve İşin Gereği İle Teknolojik Nedenlerle Uzmanlık Gerektiren İşler Dışında Bölünememesi ...105 II- Maddede Açıkça Düzenlenmeyen Muvazaa Halleri ...............................106 III- Yargı Kararlarında Tespit Edilen Muvazaa Halleri.................................111 IV- İş Teftişi Sırasında Tespit Edilen Muvazaa Halleri................................136 vi DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ASIL İŞVEREN ALT İŞVEREN UYGULAMASINDA MUVAZAANIN SONUÇLARI...............................................................................................165 SONUÇ.......................................................................................................173 KAYNAKÇA ..............................................................................................186 ÖZET ……………………………………………………………………………..203 ABSTRACT ……………………………………………………………………..205 vii KISALTMALAR ANY. MAH. Anayasa Mahkemesi Any Anayasa BASİSEN Banka-Sigorta İşçileri Sendikası BK Borçlar Kanunu Bkz Bakınız ÇİD Çimento İşveren Dergisi E Esas HD Hukuk Dairesi HGK Hukuk Genel Kurul Kararı HUMK Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu ILO Uluslararası Çalışma Örgütü İD İşveren Dergisi İHD İş Hukuku Dergisi İHU İNTES Türkiye İnşaat Sanayicileri İşveren Sendikası İSGHD İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi K Karar Kamu-İş Kamu İşletmeleri İşverenleri Sendikası KİT Kamu İktisadi Teşebbüsleri KİPLAS Türkiye Kimya, Petrol, Lastik ve Plastik Sanayi İşverenleri Sendikası Md Madde MESS Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası RG Resmi Gazete T Tarih TBMM Türkiye Büyük Millet Meclisi TİD Tekstil İşveren Dergisi TİS Toplu İş Sözleşmesi TİSK Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu viii TÜHİS Türk Ağır Sanayi ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası Vd Ve devamı Yarg Yargıtay YHGK Yargıtay Hukuk Genel Kurul Kararı YİBK Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararları YKD Yargıtay Kararları Dergisi BİRİNCİ BÖLÜM MUVAZAA KAVRAMI I- MUVAZAA (DANIŞIKLILIK) KAVRAMI Bir sözleşmenin kurulabilmesi için Borçlar Kanununun 1. maddesine göre tarafların karşılıklı ve birbirine uygun irade beyanında bulunması gerekir. Ancak tarafların irade beyanları birbirine uygun değilse bu takdirde tarafların gerçek iradelerine bakılır. Bu uygunsuzluk taraflarca istenmeden oluşturulabileceği gibi bilerek ve isteyerek de oluşturulabilir. En basit ifadesiyle irade ile beyan arasında istenerek meydana getirilen uygunsuzluk olarak ifade edilen muvazaa, hukukumuzda Borçlar Kanununun 18. maddesiyle düzenlenmiş bulunmaktadır. Borçlar Kanununun 18. maddesine göre, “Bir akdin şekil ve şartlarını tayininde, iki tarafın gerek sehven gerek akitteki hakiki maksatlarını gizlemek için kullandıkları tabirlere ve isimlere bakılmayarak, onların hakiki ve müşterek maksatlarını aramak lazımdır. Tahriri borç ikrarına istinat ile alacaklı sıfatını iktisap eden başkasına karşı, borçlu tarafından muvazaa iddiası dermeyan olunamaz.” Maddede muvazaa tanımlanmamıştır. Bu nedenle muvazaanın tanımı ve unsurları öğreti ve yargı tarafından belirlenmeye çalışılmıştır. Muvazaa ile ilgili olarak çok çeşitli tanımlar yapılmıştır. Öğretide en çok benimsenen tanıma göre muvazaa “Tarafların üçüncü kişileri aldatmak maksadıyla ve 2 fakat gerçek iradelerine uymayan ve aralarında hüküm ve sonuç meydana getirmeyen bir görünüş yaratmaları hususunda anlaşmalarıdır.” 1 Yargıtayın içtihadı birleştirme kararında tanımladığı şekilde muvazaa “Açıklanan beyanlarının gerçek maksatlarına uymadığını bildikleri halde, akitlerin kastettikleri durumdan başka bir hukuki ilişkide kendilerini anlaşmış gibi göstermiş olmaları halidir.”2 İsviçre Federal Mahkemesine göre muvazaa, “Tarafların üçüncü kişileri aldatmak amacıyla gerçek iradelerine uymayan bir muamele yapmaları, fakat görünüşteki bu muamelenin kendi aralarında geçerli olmayacağı hususunda anlaşmalarıdır.” Bir başka kararında ise muvazaayı “Tarafların irade beyanlarının objektif anlamına bağlı bulunan hukuki sonuçların meydana gelmeyeceğini kararlaştırdıkları ve böylece sırf görünüşte bir sözleşme kurmak istedikleri takdirde işlem muvazaalıdır.” şeklinde tarif etmektedir.3 Bir işlemin muvazaalı olması demek, tarafların gerçek iradeleri ile görünürde yapılan sözleşmenin birbirinden farklı olması ve üçüncü kişileri kandırma amacının bulunması demektir. Asıl amaç görünürdeki sözleşme ile üçüncü kişileri aldatmaktır. A- Muvazaanın Unsurları Muvazaa mutlak ve nisbi olmak üzere iki çeşide ayrılmaktadır. Mutlak muvazaanın üç, nisbi muvazaanın ise dört unsuru bulunmaktadır. 1 Turhan ESENER: Türk Hususi Hukukunda Muvazaalı Muameleler (Muvazaalı Muameleler), (Ankara, 1956), 7; aynı yazar: Borçlar Hukuku I (Borçlar Hukuku), (Ankara, 1969), 83; Fikret EREN: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Gözden Geçirilmiş 8. Bası, (Ankara, 2003), 315; Safa REİSOĞLU: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 14. Bası, (İstanbul, 2000), 78. 2 YİBK, T.07.10.1953 K.8/7,Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararları Dergisi, Cilt 4, 518. 3 EREN: 315, dipnot 15; Selahattin Sulhi TEKİNAY-Sermet AKMAN-Haluk BURCUOĞLU- Atilla ALTOP: Borçlar Hukuku, Cilt I, 550, dipnot 20; ÖZKAYA’ya göre “Federal Mahkemenin özellikle son kararı daha ziyade mutlak muvazaayı tarif etmekte, nisbi muvazaayı kapsamamaktadır. Bu bakımdan noksan bir karardır.” 3 1- Görünürdeki (Zahiri, Muvazaalı) Sözleşme Görünürdeki sözleşmeye, zahiri, muvazaalı sözleşme de denmektedir. Tarafların üçüncü kişileri aldatmak amacıyla yaptıkları, gerçek irade ve amaçlarını gizledikleri bu sözleşmeye görünürdeki sözleşme adı verilir. Tarafların asıl irade ve amaçlarına uymayan görünürdeki sözleşme, aynı zamanda başkalarını yanıltmak, gerçeğe uymayan bir görünüş yaratmak için düzenlenmekte, yani görünürdeki sözleşme ile başkalarını kandırma unsuru gerçekleştirilmektedir. Kiracısını çıkartmak isteyen mülk sahibinin, kendisi açısından yasal koşulların olmaması nedeniyle, kiralananı,

1. Dava Türü:
Muvazaalı İşlemin İptali Davası

2. Temel Olaylar:
- Taraflar arasında yapılan bir hukuki işlemin (örneğin satılış veya kira sözleşmesi) muvazaalı olduğu iddiası.
- Görünürdeki işlemin tarafların gerçek iradelerini yansıtmadığı ve bu durumun üçüncü kişileri aldatmak amacıyla gerçekleştirildiği iddiaları.

3. Hukuki Sorunlar:
- Muvazaalı işlem kavramı: Türk Borçlar Kanunu'na göre muvazaa, tarafların, gerçek iradelerine uymayan ve aralarında geçerliliği olmayan bir görünüş yaratmaları anlamına gelmektedir.
- Muvazaanın unsurları: Görünürdeki işlem ve muvazaa anlaşması gibi temel unsurları içermektedir.

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Tarafların muvazaalı bir işlem gerçekleştirip gerçekleştirmedikleri.
- Üçüncü şahıslara yönelik aldatma kastının varlığı.

5. Talepler:
- Muvazaalı işlemin iptali ve gerçek durumun tespit edilmesi.

istediği tapulu taşınmazını, tapuda yaptığı resmi sözleşmede iradesini satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi doğrultusunda açıklamak suretiyle devretmektedir.Bu durumda, yerleşmiş Yargıtay içtihatlarında ve 01.04.1974 tarihli 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında açıklandığı üzere görünürdeki sözleşme tarafların gerçek iradelerine uymadığından, gizli bağış sözleşmesi de Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) 706., Türk Borçlar Kanunu'nun (TBK) 237., (Borçlar Kanunu'nun (BK) 213.) ve Tapu Kanunu'nun 26. maddelerinde öngörülen şekil koşullarından yoksun bulunduğundan, saklı pay sahibi olsun veya olmasın miras hakkı çiğnenen tüm mirasçılar dava açarak resmi sözleşmenin muvazaa nedeni ile geçersizliğinin tespitini ve buna dayanılarak oluşturulan tapu kaydının iptalini isteyebilirler.Hemen belirtmek gerekir ki; bu tür uyuşmazlıkların sağlıklı, adil ve doğru bir çözüme ulaştırılabilmesi, davalıya yapılan temlikin gerçek yönünün diğer bir söyleyişle miras bırakanın asıl irade ve amacının duraksamaya yer bırakmayacak biçimde ortaya çıkarılmasına bağlıdır. Bir iç sorun olan gizlenen gerçek irade ve amacın tespiti ile durumun aydınlığa kavuşturulması genellikle zor olduğundan bu yöndeki delillerin eksiksiz toplanılması yanında birlikte ve doğru şekilde değerlendirilmesi de büyük önem taşımaktadır. Bunun için de ülke ve yörenin gelenek ve görenekleri, toplumsal eğilimleri, olayların olağan akışı, mirasbırakanın sözleşmeyi yapmakta haklı ve makul bir nedeninin bulunup bulunmadığı, davalı yanın alım gücünün olup olmadığı, satış bedeli ile sözleşme tarihindeki gerçek değer arasındaki fark, taraflar ile mirasbırakan arasındaki beşeri ilişki gibi olgulardan yararlanılmasında zorunluluk vardır.Öte yandan, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı davalarda mirasbırakanın kastının açık bir şekilde saptanması gerekmektedir. Bu kapsamda, temlikin mirasçılardan mal kaçırma amacıyla yapıldığını ispat külfeti 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun (HMK) 190. maddesi ile TMK'nın 6. maddesi gereği davacı tarafa aittir.Somut olayda, mahkemece dinlenilen davacı tanıklarına üstünlük tanınmış ise de dinlenilen davalı tanıklarının beyanlarının hayatın olağan akışına daha uygun düştüğü, ayrıca davacı tanıklarının davaya konu işlemin muvazaalı olduğuna ilişkin açık beyanları olmadığı gibi mirasbırakanın davacı ile arasında mal kaçırmasını gerektirir bir problemi olduğu şeklinde beyanda da bulunmadıkları görülmüştür. Dolayısıyla davacı, temlikin muvazaalı olduğu iddiasını kanıtlayamamıştır. Öte yandan, bedeller arasındaki fark da tek başına muvazaanın kanıtı değildir.Hâl böyle olunca, davacının iddialarını HMK’nin 190. ve TMK’nin 6. maddeleri uyarınca kanıtlayamadığı gözetilerek davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir…” gerekçesiyle karar bozulmuştur.Direnme Kararı:12. Küçükçekmece 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin 23.06.2021 tarihli ve 2021/147 Esas, 2021/356 Karar sayılı kararı ile; önceki gerekçelere ilave olarak, baba ile kızı arasındaki bu devir işleminin gerçek bir satış işlemi olmadığı, devrin muvazaalı olduğu, davalı tanıklarının beyanlarının itibar edilecek türden beyanlar olmadığı, davacı tanıklarının beyanlarının ise hayatın olağan akışına, akla ve mantığa daha uygun olduğu, izah olunan sebepler ile muvazaa olgusunun ispat edildiği gerekçesiyle direnme kararı verilmiştir.Direnme Kararının Temyizi:13. Direnme kararı süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.II. UYUŞMAZLIK14. Direnme yolu ile Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık; dosya kapsamı ve sunulan delillerden miras bırakan tarafından davalı kızına satış yoluyla yapılan temlik işleminin mirasçılardan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğu iddiasının davacı tarafça ispatlanıp ispatlanamadığı noktasında toplanmaktadır.III. GEREKÇE15. Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.16. Uyuşmazlığın çözümü bakımından öncelikle ilgili yasal düzenleme ve kavramların açıklanmasında yarar vardır.17. Muvazaa kavramı, Türk Hukuk Lûgatında; ‘‘Anlaşmalı saptırma gerçek dışı durumlara gerçekmiş niteliğini kazandırma işlemi. Hukuksal bir işlem konusunda gerçek duruma aykırılıkta birleşilerek yapılan ortak açıklama (beyan) ya da ortaya konulan belgedir. Danışıklı işlem’’ şeklinde tanımlanmıştır (Türk Hukuk Lûgatı, Türk Hukuk Kurumu, Cilt I, Ankara 2021, s. 819).18. Muvazaa, pozitif hukukumuzda 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (TBK) 19 uncu (mülga 818 sayılı Borçlar Kanunu'nun 18.) maddesinde düzenlenmiş ve anılan maddenin birinci fıkrasında;"Bir sözleşmenin türünün ve içeriğinin belirlenmesinde ve yorumlanmasında, tarafların yanlışlıkla veya gerçek amaçlarını gizlemek için kullandıkları sözcüklere bakılmaksızın, gerçek ve ortak iradeleri esas alınır" hükmüne yer verilmiştir.19. Buna göre muvazaa; tarafların üçüncü kişileri aldatmak amacı ile ve fakat kendi gerçek iradelerine uymayan ve aralarında hüküm ve sonuç doğurmayan bir görünüş yaratmak hususunda anlaşmaları, şeklinde tanımlanabilir.20. Muvazaa daha çok sözleşmenin yorumuyla ilgili olduğundan, öğreti ve uygulamada kapsamlı olarak incelenmiş ve belirli kurallara bağlanmıştır. Gerek öğretide ve gerekse uygulamada muvazaa, mutlak ve nispi muvazaa olarak iki gruba ayrılmaktadır; mutlak muvazaada taraflar herhangi bir hukuki işlem yapmayı (oluşturmayı) istemezler, yalnız görünüşte bir hukuki işlem için gerekli irade açıklamasında bulunurlar; nispi muvazaada ise taraflar gerçekten belli bir hukuki işlem yapmak isterler, ancak onu saklamak amacıyla, bir başka hukuki işlemin kurulduğu görüşünü yaratmak üzere irade açıklamasında bulunurlar.21. Taraflar ister yalnız bir görünüş yaratmayı, ister ikinci bir gizli işlem yapmayı arzu etmiş olsunlar, görünüşteki (zahiri) işlem tarafların gerçek iradelerine uymadığından, ilke olarak herhangi bir sonuç doğurmaz. Muvazaada görünüşteki işlemin her türlü hukuki sonuçtan yoksun olması, tarafların ortak iradelerinin bu yolda olmasından kaynaklanmaktadır.22.

1. Dava Türü:
Muvazaalı İşlemin İptali Davası

2. Temel Olaylar:
- Miras bırakan tarafından yapılan bir temlik işleminin (örneğin satış sözleşmesi veya bakma sözleşmesi) muvazaalı olduğu iddiası
- Tarafların gerçek iradelerinin bu sözleşmede doğru bir şekilde yansıtılmadığı iddiası
- Davacı tarafından mirasçılardan mal kaçırma amacıyla yapılan bir işlemin geçersizliğinin talep edilmesi

3. Hukuki Sorunlar:
- Muvazaalı işlemin tanımı ve sonuçları
- İncelenen hukuki işlem ile tarafların gerçek iradeleri arasındaki uyumsuzluğun belirlenmesi
- Muvazaanın ispat yükünün davacıya ait olması

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Miras bırakanın gerçek iradesinin tespiti
- İlgili yasal düzenlemelerin ve taraflar arasındaki iradenin değerlendirilmesi
- Davacı tanıklarının beyanlarının geçerliliği ve olayın olağan akışına uygunluğu

5. Talepler:
- Muvazaalı işlemin iptali ve buna dayanılarak oluşturulan tapu kaydının geçersizliğinin tespiti

T.C. İstanbul Anadolu 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO:2023/6 Esas KARAR NO:2023/410 DAVA: Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ: 02/01/2023 KARAR TARİHİ: 10/05/2023 Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Takibe konu senet incelendiğinde borçlusunun----------- olduğunu, kefil olarak ise ----- gösterildiğinin anlaşıldığını, takibe konu ------------------ tutarında senetin muvazaalı olduğunu, takibe konu alacağın muvazaalı olduğu gibi adi ortaklık kefil gösterilmek suretiyle olduğunu, takibe konu senedin muvazaalı ve danışıklı olduğunun gerçek bir alacak olmadığının izah edileceğini, bir hukuki ilişkinin taraflarının üçüncü kişileri aldatmak amacıyla bilerek ve isteyerek gerçek iradeleri ile beyanları arasında uygunsuzluk yaratmak suretiyle yaptıklarını, görünüşte geçerli ama gerçekte geçerli olmayan işlemlere muvazaa denildiğini, Muvazaalı yani danışıklı işlemlerin çoğunlukla mirasçılardan veya alacaklılardan mal varlığını kaçırma gayesi ile yapıldığını, örneğin bir gerçek veya tüzel kişinin aleyhinde yürütülen icra takibi ve hacizden kurtulmak için adına kayıtlı mal varlığını üçüncü kişilerin üzerine geçirerek, alacaklısından mal varlığını kaçırması durumunda muvazaa söz konusu olduğunu, Borçlu --------------- takip alacaklısı anlaşarak Adi ortaklık senette kefil gösterilmek suretiyle müvekkilini şahsen sorumlu tutmaya çalıştıklarını, bu şekilde müvekkillerini zarara uğratmak istediklerini, Muvazaa davalarının diğer adıyla danışıklı işlem davalarının, gerçek olmadığı hâlde gerçekmiş gibi hukuki sonuç doğuran işlem ve tasarruflara ilişkin açılan iptal davaları olduğunu, Muvazaa davalarının dediğimiz davalar genel olarak Borçlar Kanunu ile İcra ve İflas Kanunu kapsamında yapılan düzenlemelere tabi olduğunu, takibe ve davaya konu senetin tamamen müvekkilimizi zarara uğratmak için ------------- ile alacaklı yanca danışıklı olarak hazırlandığını, İş bu nedenle takibe konu alacağın gerçek bir alacak olmadığını, danışıklı olduğu için kefaletin ve davaya konu senedin muvazaa nedeniyle iptalini talep etmelerinin gerekli olduğunu,--------------------Taraflar ister yalnız bir görünüş yaratmayı, ister ikinci bir gizli işlem yapmayı arzu etmiş olsunlar, görünüşteki ( zahiri ) işlem tarafların gerçek iradelerine uymadığından, ilke olarak herhangi bir sonuç doğurmaz. Muvazaada görünüşteki işlemin her türlü hukuki sonuçtan yoksun olması, tarafların ortak iradelerinin bu yolda olmasından kaynaklanmaktadır.--------------- Muvazaalı işlem, diğer geçerlilik şartlarını taşısa dahi, geçerli hale gelmez. ------------ aktin resmi şekilde yapılması muvazaa nedeniyle geçersiz olduğunu ileri sürmeye engel olmadığını, Muvazaalı işlemin geçersizliği kesindir. Belirli bir sürenin geçmesi veya muvazaa nedeninin ortadan kalkması ile geçerli hale gelmeyeceğini, Taraflar muvazaalı işlemin geçerli olacağına muvafakat etseler dahi işlemin geçersiz olduğunu, taraflar muvazaalı sözleşme dolayısıyla edimlerini yerine getirmiş olsa dahi sözleşme geçerli hale gelemeyeceğini, Muvazaa sebebine dayanılarak verilen mahkeme kararları yenilik doğurucu değil, açıklayıcı nitelikte olduğunu, bu kararlara konu olan işlemler yapıldıkları tarihten itibaren geçersiz olup, yapılmamış sayıldığını ve kararlar geriye etkili sonuç doğurduğunu, ---------------------------------------- muvazaalı işlemin yok hükmünde olduğunu ileri sürmektedir. Tarafların iradesinin, muvazaalı işlemin meydana gelmemesi hususunda birbirine uygun olduğunu, bu sebeple muvazaalı işleme bağlanan sonucun yokluk olduğunu, muvazaalı işlem gerçekte kurulmamıştır, meydana gelmediğini, bu görüşe göre muvazaalı işlemleri düzenleyen TBK’nun 19. maddesinde sözleşmenin geçersizliği

1. Dava Türü:
Muvazaa Davası (Menfi Tespit)

2. Temel Olaylar:
- Taraflar arasında takibe konu olan kambiyo senetlerinin muvazaalı olduğu iddiası
- İlgili üçüncü kişileri aldatmak amacıyla yapılan hukuki işlemlerin tespiti
- Müvekkilin zararına neden olabilecek şekilde sahte bir borç ilişkisinin varlığı

3. Hukuki Sorunlar:
- Takibe ve dava konusu senedin geçersizliği
- Muvazanın varlığının kanıtlanması
- Tarafların gerçek iradelerinin tespit edilmesi

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Senedin geçerliliği ve muvazaalı işlemlerin tanımlanması
- Kefaletin ve takibe konu alacağın geçersizliği

5. Talepler:
- Muvazaalı işlemin iptali
- Gerçek bir alacak olmadığını ispatlama

gibi eşdeğer sonuç doğuran Kadastro Kanununun 12/B-a maddesi uyarınca kadastro teknisyeni huzurunda bu doğrultuda beyanda bulunması gerekir.Somut olayda, ortak miras bırakan ... ve davacılar murisi ... davaya konu taşınmazların öncesini teşkil eden taşınmazlardaki miras paylarını haricen davalılara sattıklarını ve davalılar adına tesbite muvafakat ettiklerini beyan etmişlerdir. Kadastro Kanunu 13/B-a maddesine göre kadastro teknisyeni huzurunda verilen muvafakat bildirimi, resmi memur önünde serbest irade ile belirtilen tescil isteme beyanı olarak görüldüğüne, Y....K.nun yukarıda bildirilen kararlarına göre de murisin bizzat tapu memurunun önüne giderek beyanda bulunması şart olmadığına, her ne şekilde ve her ne yolla olursa olsun murisin iradesinin resmi memura ulaştırılması ve bu iradenin tapudaki muvazaalı devir işlemine esas olması önemli olduğuna göre, kadastro tutanağına karşı yapılan işlemlerin 01.04.1974 tarihli 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı kapsamında kalmadığı söylenemez.Hal böyle olunca, davacıların mirasbırakanları ... ve ...'nın, tapulama tespitinde taşınmazları haricen davalılara sattıklarını ve davalılar adına tespitine muvafakat ettiklerini beyan etmek suretiyle yaptıkları işlemin, 01.04.1974 tarihli 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında belirtildiği şekilde mirasçıdan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olup olmadığı yönünden gerekli araştırma ve incelemenin yapılması sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirmeyle yazılı şekilde davanın reddine karar verilmiş olması doğru değildir...” gerekçesiyle karar oy çokluğu ile bozulmuştur.Direnme Kararı:9. ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 17.09.2015 tarihli ve 2015/396 E., 2015/564 K. sayılı kararı ile ilk hükümdeki gerekçeler tekrar edilip genişletilmek suretiyle direnme kararı verilmiştir.Direnme Kararının Temyizi:10. Direnme kararı süresi içinde davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.II. UYUŞMAZLIK11. Direnme yoluyla Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık; dava konusu taşınmazlarda davacıların murisleri ... ile ...’ye kendi murislerinden intikal eden payların, 1970 yılında yapılan kadastro tespiti sırasında paylarını haricen ... ile ...’ya sattıkları ve onlar adına tespitine muvafakat ettikleri yönündeki beyanları üzerine bu kişiler adına tespit ve tescil edildiği dikkate alındığında, kadastro tespiti sırasında yapılan temliklerin muris muvazaası nedeniyle geçersiz olduğundan bahisle 1.4.1974 tarihli ve 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca iptalinin mümkün olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.III. GEREKÇE12. Direnme kararının temyizinden sonra davacılar vekili tarafından sunulan 07.02.2018 tarihli dilekçe ile davalılardan ... oğlu ...’nın vefat ettiği, müvekkillerinin de adı geçen davalının mirasçıları ile anlaşarak haklarını para olarak aldıkları ve bu nedenle ... mirasçıları hakkındaki davadan feragat ettikleri bildirildiğinden, temyiz isteminin davalılar yönünden ayrı ayrı ele alınarak değerlendirilmesi gerekmektedir.A. Davalılar ..., ..., ..., ... ve ... hakkındaki temyiz istemi bakımından;13. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun ve mülga 818 sayılı Borçlar Kanunu’nun 1. maddeleri uyarınca bir sözleşme, tarafların iradelerini karşılıklı ve birbirlerine uygun olarak açıklamalarıyla kurulur. Sözleşmenin kurulması sırasındaki irade açıklaması (beyanı) açık veya örtülü olabilir. Ancak bu beyan ile iradenin birbiriyle uyumlu olması gerekir. Bazı durumlarda irade ile beyan birbiriyle uyumlu olmayabilir. Bu uyumsuzluk istemeden oluşabileceği gibi taraflar bilerek ve isteyerek de gerçek iradeleri ile beyanları arasında uyumsuzluk meydana getirebilirler. İşte bu gibi durumlarda muvazaa, diğer bir anlatımla danışıklılık söz konusu olur. Bu nedenle muvazaa, irade ve beyan arasında bilerek yaratılan uyumsuzluk şeklinde tanımlanmaktadır.14. Pozitif hukukumuzda muvazaa TBK’nın 19. (BK’nın 18.) maddesinde düzenlenmiş ve anılan maddenin birinci fıkrasında;“Bir sözleşmenin türünün ve içeriğinin belirlenmesinde ve yorumlanmasında, tarafların yanlışlıkla veya gerçek amaçlarını gizlemek için kullandıkları sözcüklere bakılmaksızın, gerçek ve ortak iradeleri esas alınır” hükmüne yer verilmiştir.15. Buna göre muvazaa; tarafların üçüncü kişileri aldatmak amacı ile ve fakat kendi gerçek iradelerine uymayan ve aralarında hüküm ve sonuç doğurmayan bir görünüş yaratmak hususunda anlaşmaları, şeklinde tanımlanabilir.16. Muvazaada taraflar üçüncü kişileri aldatmak amacı ile görünürde bir işlem yapmakta, sırf görünüşte yaptıkları bu işlemin kendileri bakımından ise hiçbir hüküm ve sonuç doğurmayacağı konusunda kendi aralarında anlaşmaktadırlar.17. Muvazaa daha çok sözleşmenin yorumuyla ilgili olduğundan, öğreti ve uygulamada kapsamlı olarak incelenmiş ve belirli kurallara bağlanmıştır. Gerek öğreti ve gerekse uygulamada muvazaa, mutlak ve nispi muvazaa olarak iki gruba ayrılmaktadır; mutlak muvazaada taraflar herhangi bir hukuki işlem yapmayı (oluşturmayı) istemezler, yalnız görünüşte bir hukuki işlem için gerekli irade açıklamasında bulunurlar; nispi muvazaada ise taraflar gerçekten belli bir hukuki işlem yapmak isterler, ancak onu saklamak amacıyla, bir başka hukuki işlemin kurulduğu görüşünü yaratmak üzere irade açıklamasında bulunurlar. Bu nedenle gizli işlem, yalnızca nispi muvazaada söz konusu olmakta ve taraflar muvazaalı işlem altında kendi gerçek iradelerine uygun bir işlem yapmaktadırlar.18. Taraflar ister yalnız bir görünüş yaratmayı, ister ikinci bir gizli işlem yapmayı arzu etmiş olsunlar, görünüşteki (zahiri) işlem tarafların gerçek iradelerine uymadığından, ilke olarak herhangi bir sonuç doğurmaz. Muvazaada görünüşteki işlemin her türlü hukuki sonuçtan yoksun olması, tarafların ortak iradelerinin bu yolda olmasından kaynaklanmaktadır.19. Eldeki davanın konusunu oluşturan ve “muris muvazaası” olarak isimlendirilen muvazaa türünün ise Türk Hukukunda büyük bir yeri ve önemi vardır. Muvazaa davalarının büyük bölümü muris muvazaasına ilişkin bulunmaktadır.20. Az yukarıda açıklanan Türk Borçlar

1. Dava Türü:
Muvazaalı İşlemin İptali Davası

2. Temel Olaylar:
- Taraflar arasında miras üzerindeki hakların devriyle ilgili muvazaalı bir işlem yapılması
- Bu işlem sırasında tarafların gerçek iradelerini gizleyerek farklı bir işlem yapmaları
- Mirasçıların, miras paylarını haricen üçüncü kişilere sattıklarını ve buna muvafakat ettiklerini beyan etmeleri

3. Hukuki Sorunlar:
- Muvazaalı işlemin geçersizliğinin tespiti ve hukuki sonuçların değerlendirilmesi
- Mirasın devri ve muvazaa kavramının iç içe geçtiği durumların incelenmesi

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Muvazaalı işlemin varlığı ve bu işlemin geçerliliği konusundaki tartışmalar
- Mirasçıların iradelerinin gerçekliğinin tespiti ve muvazaalı işlemin iptaline ilişkin hukuk ilkeleri

5. Talepler:
- Muvazaalı işlemin iptali
- Mirasçıların haklarının korunması ve geçerli işlemlerin tespit edilmesi

maddeleri, 1512 sayılı Noterlik Kanunu'nun 89 uncu maddeleri. 3. Değerlendirme 1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür. 2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalılar vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir. VI. KARAR Açıklanan sebeplerle; Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA, Yargıtay duruşma vekalet ücreti olan 8.400 TL'nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine, Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 04.07.2023 tarihinde oy çokluğu ile karar verildi. KARŞI OY Davacı vekili; müvekkilinin, 24/12/2013 tarihli gayrimenkul satış vaadi sözleşmesiyle 8651 ada 5 parsel 46 numaralı bağımsız bölümü satın aldığını, satış bedelini ödediğini belirterek dava konusu gayrimenkulün tapu kaydının iptalini, müvekkili adına tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, satış vaadi sözleşmesinde kararlaştırılan bedelin ödenmediğini, taraflar arasında yapılan protokollerden de bu durumun anlaşıldığını aslında yapılmak istenen işlemin trampa işlemi olduğu belirterek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece resmi senette satış vaadi sözleşmesinde kararlaştırılan bedelin nakden ve tamamen ödendiğinin belirtildiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir. Mahkeme kararına karşı davalı vekilinin istinaf kanun yoluna başvurması üzerine Bölge Adliye Mahkemesince davalı vekilinin istinaf isteminin reddine karar verilmiştir. Kararı davalı vekili temyiz etmiştir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu (TMK)’nun 706. maddesine göre, taşınmaz mülkiyetinin devrini amaçlayan sözleşmelerin geçerli olması resmi şekilde düzenlenmiş olmalarına bağlıdır. Taşınmaz mülkiyetini devir borcunu doğuran sözleşmenin esaslı noktalarının resmi şekilde düzenlenmiş olması ve taşınmaz mülkiyetini devir borcunun ve buna karşılık diğer tarafın borçlandığı bütün edimlerin resmi şekilde düzenlenen senette yer alması gereklidir.(Oğuzman K., Seliçi Ö., Özdemir S.O., Eşya Hukuku, İstanbul, 2009, s. 297 vd.) Özellikle taşınmaz satış bedeli resmi sözleşmede doğru olarak gösterilmelidir. Bir satış sözleşmesindeki gerçek satış bedelinin resmi senette daha düşük veya daha yüksek gösterilmiş olması; böylece satış bedelinin doğru gösterilmemesi halinde hangi bedelin dikkate alınacağı önemli bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Burada gerçek bedel senede yansıtılmamış olmakla, bu özelliği itibariyle, çıkacak uyuşmazlıkların çözümünde de muvazaa hükümlerinden faydalanılması gereklidir. Bilindiği üzere, bir sözleşmenin taraflarının, üçüncü kişileri aldatmak amacıyla, gerçek durumu gizleyerek, gerçek iradelerine uymayan ve kendi aralarında geçerli olmayan bir hususta anlaşmalarına muvazaa; bu şekilde yapılan işlemlere de, muvazaalı işlemler adı verilir.(HGK’nun, 09.02.2005 gün 2005/1-19 E., 2005/42 K., HGK’nun 16.6.2010 gün, 2010/1-281 E., 2010/323 K.) Muvazaada, daima görünüşte var olan, ancak taraflarca gerçekte asla istenmeyen, salt üçüncü kişilere yanlış kanaat verip onları aldatmak amacıyla yapılmış bir hukuki işlem ile, bu işlemin aralarında geçerli olmadığına ilişkin bir muvazaa anlaşması mevcuttur. Bazı durumlarda, bu ikisine ek olarak, tarafların gerçek iradelerine uygun olan (tarafların gerçekte istedikleri), ancak, çeşitli nedenlerle görünen işlemin arkasına sakladıkları bir gizli işlem daha bulunur. Taraflar arasında bir gizli işlemin bulunup bulunmadığına göre bakılarak, muvazaanın iki türünden söz edilir: Tarafların, kendi aralarında geçerli herhangi bir hukuki işlem yapmak istemedikleri halde, salt üçüncü kişilere, aralarında bir hukuki işlem varmış gibi görünmek için işlem yapmaları halinde mutlak (basit) muvazaa söz konusu olur. Buna karşılık; nispi (mevsuf) muvazaada, taraflar arasında gerçek iradelerine uygun bir hukuki işlem bulunmakla birlikte, bu işlem, kendi iradelerine uymayan, dışa karşı yapılmış bir başka hukuki işlemle gizlenir. Bu muvazaa türü; bir sözleşmenin; niteliğinde, taraflarının şahsında, konusunda ve koşullarında söz konusu olabilir. Bir sözleşmenin konusunda ve koşullarında muvazaa halinde, görünüşteki hukuki işlem tarafların gerçek iradelerine uygundur. Ancak, görünüşteki işlemin bazı şartları ve konusunun belli bir bölümü, aralarındaki gizli işlemden farklı düzenlenmiştir. Bu muvazaa da taraflar görünüşteki sözleşmenin bazı koşullarını değiştirirken sözleşmenin tamamı, yani, niteliği değil, bazı koşulları gizli sözleşmeye uymaz. Örneğin daha az miktarda vergi ödemek için, taşınmazın tapudaki satış değerinin düşük gösterilmesi, şufa hakkının kullanılmasını önlemek kullandığı takdirde fazla kazanç elde etmek maksadıyla görünüşteki (resmi) sözleşmede satış bedelinin fazla gösterilmesinde bu tür bir muvazaa vardır. Açıklandığı üzere taraflar görünüşteki sözleşmeyi yapmayı ciddi olarak istemekte ve niteliğinde (vasfında) da anlaşmaktadırlar. Ancak burada bedel, gerçek bedelden az veya fazla gösterilmektedir. Yani görünüşteki sözleşmenin sadece bedeli değiştirilmektedir. Muvazaa,sözleşmesinin tamamında değil bir bölümünde (bir unsurunda)dır(Özkaya E., İnançlı İşlem ve Muvazaa Davaları, Ankara, 2011, s.173 ). Muvazaa sözleşmesinde şekil koşulu aranmaz. Yazılı veya sözlü yapılabilir. Görünüşteki sözleşme şekle bağlı olsa dahi muvazaa sözleşmesinin yazılı veya resmi şekilde yapılması gerekmez. Görünüşteki sözleşmenin şekle bağlı olması halinde muvazaanın yazılı delil ile ispat edilmesi kuralı muvazaa sözleşmesinin yazılı olmasının geçerliliği için değil ispat edilebilmesi

1. Dava Türü:
Muvazaalı İşlemin İptali Davası

2. Temel Olaylar:
- Tarafların 24/12/2013 tarihli gayrimenkul satış vaadi sözleşmesine dayanarak bir gayrimenkulün devrini gerçekleştirmek istemesi.
- Taraflardan birinin, karşı tarafın sözleşmede belirtilen bedeli ödemediğini iddia etmesi ve işlemin muvazaalı olduğunu öne sürmesi.
- Mahkeme kararının, sözleşmenin şartlarına uygun olarak davanın kabulüne varması.

3. Hukuki Sorunlar:
- Taşınmaz mülkiyetinin devri amacını taşıyan işlemin geçerliliği.
- Gerçek satış bedelinin gösterilmemesi durumunda muvazaanın söz konusu olup olmadığının tespiti.

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Tarafların gerçek iradelerinin tespit edilip edilmeyeceği.
- Sözleşmedeki bedelin doğru gösterilip gösterilmediği ve bu durumun muvazaa teşkil edip etmediği.

5. Talepler:
- Dava konusu gayrimenkulün tapu kaydının iptal edilmesi ve müvekkili adına tesciline karar verilmesi.

... tarafından 03/10/2013 tarihinde şirket hesabına 269.000,00 TL yatırıldığı, bila tarihte de anılan davalı tarafından şirket hesabına 70.000,00 TL gönderildiği anlaşılmıştır. Yargılama aşamasında alınan bilirkişi heyeti kök raporunda, dava konusu taşınmazın dava tarihindeki değerinin 4.250.000,00 TL, satış tarihi olan 01/10/2013 tarihindeki değerinin ise 3.700.000,00 TL olduğu tespit edilmiştir. .... Şti.'nin ticari defterleri üzerinde yapılan inceleme ile alınan birinci ek raporda, .... Şti.'nin petrol istasyon işletmeciliğinin dışında proje ve taahhüt gelirleri, elektrik malzemeleri satışı ve araç kiralama gelirleri gibi başka ticari faaliyetlerinin de bulunduğu, şirketin taşınmaz satışının gerçekleştiği tarihte dava konusu taşınmaz dışında aktifinde 2 adet taşınmazın kayıtlı olduğu, dava konusu taşınmazın resmi senette 269.000,00 TL üzerinden satışının gerçekleştiğinin belirtildiği, yapılan kayıtta satış bedeli olan 269.000,00 TL'nin davalıdan alacak olarak kayıt altına alındığı, dava dışı şirketin ticari defterlerinde davalı tarafından yapılan başkaca bir ödeme kaydına rastlanılmadığı, davalı tarafından 03/10/2013 tarihinde şirket hesabına 269.000,00 TL gönderildiği, davalı adına şirket hesabından para çıkışı yapılmadığı, taraf vekillerinin kök rapordaki değere itirazlarının yerinde olmadığı yönünde kanaat bildirilmiştir. Alınan ikinci ek raporda, kök ve birinci ek rapor tekrar edilerek davalı ... tarafından .... Şti.'ne 700.000,00 TL borç verildiğine dair şirket defterlerinde hiçbir kayıt bulunmadığı tespit edilmiştir. Ankara Ticaret Sicil Memurluğunun 20/03/2013 tarih ve 2013-24087 sayılı belgesinde, birleşen dosya davalısı ...'nın 31/01/2013 tarihinden itibaren 10 yıl süre ile .... Şti.'nin yetkilisi olduğu, şirket amacını gerçekleştirmek için yurt içinde ve yurt dışında menkul, gayri menkul sınai tasarruf haklarını mülkiyet etmek, iltizamı ve tasarrufu muameleler yapabileceği gibi, bunlar üzerinde rehinle ipotek tesis etmek, leh ve aleyhte her türlü ayni hak, irtia hakkı, kira vs. Menkul mükellefiyeti ve gayri hakları iktisap, tesis, terkif ve feshetmek, şirket ana sözleşmesinde hüküm olmasa bile gayri menkuller üzerinde (almak, satmak, kendisi ve üçüncü şahıslar lehine ipotek almak, vermek, fek etmek ve cins tasfiye yapmaya, her nevi ifraz ve yola terk ile ilgili ayni hakları tasarruf etmek, tevhit kat irtifakı, kat mülkiyeti kurmaya, şerh koymak ve kaldırmak dahil) her türlü tasarruf yetkisine sahip bulunduğu belirtilmiştir. Ortakların tazminata yönelik dava açma hakkı doğrudan doğruya zarar ve dolaylı zarar durumuna göre değişiklik gösterir. Yöneticinin yasa ve ana sözleşme hükümlerine aykırı davranışı sonucunda ortağın doğrudan zarara uğraması söz konusu ise, ortak uğradığı zararın tazmin edilerek kendisine verilmesi için yönetici aleyhine tazminat davası açabilecektir. Yöneticinin ortaklığın mal varlığını azaltan veya kötüleştiren yasa ve ana sözleşme hükümlerine aykırı davranışları, ortaklar ve alacaklıların da dolaylı zarar görmesine yol açar. Zira, bu tür tasarruflar payları oranında ortakları etkiler. Bir başka anlatımla, ortaklığın doğrudan doğruya zarar görmesi, ortakların dolaylı zararı olarak sonuç doğurur. Limited şirketlere uygulanacak anonim şirketlere ilişkin hükümlerin gösterildiği dava tarihi itibariyle yürürlükte bulunan 6102 sayılı TTK'nın 644. maddesi gereğince, şirket yöneticilerinin sorumluluğu hakkında anonim şirketlerin bu konudaki hükümlerinin limited şirketlere de uygulanacağı belirtilmiştir. Limited şirket yöneticileri hakkında da geçerli olan hükümler uyarınca şirket yöneticisi hakkında ortakların ve şirket alacaklılarının tazminat davası açma hakkını düzenleyen 6102 sayılı TTK'nın 555. maddesinde yer alan "Şirketin uğradığı zararın tazminini, şirket ve her bir pay sahibi isteyebilir. Pay sahipleri tazminatın ancak şirkete ödenmesini isteyebilirler." hükmü uyarınca ortak, dolaylı zarar nedeniyle açtığı davada hükmedilecek tazminatın kendisine değil, ortaklığa verilmesi yönünde talepte bulunabilir (Emsal Yargıtay 11. Hukuk Dairesi'nin 16/01/2015 tarih ve 2014/11886 Esas 2015/5364 Karar, 04/10/2017 tarih ve 2016/2892 Esas 2017/5003 Karar, 21/03/2018 tarih ve 2016/8965 Esas 2018/2193 Karar sayılı içtihatları). Somut olaya gelindiğinde, davacı yan, ortağı olduğu dava dışı limited şirketin hayati öneme sahip taşınmazının şirket müdürünün tek başına alacağı karar doğrultusunda satılamayacağı, terditli olarak da muvazaa olgusu doğrultusunda şirket müdürü olan birleşen dosya davalısı ...'nın davalı ... arasındaki danışıklı ilişkilerle şirkete ait taşınmazı gerçek değerinin altında, asıl dosya davalısı ...'a satmak suretiyle şirketi zarara uğrattığından bahisle işbu tapu iptal ve tescil davasını açmıştır. Bilindiği üzere muvazaa, pozitif hukukumuzda 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 19. (mülga 818 sayılı Borçlar Kanunu'nun 18.) maddesinde düzenlenmiş olup, anılan maddenin birinci fıkrasında; bir sözleşmenin türünün ve içeriğinin belirlenmesinde ve yorumlanmasında, tarafların yanlışlıkla veya gerçek amaçlarını gizlemek için kullandıkları sözcüklere bakılmaksızın, gerçek ve ortak iradeleri esas alınacağı, şeklinde düzenlenmiştir. Düzenlemeye göre muvazaa; tarafların üçüncü kişileri aldatmak amacı ile ve fakat kendi gerçek iradelerine uymayan ve aralarında hüküm ve sonuç doğurmayan bir görünüş yaratmak hususunda anlaşmaları, şeklinde tanımlanabilecektir. Muvazaa daha çok sözleşmenin yorumuyla ilgili olduğundan, öğreti ve uygulamada kapsamlı olarak incelenerek ve belirli kurallara bağlandığı, gerek öğretide ve gerekse uygulamada muvazaa, mutlak ve nispi muvazaa olarak iki gruba ayrıldığı; mutlak muvazaada, taraflar herhangi bir hukukî işlem yapmayı (oluşturmayı) istemeyecekleri, yalnız görünüşte bir hukukî işlem için gerekli irade açıklamasında bulunacakları; nispi muvazaada ise, tarafların gerçekten belli bir hukukî işlem yapmak isteyecekleri, ancak onu saklamak amacıyla, bir başka hukukî işlemin kurulduğu görüşünü yaratmak üzere irade açıklamasında bulunacaklardır.

1. Dava Türü:
Muvazaalı İşlemin İptali Davası

2. Temel Olaylar:
- Davacı, ortağı olduğu limited şirketin taşınmazının, şirket müdürü tarafından gerçekte gerçekleştirilmek istenen iradenin gizlenerek, muvazaalı bir şekilde daha düşük değer üzerinden satıldığını iddia etmektedir.
- İlgili taşınmazın değeri ve satışında hukuka aykırı davranışlar bulunduğu ileri sürülmektedir.
- Davalı, şirket yöneticisi olan kişinin, şirketin yararına olmayan bir işlem gerçekleştirdiği gerekçesiyle dava açıldığı belirtilmektedir.

3. Hukuki Sorunlar:
- Muvazaalı işlemin geçersizliği ve bu işlemin sonuçları.
- Taşınmaz satışında, gerçekte var olan değer ile yapılan işlem arasındaki uyuşmazlık ve bu durumun hukuki sonuçları.

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Şirket müdürünün taşınmazı gerçek değerinin altında satış işlemi üzerinde etkili olup olmadığı.
- Taraflar arasında yapılan işlemlerin muvazaa oluşturup oluşturmadığı.

5. Talepler:
- Satışın iptali ve tescili talep edilmekte, ayrıca meydana gelen zararların tazmin edilmesi istenmektedir.

ve hukuksal bağımsızlığa sahip değilse, kısaca üretim ya da hizmet sunumuna ilişkin ekonomik faaliyetin bağımsız yönetimini üstlenmemişse asıl işveren alt işveren ilişkisinden çok olayda, asıl işverene işçi temini söz konusu olacaktır. Bu anlamda alt işverenin üstlendiği hizmetin veya işin faaliyet alanı olması gerekir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, asıl işin hizmet alımı yolu ile ihale edilmesidir. Yapılan ihalede, ihale yapan kurum veya kuruma ait bağlı kuruluş tarafından araç temini sağlanır, asıl işte alt taşeron işçileri ile hizmeti alan işveren işçileri birlikte çalışıyorlar, yönetim hakkı hizmeti alana ait ise, kısaca ihale işçi teminine yönelik ise, ihaleye veren ile ihaleyi alan kişi arasında alt işveren-asıl işveren ilişkisinden sözedilemeyecektir. Hizmet alımı yapma ile bu hizmetin yürütülmesi için personel (işçi) temini farklı olgulardır. Hizmet alımı ve hizmetin yaptırılması ibarelerinin, iş mevzuatının yasakladığı ticari amaçlı işçi teminine olanak tanıdığı şeklinde yorumlanarak sonuca ulaşılması hukuken mümkün değildir. Bunda kamu yararı da yoktur. Bu yönde yapılan ihale sözleşmeleri geçersizdir. Diğer taraftan, bir alt işveren, bir asıl işverenden sözleşme ile üstlendiği mal veya hizmet üretimi için belirli bir organizasyona, uzmanlığa ve hukuksal bağımsızlığa sahip değilse, kısaca üretim ya da hizmet sunumuna ilişkin ekonomik faaliyetin bağımsız yönetimini üstlenmemişse asıl işveren alt işveren ilişkisinden çok olayda, asıl işverene işçi temini söz konusu olacaktır. Somut olayda davacının saha işçisi (bordrosunda elektrikçi) olarak çalıştığı ve mahkemece, mahallinde uzman bilirkişiler aracılığı ile keşif yapılmaksızın ve dosya üzerinden avukat olduğu anlaşılan tek bilirkişiden rapor alınarak sonuca gidilmiş ise de alınan bilirkişi raporunun, davalılar arasındaki ilişkinin tespiti yönünde yeterli olmadığı açıktır. Bu nedenle mahkemece öncelikle; davalı kurum ve şirketin faaliyet alanlarının belirlenmesi amacıyla ticari kayıtlar ile davalı ... faaliyet konularıyla ilgili örneğin ham petrolün, sondajı, üretilmesi, işletilmesi, depolanması, dağıtımı v.b. Petrol ameliyelerine dair iş akışı ve üretim aşamalarını tek tek gösterir iş organizasyon yapısına ilişkin kayıtların davalı ... celp edilmesi gerekmektedir. Ayrıca davacının fiilen yaptığı iş ile yakından ilgisi bulunma ihtimali bulunan kayıtların da getirtilmesi gerekmektedir. Söz konusu belgeler temin edildikten sonra mahkemece davalı İdarenin faaliyet alanında uzman Petrol Mühendisliği fakültesi bir öğretim üyesi bilirkişi, hukukçu ve endüstri mühendisi aracılığı ile keşif yapılarak ve hakimin davayı aydınlatma yükümlülüğü uyarınca dinlenen tanıklar keşif sırasında yeniden dinlenerek davacının yaptığı işin ne olduğunun yerinde tespiti ile yapılan bu işin tutanaklara eksiksiz geçirilerek bilirkişilerden bu işin davalılar arasında yapılan sözleşme kapsamında bir iş olup olmadığı davalı ... asli faaliyetlerinin bir parçası niteliğinde olduğunun belirlenmesi, asıl iş olduğunun tespiti halinde ise alt işverene devrinin mümkün olup olmadığının tespiti gerekmektedir. Yine tanık beyanlarına göre emir ve talimatların ... yetkililerinden alınması, üretim alanında çalışılması gibi unsurlar da değerlendirmeye alınarak yapılan işin bütün halinde değerlendirilmesi gerekmektedir. Somut olayda davacı vekili tarafından kısmen belirtilmişse de davalı ... alt işverenlerinden olan ve aralarındaki ilişkinin muvazaalı olduğu tespit edilmiş ve bu tespit kesinleşmiş bulunan dava dışı ..., ... ile ve bu şirketten sonraki taşeron olan şirketler ve bunlarla yapılan hizmet alım sözleşmeleri de incelenerek, davacının asıl işveren çalışanı olduğunun tespiti halinde muvazaanın tespitinden sonra davacının hangi işveren bünyesinde çalıştırıldığı, hizmet cetvelinde muvazaanın tespitinden sonra davacının prim ödemelerinin hem asıl işveren olduğu belirtilen ... tarafından hem de taşeron şirket tarafından ödenip ödenmediği gibi hususlar açıklığa kavuşturulmalıdır. Zira davacının öncesinde muvazaalı hizmet alım sözleşmeleriyle muvazaa tespiti kesinleşen alt işveren çalışanı olduğunun tespiti halinde muvazaa nedeniyle artık asıl işveren olan ... işçisi olacağından konunun bu açıdan da değerlendirilmesi gerekmektedir. Mahkemece, davalı ... ile davalı ... arasındaki arasındaki tüm hizmet alım sözleşmeleri ile önceki şirketlerle yapılan hizmet alım sözleşmeleri karşılaştırılıp muvazaa tespitine dair tüm kayıtlar getirtilerek ve ayrıca ... Bakanlığı iş müfettişlerince hazırlanan 15/07/2014 tarih ... sayılı inceleme raporundaki muvazaa tesptine karşı ... İş Mahkemesinin 2014/1103 Esas sayılı dosyası ile muvazaa tespitine itiraz nedeniyle dava açılmış olup verilecek karar işbu davanın da esasını etkileyeceğinden davanın sonucu da beklenip bütün deliller ve işyerindeki fiili durum karşılaştırılarak davacıların fesih tarihinde yaptığı işler işyerinde ayrı ayrı keşfen tespit edilerek işlerin her bir davacı yönünden asıl iş kapsamında kalıp kalmadığı, ihale sözleşmesininn muvazaaya dayanıp dayanmadığı tespit edilerek, işin davalılar arasındaki sözleşme kapsamında kalıp kalmadığı, asıl iş niteliğinde olup olmadığı dinlenilecek tanık beyanları, işyerinin üretim mekanizmasının eksiksiz tespiti ile davacı ve arkadaşlarının yaptığı işin asıl iş kapsamında olup olmadığı şirket kayıtları ve yerinde keşfen yapılacak inceleme ile eksiksiz bir şekilde belirlenerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ve yetersiz bilirkişi raporu sonucu davalılar arasındaki hizmet alım sözleşmesinin muvazaalı olduğunun kabulü doğru olmamıştır. Mahkemece bu yön üzerinde durulmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi bozma nedenidir. Ayrıca mahkemenin kabul şekli bakımından; Muvazaalı bir hukuki muamele ile üçüncü kişinin ızrar edilmesi ona karşı bir haksız eylem niteliğindedir. Üçüncü kişiler muvazaa nedeniyle hakları halele uğratıldığı takdirde haksız fiil sorumluluğuna dayanarak muvazaalı hukuki işlemi yapan taraftan zararının tazminini isteyebilir. Haksız fiil işleyen kimse uygun illiyet bağı çevresine giren bütün zararlardan sorumludur. Ayrıca muvazaa sebebiyle akdin hükümsüzlüğünün ileri sürülmesinin hakkın kötüye kullanılması sayılan hallerde muvazaa ileri sürülemez. İyiniyetli olan işçiye karşı taraf olmadığı muvazaanın ileri sürülemeyeceği, akdin hükümsüzlüğünün işçiye karşı ileri sürülmesinin MK.'nun 2.maddesindeki iyiniyet kurallarına aykırı olması ve hiç kimsenin kendi hilesinden yararlanamayacağı ilkesi gereğince muvazaalı işlemi yapan gerçek veya tüzel kişi şahısların iş akdinin geçersiz nedenle feshi sonucuna bağlı yasal yaptırım sonucu doğan alacağından diğer davalı ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğu kabul edilmelidir. (HGK.'nun 03.12.2008 T. 2008/9-704 E, 2008/730 K. sayılı kararı) Mahkemece davalılar arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğu kabul edildiği halde davalı şirketin işe iadenin mali sonuçlarından sorumlu tutulmayıp davalı şirkete yönelik davanın husumetten reddine karar verilmiş olması da hatalı olmuştur. SONUÇ; Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı nedenle BOZULMASINA, bozma nedenine göre davalı ... diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ... iadesine, 16.09.2015 gününde oybirliğiyle KESİN olarak karar verildi.

1. Dava Türü:
Muvazaalı İşlemin Tespiti ve İptali Davası

2. Temel Olaylar:
- Davacının, alt işveren altında çalıştığı belirtilen iş koşullarının gerçek olup olmadığının sorgulanması.
- Alt işveren ile asıl işveren arasındaki sözleşmelerin muvazaalı olup olmadığını anlamak için inceleme yapılması.
- Davanın, asıl işverenin işçi teminindeki sorumlulukları ve muvazaalı işlemin tespitine yönelik belgelerin incelenmesi gerekliliği.

3. Hukuki Sorunlar:
- Muvazaalı ilişkilerin tespiti, geçersizliğinin ortaya konması ve bu nedenle doğacak hukuki sonuçların belirlenmesi.
- İşçinin hangi işveren bünyesinde çalıştığının tespiti ve muvazaa nedeniyle zararlarının tazmini konuları.

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Davacının hangi şirket bünyesinde çalıştığının ve bu durumun muvazaalı olup olmadığının tespiti.
- Alt işverenin asıl işverenle olan ilişkisi ve bunun tazminat yükümlülükleri üzerindeki etkisi.

5. Talepler:
- Muvazaalı iş ilişkilerinin tespit edilmesi ve sonucuna göre hukuki yaptırımların uygulanması.
- Davacının asıl işveren işçisi olduğunun tespit edilmesi ve buna bağlı olarak tazminat talepleri.

taşınmazın iki davalıya devredildiği görünmekte ise de; mahkemece alınan ihtiyatî tedbir kararının icrası için yazılan müzekkere cevabından taşınmazın işbu dava açılmadan önce yeniden el değiştirerek 02.05.2014 tarihinde dava dışı Ziya Kırık’a devredildiği tespit edilmiştir. Bu durumda gelinen aşama itibari ile muvazaa davasının kimlere karşı açılabileceği ve davalılar arasındaki ilişkinin niteliği üzerinde durularak konunun açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.22. Bir davada davacı ve davalı olmak üzere daima iki taraf bulunur. Davada taraf olarak gösterilen bu kişilerin gerçekten o dava ile ilgili olup olmadığı ise taraf sıfatı ile ilgilidir. Sıfat, dava konusu subjektif hak olan dava hakkı ile taraflar arasındaki ilişkidir. Taraf ehliyeti, dava ehliyeti, davayı takip yetkisi davanın taraflarının kişilikleriyle ilgili olduğu hâlde, taraf sıfatı dava konusu subjektif hakka yöneliktir. Bir subjektif hakkı dava etme yetkisi kural olarak o hakkın sahibine ait olduğundan davacı sıfatı (aktif husumet), yani davacı olma yetkisi de o hakkın sahibine ait olacaktır. Bir subjektif hak kendisinden davalı olarak istenebilecek kişi ise, o hakka uymakla borçlu olan kişiye (davalı sıfatı, pasif husumet) ait olacaktır (Kuru, Baki: Medeni Usul El Kitabı, Ankara 2020, C.I, s. 332). Mahkemenin de taraflar arasında dava konusu hakkın esası hakkında bir karar verebilmesi için, bu kişilerin o davada gerçekten davacı ve davalı sıfatlarına sahip olmaları gerekir. Bir davada taraf olarak gösterilen kişiler, taraf ve dava ehliyetine ve davayı takip yetkisine sahip olsalar bile, taraflardan birinin o davada gerçekten davacı ve davalı sıfatı yoksa, davanın esası hakkında bir karar verilemeyeceğinden, dava sıfat yokluğundan (husumetten) reddedilir. Taraf sıfatı usul hukuku sorunu olmayıp, dava konusu sübjektif hakkın özüne ilişkin bir maddi hukuk sorunu olduğundan taraf sıfatının yokluğu, davada taraf olarak gözüken kişiler arasında dava konusu hakkın doğumuna engel olduğu için def'i değil, yargılamanın her aşamasında taraflarca ileri sürülmesi mümkün ve mahkemece de kendiliğinden nazara alınması zorunlu bir olgudur. Nitekim aynı ilkeler Hukuk Genel Kurulunun 27.01.2016 tarihli ve 2014/13-684 E., 2016/106 K.; 30.11.2021 tarihli ve 2018/(20)8-343 E., 2021/1515 K. sayılı kararlarında da benimsenmiştir.23. Bazen bir davanın bir ya da her iki tarafında birden fazla kişi bulunabilir. Bir tarafta bulunan birden fazla kişiye “dava arkadaşları”, bunlar arasındaki ilişkiye de “dava arkadaşlığı” denir (Kuru, s.936).24. Dava arkadaşlığı, “mecburi dava arkadaşlığı” ve “ihtiyari dava arkadaşlığı” olarak ikiye ayrılırken, hükmün etkisi bakımından mecburî dava arkadaşlığı ise; “maddi bakımdan mecburi dava arkadaşlığı” ve “şekli bakımdan mecburi dava arkadaşlığı” olarak ikiye ayrılmaktadır. Maddi bakımdan mecburî dava arkadaşlığı, maddi hukuka göre bir hakkın birden fazla kimse tarafından birlikte kullanılması veya birden fazla kimseye karşı birlikte ileri sürülmesi ve tamamı hakkında tek hüküm verilmesinin zorunlu olduğu hâllerde söz konusu iken; şekli bakımdan mecburî dava arkadaşlığı ise, kanunun özel hükümleri ve davanın niteliğinden kaynaklanan, birden fazla kişiye karşı dava açılmasının ve yürütülmesinin zorunlu olduğu durumlarda oluşur. Şekli dava arkadaşlığı, gerçeğin tam olarak ortaya çıkarılması ve taraflar arasındaki ilişkinin doğru karara bağlanmasını sağlamak için kabul edilmiştir. Bu durumda, dava konusu hukukî ilişki hakkında bütün dava arkadaşlarına yönelik tek ve aynı doğrultuda bir karar verme zorunluluğu yoktur. Ayrıca dava arkadaşlarının yaptıkları usulî işlemler birbirinden bağımsızdır. Dava arkadaşlığının hangi hâllerde zorunlu (mecburî) olduğu hususu ise tamamen maddi hukuka göre belirlenecektir.25. Dava, bütün mecburî dava arkadaşlarına karşı değil de bunlardan birine veya bir kaçına karşı açılmış ise, davalı durumundaki kişinin veya kişilerin, bu davada yalnız başına davalı sıfatı yoktur; davalı sıfatı mecburî dava arkadaşlarının tümüne aittir. Ancak bu hâlde, dava sıfat yokluğundan hemen reddedilmez. Mahkemenin, davayı diğer mecburî dava arkadaşlarına da teşmil etmesi için davacıya kesin süre vermesi, davacı bu süre içinde davayı diğer mecburî dava arkadaşlarına da teşmil ederse, davaya devam etmesi gerekir (Kuru, s. 947).26. Tapu iptal ve tescil davaları tapu kayıt malikine karşı açılır. Muvazaa davalarında mahkemelerin görev ve yetkisi, taraf ve dava ehliyeti gibi konular genel usul hükümlerine tabidir. Muvazaanın tespiti sözleşmeyi yapan kişilerin gerçek iradelerinin belirlenmesine dayandığından sadece kayıt malikinin değil, sözleşmenin tüm taraflarının (devreden borçlu ile devralıp şeklen kayden görünen malik) davalı olarak gösterilmesi gerekmektedir. Çünkü, muvazaalı sözleşmeyi yapanlar, üçüncü kişiler aleyhine el birliği içerisinde bir haksızlık yaparak onları zarara uğratmışlardır. Bu nedenle, üçüncü kişilerin açtıkları muvazaa davalarında, muvazaalı sözleşmeye iştirak eden tüm tarafların hasım gösterilmesinde, olayın daha iyi aydınlatılması ve ispat bakımından fayda vardır. Ayrıca, hukukî işlemin taraflarının tümü yönünden muvazaa olgusunun kanıtlanması gerekir. Muvazaalı temlik edilen mal veya taşınmaz birçok defa el değiştirmiş ise somut olayın niteliğine göre kötü niyet zincirinin tespiti, araya iyi niyetli kişilerin girmesi suretiyle bu zincirin kopup davacı ile son malik arasında mülkiyet yönünden hukukî irtibatın kesilip kesilmediğinin, ara malik ile de yapılan sözleşmenin muvazaalı olup olmadığının tespiti bakımından, son kayıt maliki yanında diğer ara maliklerin tümünün davalı gösterilmesinde de fayda, hatta zorunluluk vardır (Özkaya, 234). Bu zorunluluk talebin özünden doğan şekli biçimsel zorunluluktur. Davalılar davaya konu edilen hukukî ilişki nedeniyle şekli bakımdan mecburî dava arkadaşı olup, elbette bütün davalılar hakkında aynı şekilde tek bir karar verme zorunluluğu yoktur.27. Yukarıdaki bilgiler ışığında somut olay değerlendirildiğinde; davacının, davalı eşinin boşanma davası açıldıktan

1. Dava Türü:
Muvazaalı İşlemin Tespiti ve İptali Davası

2. Temel Olaylar:
- Taraflar arasında bir taşınmazın devredilmesi üzerine yapılan hukuki işlemin muvazaalı olduğu iddiasıyla dava açılması.
- İhtiyati tedbir kararının icrası için yapılan yazışmalarda, taşınmazın dava açılmadan önce üçüncü bir kişiye devredildiğinin tespit edilmesi.
- Davalıların ilişkisi ve muvazaa unsurlarının belirlenmesi gerekliliği.

3. Hukuki Sorunlar:
- Muvazaalı işlemin geçersizliğinin ve tarafların gerçek iradelerinin ortaya çıkarılması.
- Taraf sıfatının ve davanın geçerliliğinin belirlenmesi.
- Davalıların gerçek hukuki durumlarının ve ilişkilerinin tespiti.

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Muvazaalı işlemin geçersizliğini ispat ve bu işlemden doğan zararlara yönelik talepler.
- Davalıların taraf sıfatı ile ilgili durumlarının netleştirilmesi.

5. Talepler:
- Muvazaalı işlem nedeniyle geçersizliğin tespit edilmesi ve iptali.
- Tarafların zararlarının tazmini talebi.

olması gerekir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, asıl işin hizmet alımı yolu ile ihale edilmesidir. Yapılan ihalede, ihale yapan kurum veya kuruma ait bağlı kuruluş tarafından araç temini sağlanır, asıl işte alt taşeron işçileri ile hizmeti alan işveren işçileri birlikte çalışıyorlar, yönetim hakkı hizmeti alana ait ise, kısaca ihale işçi teminine yönelik ise, ihaleye veren ile ihaleyi alan kişi arasında alt işveren-asıl işveren ilişkisinden sözedilemeyecektir. Hizmet alımı yapma ile bu hizmetin yürütülmesi için personel (işçi) temini farklı olgulardır. Hizmet alımı ve hizmetin yaptırılması ibarelerinin, iş mevzuatının yasakladığı ticari amaçlı işçi teminine olanak tanıdığı şeklinde yorumlanarak sonuca ulaşılması hukuken mümkün değildir. Bunda kamu yararı da yoktur. Bu yönde yapılan ihale sözleşmeleri geçersizdir. Diğer taraftan, bir alt işveren, bir asıl işverenden sözleşme ile üstlendiği mal veya hizmet üretimi için belirli bir organizasyona, uzmanlığa ve hukuksal bağımsızlığa sahip değilse, kısaca üretim ya da hizmet sunumuna ilişkin ekonomik faaliyetin bağımsız yönetimini üstlenmemişse asıl işveren alt işveren ilişkisinden çok olayda, asıl işverene işçi temini söz konusu olacaktır. Somut olayda davacının saha işçisi (bordrosunda elektrikçi) olarak çalıştığı ve mahkemece, mahallinde uzman bilirkişiler aracılığı ile keşif yapılmaksızın ve dosya üzerinden avukat olduğu anlaşılan tek bilirkişiden rapor alınarak sonuca gidilmiş ise de alınan bilirkişi raporunun, davalılar arasındaki ilişkinin tespiti yönünde yeterli olmadığı açıktır. Bu nedenle mahkemece öncelikle; davalı kurum ve şirketin faaliyet alanlarının belirlenmesi amacıyla ticari kayıtlar ile davalı ... faaliyet konularıyla ilgili örneğin ham petrolün, sondajı, üretilmesi, işletilmesi, depolanması, dağıtımı v.b. Petrol ameliyelerine dair iş akışı ve üretim aşamalarını tek tek gösterir iş organizasyon yapısına ilişkin kayıtların davalı ... celp edilmesi gerekmektedir. Ayrıca davacının fiilen yaptığı iş ile yakından ilgisi bulunma ihtimali bulunan kayıtların da getirtilmesi gerekmektedir. Söz konusu belgeler temin edildikten sonra mahkemece davalı İdarenin faaliyet alanında uzman Petrol Mühendisliği fakültesi bir öğretim üyesi bilirkişi, hukukçu ve endüstri mühendisi aracılığı ile keşif yapılarak ve hakimin davayı aydınlatma yükümlülüğü uyarınca dinlenen tanıklar keşif sırasında yeniden dinlenerek davacının yaptığı işin ne olduğunun yerinde tespiti ile yapılan bu işin tutanaklara eksiksiz geçirilerek bilirkişilerden bu işin davalılar arasında yapılan sözleşme kapsamında bir iş olup olmadığı davalı ... asli faaliyetlerinin bir parçası niteliğinde olduğunun belirlenmesi, asıl iş olduğunun tespiti halinde ise alt işverene devrinin mümkün olup olmadığının tespiti gerekmektedir. Yine tanık beyanlarına göre emir ve talimatların ... yetkililerinden alınması, üretim alanında çalışılması gibi unsurlar da değerlendirmeye alınarak yapılan işin bütün halinde değerlendirilmesi gerekmektedir. Somut olayda davacı vekili tarafından kısmen belirtilmişse de davalı ... alt işverenlerinden olan ve aralarındaki ilişkinin muvazaalı olduğu tespit edilmiş ve bu tespit kesinleşmiş bulunan dava dışı ..., ... ile ve bu şirketten sonraki taşeron olan şirketler ve bunlarla yapılan hizmet alım sözleşmeleri de incelenerek, davacının asıl işveren çalışanı olduğunun tespiti halinde muvazaanın tespitinden sonra davacının hangi işveren bünyesinde çalıştırıldığı, hizmet cetvelinde muvazaanın tespitinden sonra davacının prim ödemelerinin hem asıl işveren olduğu belirtilen ... tarafından hem de taşeron şirket tarafından ödenip ödenmediği gibi hususlar açıklığa kavuşturulmalıdır. Zira davacının öncesinde muvazaalı hizmet alım sözleşmeleriyle muvazaa tespiti kesinleşen alt işveren çalışanı olduğunun tespiti halinde muvazaa nedeniyle artık asıl işveren olan ... işçisi olacağından konunun bu açıdan da değerlendirilmesi gerekmektedir. Mahkemece, davalı ... ile davalı ... arasındaki arasındaki tüm hizmet alım sözleşmeleri ile önceki şirketlerle yapılan hizmet alım sözleşmeleri karşılaştırılıp muvazaa tespitine dair tüm kayıtlar getirtilerek ve ayrıca ... Bakanlığı iş müfettişlerince hazırlanan 15/07/2014 tarih ... sayılı inceleme raporundaki muvazaa tesptine karşı ... İş Mahkemesinin 2014/1103 Esas sayılı dosyası ile muvazaa tespitine itiraz nedeniyle dava açılmış olup verilecek karar işbu davanın da esasını etkileyeceğinden davanın sonucu da beklenip bütün deliller ve işyerindeki fiili durum karşılaştırılarak davacıların fesih tarihinde yaptığı işler işyerinde ayrı ayrı keşfen tespit edilerek işlerin her bir davacı yönünden asıl iş kapsamında kalıp kalmadığı, ihale sözleşmesininn muvazaaya dayanıp dayanmadığı tespit edilerek, işin davalılar arasındaki sözleşme kapsamında kalıp kalmadığı, asıl iş niteliğinde olup olmadığı dinlenilecek tanık beyanları, işyerinin üretim mekanizmasının eksiksiz tespiti ile davacı ve arkadaşlarının yaptığı işin asıl iş kapsamında olup olmadığı şirket kayıtları ve yerinde keşfen yapılacak inceleme ile eksiksiz bir şekilde belirlenerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ve yetersiz bilirkişi raporu sonucu davalılar arasındaki hizmet alım sözleşmesinin muvazaalı olduğunun kabulü doğru olmamıştır. Mahkemece bu yön üzerinde durulmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi bozma nedenidir. Ayrıca mahkemenin kabul şekli bakımından; Muvazaalı bir hukuki muamele ile üçüncü kişinin ızrar edilmesi ona karşı bir haksız eylem niteliğindedir. Üçüncü kişiler muvazaa nedeniyle hakları halele uğratıldığı takdirde haksız fiil sorumluluğuna dayanarak muvazaalı hukuki işlemi yapan taraftan zararının tazminini isteyebilir. Haksız fiil işleyen kimse uygun illiyet bağı çevresine giren bütün zararlardan sorumludur. Ayrıca muvazaa sebebiyle akdin hükümsüzlüğünün ileri sürülmesinin hakkın kötüye kullanılması sayılan hallerde muvazaa ileri sürülemez. İyiniyetli olan işçiye karşı taraf olmadığı muvazaanın ileri sürülemeyeceği, akdin hükümsüzlüğünün işçiye karşı ileri sürülmesinin MK.'nun 2.maddesindeki iyiniyet kurallarına aykırı olması ve hiç kimsenin kendi hilesinden yararlanamayacağı ilkesi gereğince muvazaalı işlemi yapan gerçek veya tüzel kişi şahısların iş akdinin geçersiz nedenle feshi sonucuna bağlı yasal yaptırım sonucu doğan alacağından diğer davalı ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğu kabul edilmelidir. (HGK.'nun 03.12.2008 T. 2008/9-704 E, 2008/730 K. sayılı kararı) Mahkemece davalılar arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğu kabul edildiği halde davalı şirketin işe iadenin mali sonuçlarından sorumlu tutulmayıp davalı şirkete yönelik davanın husumetten reddine karar verilmiş olması da hatalı olmuştur. SONUÇ; Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı nedenle BOZULMASINA, bozma nedenine göre davalı ... diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ... iadesine, 16.09.2015 gününde oybirliğiyle KESİN olarak karar verildi.

1. Dava Türü:
Muvazaalı İşlemin Tespiti ve İptali Davası

2. Temel Olaylar:
- Davacının işçi olarak çalıştığı iş yerindeki sözleşmelerin muvazaalı olduğu iddiası
- Alt işveren-asıl işveren ilişkisi ve bunun tespiti
- Davacının iş yaptığı sürecin ve sözleşmelerin geçerliliğinin sorgulanması
- Mahkemece yapılan bilirkişi incelemeleri ve delil toplama süreçleri

3. Hukuki Sorunlar:
- Muvazaalı işlemin geçersizliğinin tespiti ve iptali
- Davacının hangi işveren bünyesinde çalıştığının belirlenmesi
- Sözleşmelerin geçerliliği ve bunların hukuki sonuçları
- Muvazaa nedeniyle oluşan haksız fiil sorumluluklarının belirlenmesi

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Alt işveren ile asıl işveren arasındaki ilişkilerin tespiti
- Muvazaalı olarak yapılan sözleşmelerin hukuki geçerliliği

5. Talepler:
- Davacının asıl işveren olarak kabul edilmesi
- Muvazaalı işlemler nedeniyle uğranılan zararların tazmini

1. Dava Türü:
Muvazaalı İşlemin Tespiti ve İptali Davası

2. Temel Olaylar:
- Davacı, alt işveren olarak kabul edilen bir kişinin asıl işverenden işçi temini sağlamak amacıyla yapılan işlemin muvazaalı olduğunu iddia etmektedir.
- Taraflar arasında yapılan sözleşmelerin aslında işçi teminine yönelik olup olmadığının tespit edilmesi gerekmektedir.
- İlgili belgelerin ve tanık beyanlarının temin edilmesi ve incelenmesi gerekmektedir.

3. Hukuki Sorunlar:
- Muvazaalı işlemin tespiti ve bu duruma bağlı olarak asıl işveren ve alt işveren ilişkilerinin belirlenmesi.
- Muvazaalı işlemin geçersizliğinin tespiti ve iptali.
- Davacının işçi olarak çalıştığı işin asıl iş kapsamında olup olmadığının değerlendirilmesi.

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Muvazaalı bir sözleşmenin varlığı ve bunun taraflara olan etkileri.
- Davacının asıl işveren olarak işlem görebilmesi için gerekli kriterlerin sağlanıp sağlanmadığı.

5. Talepler:
- Muvazaalı işlemin tespit edilerek iptal edilmesi.
- Davacının asıl işveren olarak kabul edilmesi ve buna bağlı olarak hak ettiği alacakların tahsili.

raporuna göre haciz sıra cetvelinin uygun görülmediği, rapor doğrultusunda Kahramanmaraş 3. İcra Dairesine ait 2011/2884 takip sayılı dosyadaki haciz sırasının Kahramanmaraş 2. İcra Dairesine ait 2012/2234 takip sayılı dosyadan önce olduğunun karara bağlanmasının gerektiği gerekçesiyle direnme kararı verilmiştir.Direnme Kararının Temyizi:10. Direnme kararı süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.II. UYUŞMAZLIK11. Direnme yolu ile Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık; davanın niteliği itibari ile 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun (TBK) 19. maddesinde yer alan muvazaa hukuksal nedenine göre açılan iptal davası mı yoksa sıra cetvelinin iptali (düzeltilmesi) davası mı olduğu, burada varılacak sonuca göre borçlu ...'a dava dilekçesinin ve duruşma gününün tebliği ile taraf teşkilinin sağlanarak, bildireceği delillerin toplanması ve sonucuna göre bir karar verilmesinin gerekip gerekmediği noktasında toplanmaktadır.III. GEREKÇE12. Dava, mahkemece sıra cetvelinin iptali (düzeltilmesi), Özel Dairece 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun (TBK) 19. maddesinde tanımlanan muvazaa hukuksal nedenine dayalı olarak açılan tasarrufun iptali istemi olarak nitelendirilmiştir.13. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 33. maddesinde yer alan “Hâkim, Türk hukukunu resen uygular.” ilkesi uyarınca maddi olayları açıklamak taraflara, ileri sürülen olayları hukuken nitelemek ve uygulanacak kanun hükümlerini tespit etmek ve uygulamak hâkime ait bir görevdir. Hukuksal nitelendirmenin yapılabilmesi için bir yandan dava dilekçesinde öne sürülen maddi olgular tespit edilmeli, bir yandan da davacının talebi ve davayı açmaktaki amacı doğru bir şekilde değerlendirilmelidir. Bu noktada 6100 sayılı HMK’nın 26. maddesinde düzenlenen taleple bağlılık kuralına da kısaca değinmek gerekmektedir. Maddeye göre, hâkim tarafların talepleri ile bağlıdır. Kanunlarda gösterilen sınırlı sayıdaki istisnalar bir kenara bırakılacak olursa talepten fazlasına veya talepten başka bir şeye karar veremez. Fakat hâkimin duruma göre talep sonucundan daha azına karar vermesinin önünde engel yoktur. Taleple bağlılık ilkesi özü itibariyle hâkimin, tarafların talebiyle bağlı olduğunu ifade eder. İlkenin taşıdığı ilk anlam; tarafın talep etmediği husus hakkında mahkemenin karar veremeyeceğidir. Buna göre tarafın neyi talep edip etmediği ve hâkimin ne hakkında karar verip veremeyeceği dava dilekçesine bakılarak tespit edilir. Bu tespitin konusunu, istenilen hukuki sonuç oluşturur. Bu itibarla hâkimin karar verme sınırı dava dilekçesi ile belirlenmiş olur. Taleple bağlılık ilkesinin taşıdığı ikinci anlam ise tarafın talebinden fazlasına mahkemece karar verilememesidir. Taleple bağlı olma, yargılama sonucunda davacının talep ettiği haktan daha azına sahip olduğunun belirlenmesi durumunda uygulanmaz (HMK m. 26). Talepten azına karar verme “çoğun içinde az da vardır” esasına dayanmaktadır. Bu kural ise davacının talep sonucu ile aynı nitelikte olan daha azına karar vermeyi ifade etmektedir. Nitekim dava açıldığında davacının talebi maddi hukukta karşılığa sahip olduğu oranda mahkemeden hukuki koruma sağlanmasıdır (Hukuk Genel Kurulunun 30.05.2018 tarihli ve 2017/23-2539 E., 2018/1149 K. sayılı kararı).14. Bu açıklamalardan sonra uyuşmazlığın çözümü ve öne sürülen maddi olguların doğru bir şekilde nitelendirilmesi amacıyla her iki dava hakkında kısaca açıklama yapmakta fayda bulunmaktadır.15. 818 sayılı BK’nın 18. (6098 sayılı TBK 19.) maddesinde; “Bir akdin şekil ve şartlarını tayininde, iki tarafın gerek sehven gerek akitteki hakiki maksatlarını gizlemek için kullandıkları tabirlere ve isimlere bakılmıyarak, onların hakiki ve müşterek maksatlarını aramak lazımdır. Tahriri borç ikrarına istinat ile alacaklı sıfatını iktisabeden başkasına karşı, borçlu tarafından muvazaa iddiası dermeyan olunamaz.” hükmü ile genel muvazaa düzenlenmiştir. Bilindiği üzere “tarafların üçüncü kişileri aldatmak amacı ile gerçek durumu onlardan gizleyerek kendi gerçek iradelerine uymayan ve kendi aralarında geçerli olmayan bir hususta anlaşmalarına” muvazaa ve bu şekilde yapılan işlemlere de muvazaalı işlemler denilir. Bir başka söyleyişle muvazaa; “açıklanan beyanlarının gerçek maksatlarına uymadıklarını bildikleri hâlde, tarafların kastettikleri durumdan başka bir ilişkide kendilerini anlaşmış gibi göstermeleri hâli (7.10.1953 tarihli ve 8/7 Sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı), tarafların üçüncü kişileri aldatmak amacıyla kendi gerçek iradelerine uymayan haksız eylem niteliğinde anlaşmalarıdır.” Muvazaalı bir hukuki işlemden bahsedebilmek için; tarafların iradeleri ile beyanları arasında isteyerek yaratılmış bir uygunsuzluk, üçüncü kişileri aldatmak (muvazaa) niyeti, taraflar arasında gizli işlemi yaratan muvazaa sözleşmesi bulunmalıdır.16. Muvazaa, mutlak muvazaa, nispi muvazaa gibi çeşitli türlere ayrılır. Tarafların gerçekte bir işlem yapmayı düşünmemelerine rağmen, sırf üçüncü kişilere karşı onları aldatmak amacıyla, işlem yapmış gibi gözükmek için, görünürde bir işlem yapmalarına “mutlak muvazaa” denir. Nispi muvazaada ise; taraflar aralarında yaptıkları bir sözleşmeyi kendi iç iradelerine uymayan ve dışarıya karşı yaptıkları başka bir işlemle gizlerler. Eş söyleyişle, nispi muvazaada taraflar görünürdeki işlem arkasında gerçek iradelerine uygun olmayan gizli bir işlem yaparlar. TBK’nın 19. maddesi ile sadece nispi muvazaa düzenlenmiş olup, bu maddede mutlak muvazaa hükme bağlanmamıştır ( Eren, F.: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara 2018, s. 370).17. Kural olarak muvazaa nedeniyle hakları ihlal olunan ve zarar gören üçüncü kişiler tek taraflı veya çok taraflı hukuki işlemlerin geçersizliğini ileri sürebilirler. Üçüncü kişinin danışıklı işlem ile hakkının zarar gördüğünün benimsenebilmesi için onun danışıklı işlemde bulunandan bir alacağının var olması ve bu alacağın ödenmesinin önlemek amacıyla danışıklı bir işlem yapılması gerekir. Muvazaalı işlemler ile kendisinin zararlandırıldığını ileri süren davacının bu davadaki amacı alacağını tahsil

1. Dava Türü:
Muvazaalı İşlemin İptali Davası

2. Temel Olaylar:
- Taraflar arasında muvazaalı bir işlemin yapılması ile üçüncü kişilerin haklarının etkilendiği veya zarar gördüğü iddiası
- 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun (TBK) 19. maddesine dayanarak, işlemin denetlenmesi ve iptali hususunda ortaya çıkan hukuki meseleler

3. Hukuki Sorunlar:
- Muvazaa nedeniyle açılan davanın niteliği ve hukuksal dayanaklarının belirlenmesi
- Sıra cetvelinin iptali ile muvazaalı işlemin değerlendirilmesi
- İptal davasında tarafların taleplerinin ve durumun hukuken nitelendirilmesi gerekliliği

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Muvazaa iddiasının geçerliliği ve dayanağı
- Sıra cetvelinin iptalinde hukuki niteliğin tespiti

5. Talepler:
- Muvazaalı işlemin iptali ve hukuki sonuçlarının incelenmesi
- Tarafların talepleri doğrultusunda karar verilmesi

arasındaki davadan dolayı .... 2. Asliye Hukuk Hakimliğinden verilen 08.10.2012 gün ve 2008/383 E-2012/543 K sayılı hükmün bozulmasına dair 24.06.2013 gün ve 2013/6791 E-2013/10498 sayılı kararın düzeltilmesi süresinde davacılardan ... ve ... vekili ve davalılardan ... vekili tarafından istenilmiş olmakla, tetkik hakimi ...'nin raporu okundu, düşüncesi alındı dosya incelendi gereği görüşülüp düşünüldü: -KARAR- Asıl ve birleşen dava; muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı trafik kayıtlarının iptaliyle payları oranında bedel, olmazsa tenkis ve ecrimisil isteklerine ilişkindir. Murisin ölüme bağlı tasarrufunun tenkise tabi tasarruflardan olduğu birleşen dosyada davalı ...'ün muvazaalı satışı bilebilecek konumda bulunduğunun ispatlanamadığı gerekçesiyle ... hakkında açılan davanın reddine, tenkis ve ecrimisil isteklerinin kısmen kabulüne ilişkin olarak verilen karar, Dairece; “taşınmazların şekil şartına bağlı olmaksızın elden bağışlanabilme olanağı bulunmadığı halde, taşınır mallar ve alacakların zilyetliğinin devri konusunda bir geçerlik şekli öngörülmediğinden, dava konusu ticari minibüste olduğu gibi hukuken taşınır eşya niteliğinde sayılan değerlerin bağışlanması ya da bağış amacıyla bedelsiz olarak devredilmesi işleminin hukuken geçerli olduğu, bu sebeple iptal ve tescil isteğinin reddinin doğru olduğu, ancak miras bırakanın tapu müdürlüğünce bildirilen taşınmazları ve dava dışı otomobili olduğu halde tenkis hesabı yapılırken bunların gözetilmediği, murisin terekesindeki tüm aktif ve pasifinin araştırılması, uzman bilirkişiden alınacak rapor ile tenkis miktarının belirlenmesi, davanın mahiyeti itibariyle ecrimisil istenemeyeceğinden davacıların ecrimisil isteğinin reddine karar verilmesi ” gereğine değinilerek bozulmuştur. Dosya içeriği ve toplanan tüm delillerden; miras bırakan ...t'in ... - ... hattında çalışan dava konusu... plakalı ticari minibüsünü 23.12.2003 tarihinde davalı oğlu ...'ye satış suretiyle devrettiği, davalının da 27.04.2006 tarihinde dava dışı ...'a, onun da 20.08.2008 tarihinde birleşen davanın davalısı Yaşar'a aktardığı, muris...'in 21.03.2008 tarihinde öldüğü ve geride mirasçı olarak davacı çocukları ..., ..., ..., ... ile davalı oğlu ... ve dava dışı kızları ..., .... ile eşi...'nin kaldığı anlaşılmaktadır. Bilindiği üzere; irade ve beyan arasında bilerek yaratılan uyumsuzluk şeklinde tanımlanan muvazaa, pozitif hukukumuzda Türk Borçlar Kanunu’nun 19. maddesinde düzenlenmiş ve anılan maddede, “Bir sözleşmenin türünün ve içeriğinin belirlenmesinde ve yorumlanmasında, tarafların yanlışlıkla veya gerçek amaçlarını gizlemek için kullandıkları sözcüklere bakılmaksızın, gerçek ve ortak iradeleri esas alınır.” hükmüne yer verilmiştir. O halde muvazaa; tarafların üçüncü kişileri aldatmak amacı ile ve fakat kendi gerçek iradelerine uymayan ve aralarında hüküm ve sonuç doğurmayan bir görünüş yaratmak hususunda anlaşmalarıdır, şeklinde tanımlanabilir. Bir başka ifadeyle, irade açıklamasında bulunan taraflar bu açıklamanın kendisine yapıldığı kişi, irade açıklamasının sonuç doğurmaması konusunda anlaşmışlar, yalnız gerçek bir hukuki işlemin bulunduğu görüşünü yaratmayı istemişlerse, muvazaadan söz edilir. Muvazaa daha çok sözleşmenin yorumuyla ilgili olduğundan, öğreti ve uygulamada muvazaa kapsamlı olarak incelenmiş ve belirli kurallara bağlanmıştır. Gerek öğretide, gerek uygulamada muvazaa, mutlak ve nispi muvazaa olarak iki gruba ayrılmaktadır; mutlak muvazaada taraflar herhangi bir hukuki işlem yapmayı (oluşturmayı) istemezler, yalnız görünüşte bir hukuki işlem için gerekli irade açıklamasında bulunurlar; nispi muvazaada ise taraflar gerçekten belli bir hukuki işlem yapmak isterler, ancak onu saklamak amacıyla, bir başka hukuki işlemin kurulduğu görüşünü yaratmak üzere irade açıklamasında bulunurlar. Taraflar ister yalnız bir görünüş yaratmayı, ister ikinci bir gizli işlem yapmayı arzu etmiş olsunlar, görünüşteki (zahiri) işlem tarafların gerçek iradelerine uymadığından, ilke olarak herhangi bir sonuç doğurmaz. Muvazaada görünüşteki işlemin her türlü hukuki sonuçtan yoksun olması, tarafların ortak iradelerinin bu yolda olmasından kaynaklanmaktadır. Şu halde, özellikle mevsuf (nispi) muvazaada ilke olarak görünüşteki işlemin altına saklanan ve tarafların içerik ve sonuçlarıyla birlikte gerçekleştirmek istedikleri işlem (gizli sözleşme) geçerlidir. Bu geçerliliğin, tarafların gerçek ve uygun iradelerinin bu yolda olmasından kaynaklandığı ve onun, muvazaalı hukuki işlemin altına gizlenmiş olmasının, ilke olarak geçerliliğini etkilemediği her türlü duraksamadan uzaktır. Ne var ki; muvazaada, gizli işlem şekle bağlıysa ve bu gizli işleme ilişkin irade açıklamaları şekle uygun yapılmamışsa, görünüşteki işlem yapılırken yasaların öngördüğü şekle uyulmuş olması, gizli işlemdeki şekle aykırılığı gidermez. Bu durumda, görünüşteki işlem tarafların gerçek iradelerini yansıtmadığından her hangi bir sonuç doğurmadığı gibi, gizli işlem dahi şekle aykırılıktan dolayı geçersizdir. Nitekim bu ilke, 7.10.1953 günlü ve 8/7 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında çok açık bir şekilde dile getirilmiş; tapuda kayıtlı taşınmaz malın muvazaalı satış işlemiyle miras hakkından yoksun edilen kimselerin dava hakkına ilişkin uyuşmazlığın irdelendiği 01.04.1974 gün ve 1/2 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı’nda da, tüm mirasçıların görünüşteki satış sözleşmesinin Türk Borçlar Kanunu’nun 19.maddesine dayanarak muvazaalı olduğu ve gizli bağış sözleşmesinin de şekil koşulundan yoksun bulunduğunu ileri sürerek dava açabilecekleri sonucuna varılmıştır. Hemen belirtilmelidir ki; taşınmaz mallar dışındaki değerlerde, eş söyleyişle taşınır mal, alacak ve haklarda, zilyetliğin geçişi yollarından olan kısa elden teslim, zilyetliğin havalesi ve hükmen teslim ile bağışlama yapılabileceği, burada özel olarak bir biçim öngörülmediği kuşkusuzdur. Nitekim Türk Borçlar Kanununun 289.maddesi, “Elden bağışlama, bağışlayanın bir taşınırını bağışlanana teslim etmesiyle kurulmuş olur.” hükmünü amirdir. Şu

1. Dava Türü:
Muvazaalı İşlemin İptali Davası

2. Temel Olaylar:
- Taraflar arasında ölüme bağlı tasarrufların muvazalı olarak yapılması
- Mirasçıların, murisin yaptığı işlemlerin geçerliliği üzerinde ihtilaf yaşaması
- Murisin, inceleme altında bulunan taşınmazlar ve taşınırların değerlerini göz önünde bulundurmadan yapılan işlemlerin iptali talebi

3. Hukuki Sorunlar:
- Muvazaalı işlemin varlığı ve niteliği hakkında tespit yapılması
- Muvazaa iddialarının geçerliliği ve ispat yükümlülüğünün belirlenmesi
- Miras bırakanın vefatından sonra mal varlığının değerlendirilmesi
- Muvazaalı işlemlerin hukuki sonuçlarının ortaya konması ve üçüncü kişilere etkileri

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Muvazaalı satış işleminin geçerliliği ve buna ilişkin itirazların değerlendirilmesi
- Miras paylaşımında tenkissiz işlemler ve ecrimisil taleplerinin kabulü ya da reddi

5. Talepler:
- Muvazaalı işlemin iptali
- Miras bırakanın tüm mal varlığının değerlendirilmesi ve tenkis miktarının tespit edilmesi
- İlgili hukuki süreçler sonucunda ecrimisil talebinin reddedilmesi

davranması nedeniyle muvazaalı eyleminin sonuçlarına katlanması gerektiği..” hususunun kabul edildiği, buna göre sendika üyeliğinin davalıya bildirim tarihine bakılmaksızın toplu iş sözleşmesi tarihi ve davacının sendikaya üye olduğu tarih itibariyle fark ücret alacaklarının davacıya ödenmesi gerektiği gerekçesiyle direnme kararı verilmiştir.Direnme Kararının Temyizi:12. Direnme kararı süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.II. UYUŞMAZLIK13. Direnme yolu ile Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık; davalı ... ile dava dışı alt işverenler arasında geçerli bir asıl işveren-alt işveren ilişkisinin bulunmadığının sabit olduğu somut olayda, davacının, davalı ... ile dava dışı Sendika arasında imzalanan toplu iş sözleşmelerinden, sendika üyeliğinin davalı Belediyeye bildirildiği tarihten itibaren mi yoksa sendikaya üye olduğu tarihten itibaren mi yararlanmaya başlayacağı noktasında toplanmaktadır.III. GEREKÇE14. Uyuşmazlığın çözümü için öncelikle konuyla ilgili kavramları ve mevzuat hükümlerini incelemekte yarar bulunmaktadır.15. Asıl işveren-alt işveren ilişkisi 4857 sayılı İş Kanunu'nun (İş Kanunu) "Tanımlar” başlıklı 2. maddesinde düzenlenmiştir.16. Anılan madde uyarınca “...Bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan ilişkiye asıl işveren-alt işveren ilişkisi denir ”.17. Bu hükme göre, asıl işveren-alt işveren ilişkisinin varlığından söz edebilmek için iki ayrı işverenin olması, mal veya hizmet üretimine dair bir işin varlığı, işçilerin sadece asıl işverenden alınan iş kapsamında çalıştırılması ve tarafların muvazaalı bir ilişki içine girmemeleri gerekmektedir. Kanuna uygun biçimde asıl işveren-alt işveren ilişkisi kurulmuş ise asıl işveren, alt işveren işçilerinin Kanundan, iş sözleşmesinden ve alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesi bulunması hâlinde bundan doğan yükümlüklerden işçilere karşı alt işveren ile birlikte sorumlu olacaktır.18. 4857 sayılı İş Kanunu uyarınca çıkarılan Alt İşverenlik Yönetmeliğinin (Yönetmelik) 4. maddesi uyarınca, asıl işveren-alt işveren ilişkisinin kurulabilmesi için; asıl işverenin işyerinde mal veya hizmet üretimi işlerinde çalışan kendi işçileri de bulunmalı, alt işverene verilen iş, işyerinde mal veya hizmet üretiminin yardımcı işlerinden olmalıdır. Asıl işin bölünerek alt işverene verilmesi durumunda ise verilen iş işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren bir iş olmalıdır. Öte yandan alt işveren, üstlendiği iş için görevlendirdiği işçilerini sadece o işyerinde aldığı işte çalıştırmalıdır. Ayrıca alt işveren, daha önce o işyerinde çalıştırılan bir kimse olmamalıdır. Ne var ki daha önce o işyerinde çalıştırılan işçinin bilahare tüzel kişi şirketin ya da adi ortaklığın hissedarı olması, alt işveren ilişkisi kurmasına engel teşkil etmez.19. Görüldüğü üzere İş Kanunu'nun alt işveren ilişkisini düzenleyen maddelerinde asıl işveren-alt işveren ilişkisinin tanımı yapılmış, bazı yasak ve sınırlamalar getirilmiş ve bu yasak ve sınırlamalar ile genel olarak muvazaa hâllerinde bu işçilerin başlangıçtan itibaren asıl işverenin işçileri sayılacağı hükme bağlanmıştır.20. Öte yandan mülga 818 sayılı Borçlar Kanunu'nun 18. maddesi ile aynı doğrultuda düzenlenen 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (TBK) 19. maddesi uyarınca, bir sözleşmenin türünün ve içeriğinin belirlenmesinde ve yorumlanmasında, tarafların yanlışlıkla veya gerçek amaçlarını gizlemek için kullandıkları sözcüklere bakılmaksızın gerçek ve ortak iradeleri esas alınır ve borçlu, yazılı bir borç tanımasına güvenerek alacağı kazanmış olan üçüncü kişiye karşı bu işlemin muvazaalı olduğu savunmasında bulunamaz.21. Türk Hukuk Lûgatında muvazaanın “Anlaşmalı saptırma, gerçek dışı durumlara gerçekmiş niteliğini kazandırma işlemi; hukuksal bir işlem konusunda gerçek duruma aykırılıkta birleşilerek yapılan ortak açıklama (beyan) ya da ortaya konulan belge; danışıklı işlem” (Türk Hukuk Lûgatı Türkçe-Türkçe Cilt I, Ankara 2021, s. 819) şeklinde yapılan tanımından hareketle, muvazaa, tarafların üçüncü kişileri aldatmak amacı ile ve fakat kendi gerçek iradelerine uymayan ve aralarında hüküm ve sonuç doğurmayan bir görünüş yaratmak hususunda anlaşmaları olarak ifade edilebilir.22. Bir diğer deyişle, irade açıklamasında bulunan taraflar bu açıklamanın sonuç doğurmaması konusunda anlaşmışlar, yalnız gerçek bir hukukî işlemin bulunduğu görünüşünü yaratmayı istemişlerse, muvazaadan söz edilir.23. Taraflar ister yalnız bir görünüş yaratmayı, ister ikinci bir gizli işlem yapmayı arzu etmiş olsunlar, görünüşteki (zahiri) işlem tarafların gerçek iradelerine uymadığından ilke olarak herhangi bir sonuç doğurmaz. Muvazaada, görünüşteki işlemin her türlü hukukî sonuçtan yoksun olması, tarafların ortak iradelerinin bu yolda olmasından kaynaklanmaktadır.24. Kural olarak hiç kimse kendi muvazaasına dayanarak bir hak talep edemez. Kaldı ki böyle bir hak talebi herkesin haklarını kullanırken ve borçlarını yerine getirirken dürüstlük kurallarına uymak zorunda olduğu, bir hakkın açıkça kötüye kullanılmasının hukuk düzenince korunamayacağını belirten 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) 2. maddesine de aykırıdır.25. İş hukuku uygulamasında alt işverenlik ilişkisinin muvazaalı olarak kurulması hâlinde müeyyidesi İş Kanunu’nun 2. maddesinde,“...Asıl işverenin işçilerinin alt işveren tarafından işe alınarak çalıştırılmaya devam ettirilmesi suretiyle hakları kısıtlanamaz veya daha önce o işyerinde çalıştırılan kimse ile alt işveren ilişkisi kurulamaz. Aksi hâlde ve genel olarak asıl işveren alt işveren ilişkisinin muvazaalı işleme dayandığı kabul edilerek alt işverenin işçileri başlangıçtan itibaren asıl işverenin işçisi sayılarak işlem görürler. İşletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle

1. Dava Türü:
Muvazaalı İşlemin İptali Davası

2. Temel Olaylar:
- Davalı ile dava dışı alt işverenler arasında geçerli bir işveren-alt işveren ilişkisi bulunmadığı durum.
- Sendika üyeliğinin bildirildiği tarih ile sendikaya üye olma tarihi arasındaki farkların etkisi.
- Davacının toplu iş sözleşmelerinden yararlanma hakkı ile ilgili uyuşmazlıklar.

3. Hukuki Sorunlar:
- Muvazaalı işlemin varlığının ve niteliğinin tespiti.
- Sendika üyeliği ve toplu iş sözleşmesi ilişkisi çerçevesinde hakların zedelenmesi.
- İş Kanunu ve Türk Borçlar Kanunu'nun ilgili hükümlerin uygulanması.

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Asıl işveren-alt işveren ilişkisi ve bunun muvazaalı olup olmadığının değerlendirilmesi.
- Davacının sendika üyeliği tarihi üzerinden hak talebinin geçerliliği.
  
5. Talepler:
- Muvazaalı işlemin iptaline dair talep ve buna bağlı olarak hak mahrumiyetinin giderilmesi.
- Fark ücret alacaklarının tarafına ödenmesine yönelik talep.

temlik etiğini ileri sürerek miras payları oranında tapu iptal tescil olmadığı takdirde tenkis isteğinde bulunmuşlardır. Davalı, miras bırakan tarafından ölünceye kadar bakma aktiyle yapılan temlikle, satış aktinin ayrı,ayrı değerlendirilmesi gerektiğini, muvazaanın söz konusu olmadığını belirterek davanın reddini savunmuşlardır. Mahkemece, miras bırakan tarafından davalıya yapılan temliklerin mirastan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğu gerekçesiyle davanın kabulü ile davacıların miras payları oranında tapunun iptal ve tesciline karar verilmiştir. Karar, davalı vekili tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hakimi raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü. -KARAR- Dava muris muvazaasına dayalı olarak açılan tapu iptal tescil ve tenkis isteklerine ilişkindir. Mahkemece davanın kabulü ile davacıların miras payı oranında tapunun iptal ve tesciline karar verilmiştir. Dosya içeriğinden toplanan delillerden miras bırakan E.K.’ın 31.12.1997 tarihinde oğullarından dava dışı İ.e 88 ve 1402 parsel sayılı taşınmazlarını, davalı oğlu Z.’a da 1468 parsel sayılı taşınmazını satış suretiyle temlik ettiği, bilahare 31.12.1997 tarih 7701 sayılı akitle de davalı oğlu Z.’a 420 parsel sayılı taşınmazını ölünceye kadar bakım aktiyle temlik ettiği görülmektedir. Davacılar, miras bırakanlarının davalı oğlu Z.a satış ve ölünceye kadar bakım aktiyle temlik ettiği 1468 ve 420 parsellerin devrinin mirastan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğu gerekçesiyle eldeki davayı açmışlardır. Özellikle, miras bırakanın davalı oğluna satış suretiyle yapmış olduğu 1468 parselle ilgili temlikinde, taşınmazın satış bedeli ile saptanan gerçek bedeli arasında aşırı fark bulunması, murisin satış tarihi itibarıyla taşınmaz satmaya ihtiyacının bulunmaması, davalı oğlu ile birlikte oturması, ayrıca 31.12.1997 tarih 7702 yevmiye sayılı akitle dava dışı iki adet taşınmazını da diğer oğlu İsmet’e temlikinin de muvazaalı olduğunun mahkeme kararı ile belirlenmesi, miras bırakanın bu satışlardaki amacının erkek çocuklarını kız çocuklarına tercih etmek olduğu, böylece miras bırakanın gerçek niyetinin satışla ilgili temliki işlemin diğer mirasçılardan mal kaçırma amaçlı olduğu dinlenen tanık beyanları ve diğer elverişli delillerle saptandığına göre davalının bu parselle ilgili temyiz itirazları yerinde değildir.Reddine.Davalının 420 parselle ilgili temyiz itirazlarına gelince;bilindiği üzere,ölünceye kadar bakıp gözetme sözleşmesi, taraflarına karşılıklı hak ve borçlar yükleyen bir bağıttır. (B.K.m.5ll).Başka bir anlatımla ivazlı sözleşme türlerindendir.Bu sözleşme ile bakım alacaklısı, sözleşme konusu malın mülkiyetini bakım borçlusuna geçirme; bakım borçlu suda bakım alacaklısına yasanın öngördüğü anlamda ölünceye kadar bakıp gözetme yükümlülüğü altına girer.(B.K.m.5l4).Hemen belirtmek gerekirki, bakıp gözetme koşulu ile yapılan temliki işlemin geçerliliği için sözleşmenin düzenlendiği tarihte bakım alacaklısının özel bakım gereksinimi içerisinde bulunması zorunlu değildir. Bu gereksinmenin sözleşmeden sonra doğması,yada alacaklının ölümüne kadar çok kısa bir süre sürmüş bulunması da sözleşmenin geçerliliğine etkili olamaz. Kural olarak bu tür sözleşmeye dayalı bir temlikinde muvazaa ile illetli olduğunun ileri sürülmesi her zaman mümkündür. En sade anlatımla muvazaa,irade ile beyan arasında kasten yaratılan aykırılık olarak tanımlanabilir.Böyle bir iddia karşısında, aslolan tarafların akitteki gerçek ve müşterek amaçlarının saptanmasıdır.(B.K.m.l8).Şayet bakım alacaklısının temliki işlemde bakıp gözetilme koşulunun değil de, bir başka amacı gerçekleştirme iradesini taşıdığı belirlenirse (örneğin mirasçılarından mal kaçırma düşüncesinde ise), bu takdirde akdin ivazlı (bedel karşılığı) olduğundan söz edilemez;akitte bağış amacının üstün tutulduğu sonucuna varılır.Bu haldede Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu'nun l.4.l974 gün ve l/2 sayılı İnançları Birleştirme Kararı olayda, uygulama yeri bulur. Miras bırakanın,ölünceye kadar bakıp gözetme karşılığı yaptığı temlikin muvazaa ile illetli olup olmadığının belirlenebilmesi içinde, sözleşme tarihinde murisin yaşı, fiziki ve genel sağlık durumu, aile koşulları ve ilişkileri,elinde bulunan mal varlığının miktarı,temlik edilen malın,tüm mamelekine oranı,bunun makul karşılanabilecek bir sınırda kalıp kalmadığı gibi bilgi ve olguların gözönünde tutulması gerekir. Somut olaya gelince, dinlenen tanık beyanları ve tüm deliller, yukarıdaki ilkelerle birlikte değerlendirildiğinde miras bırakanın 420 parselle ilgili temlikinin gerçek bakım karşılığı olduğu, mal kaçırma amacını taşımadığı, davalının da miras bırakana baktığı (bakım görevini yerine getirdiği) sonucuna varılmaktadır. Hal böyle olunca, 420 parselle ilgili davanın reddine karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile bu parselin kabul kapsamına alınmış olması doğru değildir. Davalının bu yöne değinen temyiz itirazları yerindedir.Kabulü ile hükmün anılan nedenle HUMK’nun 428.md. gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 3.4.2008 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

1. Dava Türü:
Muvazaalı İşlemin İptali ve Tenkis Davası

2. Temel Olaylar:
- Miras bırakan tarafından yapılan temliklerin mirastan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğu iddiaları.
- Miras bırakanın taşınmazlarını ilgili mirasçılar arasında gerçekleştirilen satış ve bakım aktiyle devretmesi.
- Davalı tarafından sözleşmenin geçerliliği konusunda itirazlar ve mahkeme kararının belirleyici rolü.

3. Hukuki Sorunlar:
- Muvazaalı işlemlerin varlığı ve etkileri.
- Mirastan mal kaçırma iddiaları ve buna dayanarak yapılan iptal talepleri.
- Tarafların iradelerinin saptanması ve işlemler arasındaki gerçek niyetin belirlenmesi.
- Muvazaalı işlemlerin iptali için gerekli hukuki şartların araştırılması.

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Temliklerin muvazaalı olup olmadığına dair delillerin değerlendirilmesi.
- Davalı ile miras bırakan arasındaki bakma akdinin geçerliliği ve muvazaa ilişkisi.

5. Talepler:
- Miras payları oranında tapu iptali ve tescili.
- Muvazaalı işlemlerin hükmünün iptal edilmesi ve gerekli tedbirlerin alınması.

Advacato

Üyelikle kazançlarım nedir?

Gelişmiş Soru ve Cevap

Müvekkil takibi

Dilekçe yazma

Yapay zeka ile hukuk büromuz çok daha efektif ve verimli hale gelmiştir. Standartlarımızı çok daha yukarı çıkararak müvekkil memnuniyetimizi arttırdık.