Kira tespit davası açma süresi ne kadardır?

Kira tespit davasında kira bedeli nasıl belirlenir?

Kira tespit davasında bilirkişi incelemesi yapılır mı?

Kira tespit davası sırasında kiracı kira ödemeye devam eder mi?

Kira tespit davası kararı ne zaman yürürlüğe girer?

Emekli olduktan sonra çalışma durumunda emekli maaşında bir kesinti olur mu?

Konkordato sürecinde komiserin tarafsızlık ilkesini nasıl sağlaması beklenmektedir?

Kira tespit davası sonucunda belirlenen kira geriye dönük olarak uygulanabilir mi?

Kira tespit davası açan taraf hangi belgeleri sunmalıdır?

Kira tespit davası açıldığında uzlaşma mümkün müdür?

Kira tespit davası ile kira artış oranı nasıl belirlenir?

Satıcının aleyhine oluşan kur farkı nedir ve nasıl hesaplanır?

Kur farkından doğan zararlar, sözleşmede yer almıyorsa satıcıya yansıtılabilir mi?

Satıcının aleyhine oluşan kur farkı gider olarak muhasebeleştirilebilir mi?

Kur farkı zararlarının önlenmesi için satıcı hangi önlemleri alabilir?

Kur farkı nedeniyle satıcı ek ödeme talep edebilir mi veya alıcıyla anlaşma sağlayabilir mi?

İş kazası sonrası işverenin hukuki sorumlulukları nelerdir?

İş kazası bildirim süresi ne kadardır ve kim tarafından yapılmalıdır?

İş kazası geçiren çalışanın hakları nelerdir?

İş kazası tazminatı nasıl hesaplanır ve hangi koşullarda talep edilir?

İş kazası nedeniyle açılacak dava süreçleri nelerdir ve hangi belgeler gereklidir?

Muvazaalı işlem nedir ve hangi durumlarda ortaya çıkar?

Muvazaalı işlemler hukuken geçerli midir?

Muvazaalı işlemlerin ispatı nasıl yapılır?

Muvazaalı işlemler sonucunda zarar gören üçüncü kişiler hangi haklara sahiptir?

Muvazaalı işlemler iptal edilebilir mi ve dava süreci nasıl işler?

Trafik para cezasına nasıl ve hangi sürede itiraz edilebilir?

Trafik cezasına itiraz etmek için hangi belgeler gereklidir?

Trafik cezasına itiraz başvurusu nereye yapılır?

Kiraya veren, kira sözleşmesi bitmeden kiracıyı nasıl tahliye edebilir?

Trafik cezasına itiraz başvurusu sürecinde ne kadar süre içinde sonuç alınır?

Trafik cezasına itirazın reddedilmesi durumunda ne yapılabilir?

Kiraya verilen taşınmazın tahliyesi hangi durumlarda talep edilebilir?

Kiraya verilen taşınmazın tahliyesi için yasal süreç nasıl işler?

Kiracının kira ödememesi durumunda tahliye davası ne zaman açılabilir?

Kiracıya tahliye ihtarnamesi nasıl ve ne zaman gönderilmelidir?

Boşanma sürecinde çocuğun velayeti nasıl belirlenir?

Velayet davasında çocuğun görüşü ne kadar önemlidir?

Velayet hakkı anne veya babadan alınabilir mi? Hangi durumlarda alınır?

Ortak velayet nedir ve hangi koşullarda uygulanır?

Velayet hakkı olmayan ebeveynin çocukla kişisel ilişki kurma hakkı nasıl düzenlenir?

Miras paylaşımı nasıl yapılır ve yasal mirasçılar kimlerdir?

İş yerinde iş güvenliği ihlali durumunda işverenin ve işçinin sorumlulukları nelerdir?

Miras paylaşımında saklı pay nedir ve kimlere aittir?

Mirasçılar arasında anlaşmazlık olduğunda miras nasıl bölüşülür?

Miras paylaşımında mirasçılardan biri mirastan feragat edebilir mi ve bu durumda ne olur?

Mirasın reddi (reddi miras) nedir ve hangi sürede yapılmalıdır?

Tüketici, ayıplı mal veya hizmetle karşılaştığında hangi haklara sahiptir?

Tüketici şikayeti nasıl ve nereye yapılır?

Tüketici, aldığı ürünü kaç gün içinde iade edebilir?

Garanti süresi dolan bir ürün için tüketici hakları nelerdir?

Tüketici hakem heyetine başvuru süreci nasıl işler?

Sözleşme ihlali nedir ve hangi durumlarda gerçekleşir?

İşyeri kira sözleşmesinin sona ermesi durumunda kiracı hangi haklara sahiptir?

Sözleşme ihlali durumunda tarafların hakları nelerdir?

Sözleşme ihlali nedeniyle tazminat talep edilebilir mi?

Sözleşme ihlali durumunda dava süreci nasıl işler?

Sözleşmenin feshi hangi durumlarda mümkündür ve fesih süreci nasıl işler?

Çalışanların performans düşüklüğü durumunda işverenin yasal hakları nelerdir?

Şirket içi haksız rekabet nasıl önlenir ve bu durumda ne gibi yaptırımlar uygulanabilir?

İş yerinde mobbing (psikolojik taciz) iddiaları nasıl kanıtlanır ve hukuki süreci nasıl işler?

İşverenin işçiyi haklı nedenle işten çıkarması hangi durumlarda mümkündür?

İş yeri devri durumunda çalışanların hakları nasıl korunur?

Şirket ortaklarının kâr paylaşımında anlaşmazlık yaşaması durumunda hukuki çözüm yolları nelerdir?

Şirket içi mali usulsüzlükler tespit edilirse, işverenin izleyebileceği yasal adımlar nelerdir?

Çalışanların fazla mesai ücretleri ödenmediğinde ne gibi yasal haklar doğar?

Emeklilik yaşı nasıl belirlenir ve hangi şartlar sağlandığında emekli olunabilir?

Emeklilik için gerekli prim gün sayısı nedir ve bu sayı nasıl hesaplanır?

Emeklilik maaşı hesaplanırken hangi kriterler dikkate alınır?

Erken emeklilik şartları nelerdir ve kimler erken emeklilikten yararlanabilir?

Emekli maaşı artırımı nasıl yapılır ve hangi faktörlere bağlıdır?

Yurtdışında çalışanların Türkiye’de emekli olma hakları nelerdir?

Emekli maaşı bağlanma süresi ne kadar sürer ve bu süreç nasıl işler?

Malulen emeklilik için hangi şartlar gereklidir ve kimler başvurabilir?

Emeklilik başvurusunda gerekli belgeler nelerdir ve nasıl başvuru yapılır?

Kiracı, ev sahibine tazminat davası açabilir mi ve hangi durumlarda bu hakka sahiptir?

Ev sahibi, kendisi oturmak istediği gerekçesiyle kiracıyı tahliye edebilir mi?

Kademeli emeklilik nedir ve kimleri kapsar?

Konkordato sürecinde alacaklı eşitliğini bozucak şekilde sulh anlaşmalari yapılabilir mi?

Konkordato komiserinin görevleri ve yetkileri nelerdir?

Konkordato komiserinin alacaklılar kuruluyla olan iletişim sorumlulukları nelerdir?

Konkordato komiserinin mahkemeye sunmakla yükümlü olduğu raporların içeriği ne olmalıdır?

İhtiyaç sebebi ile tahliye davasında tek taşınmaz bulunması halinde tahliye edilebilir mi

Sözleşmelerde aldatma durumunda hangi yasal düzenlemelere başvurulabilir?

Milletlerarası yetki sözleşmelerinin geçerlilik şartları nelerdir?

Gabin iddiasında bulunmak için hangi yasal süreler dikkate alınmalıdır?

Milletlerarası derdestlik itirazı mümkün mü?

Bilirkişinin soyut verilerle rapor hazırlamasi durumunda bu rapor geçerli olur mu?

Türk Ticaret Kanunu çerçevesinde anonim şirketlerde yönetim kurulu üyelerinin görevleri nelerdir

Türk Ticaret Kanunu'na göre, anonim şirketlerde yönetim kurulu üyelerinin sorumlulukları nelerdir ve bu sorumlulukları ihlal etmeleri durumunda karşılaşabilecekleri yasal yaptırımlar nelerdir

Anonim şirketlerde yönetim kurulu üyelerinin şirketi temsil etme yetkisi nasıl düzenlenmiştir ve bu yetkinin sınırları nelerdir

Türk Ticaret Kanunu kapsamında, anonim şirketlerde yönetim kurulu üyelerinin seçimi, görev süreleri ve görevden alınma koşulları nasıl belirlenmiştir?

Yönetim kurulu üyelerinin bireysel ve müteselsil sorumluluğu arasındaki fark nedir ve hangi durumlarda hangi sorumluluk türü uygulanır

Yönetim kurulu üyelerinin sorumluluk sigortası nedir ve bu sigorta türünün avantajları ve dezavantajları nelerdir?

Anonim şirketlerde yönetim kurulu üyelerinin sorumluluğunun sınırları nelerdir ve hangi durumlarda sorumluluktan kurtulabilirler

türk ticaret kanunu uyarınca anonim şirketlerde yönetim kurulu üyelerinin sorumlulukları ile limited şirketlerdeki müdürler arasındaki fark nedir

Bir şirkette görevli mağaza çalışanlarının yaka kartı takıyor olmaları kişisel verileri ihlal eder mi?

Yaka kartında yer alan bilgiler, üçüncü şahıslar tarafından kötüye kullanılırsa işveren bundan sorumlu tutulabilir mi

Yaka kartı uygulaması, belirli sektörler veya iş kolları için zorunlu bir uygulama mıdır, yoksa tamamen işverenin inisiyatifinde midir

Çalışanlar, yaka kartı takmayı reddederlerse işveren ne gibi yaptırımlar uygulayabilir ve bu durum iş akdinin feshine kadar gidebilir mi?

Mahkemelerinin seçildiğini, bu nedenle davanın yetki yönünden reddedilmesi gerektiğini belirterek, davanın reddini istemiştir.Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre; dava konusu taşımaya ilişkin konşimentonun arka yüzünde bulunan 26. madde ile tarafların Uluslararası yetki sözleşmesi yaparak konşimento ile ilgili uyuşmazlıklar konusunda İngiltere Hukukunun uygulanacağını ve.....Mahkemelerinin yetkili olduğunu kabul ettikleri, uyuşmazlığın yabancılık unsuru taşıdığı gözetilerek; 5718 sayılı yasanın 47 maddesine göre davanın yetki sözleşmesinde belirtilen yerde görülebileceği , Türk Mahkemelerinin ancak yabancı mahkemenin kendisini yetkisiz sayması ya da Türk Mahkemelerinde yetki itirazında bulunulmaması hallerinde uyuşmazlığa bakabileceği kanaatiyle yetki yönünden dava şartı yokluğu nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.1- Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davacı vekilininaşağıdaki bent kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde değildir.2- Dava, davacıya ait emtianın, davalılar tarafından üstlenilen Uluslararası deniz taşıması sırasında hasara uğramasından dolayı oluşan zararın tazmini istemine ilişkindir.Mahkemece, yukarıda yapılan özetten de anlaşıldığı üzere dava konusu taşımaya ilişkin konşimentonun arka yüzünde bulunan 26. maddesindeki yetki şartının tarafları bağlayacağı, sözleşmede tarafların yetkili mahkeme olarak İngiliz Mahkemelerini yetkili kılmalarının geçerli olduğu gerekçesiyle yetki ilk itirazının kabulü ile dava dilekçesinin yetkisizlik nedeniyle reddine karar verilmiş ise de 5718 sayılı MÖHUK'un "Yetki anlaşması ve sınırları" başlıklı 47. maddesi hükmü ile Türk mahkemelerinin yer itibariyle yetki kurallarının münhasır yetki esasına göre tayin edilmediği hâllerde, tarafların, aralarındaki yabancılık unsuru taşıyan ve borç ilişkilerinden doğan bir uyuşmazlığın yabancı bir devletin mahkemesinde görülmesini kararlaştırmalarının Türk Hukuku bakımında da geçerli olacağı düzenlenmiştir. Yabancı devlet mahkemesine yetki tanıyan anlaşmanın Türk hukuku bakımından hukuki değer taşıması için öncelikle yazılı ve taraflar arasında yabancılık unsuru taşıyan ve borç ilişkisinden doğan bir uyuşmazlığa ilişkin olmalıdır. İkinci olarak söz konusu uyuşmazlık yönünden münhasır bir mahkeme tayin edilmemiş olmalıdır. Üçüncü olarak ise yetki anlaşması "uyuşmazlığın yabancı bir devletin mahkemesinde görülmesi konusunda" olmalıdır. Diğer yandan yetki anlaşmasıyla yetkilendirilen yabancı devlet mahkemesinin HMK 17 ve 18. maddelerindeki düzenlemeye paralel olarak "belirli" olması şartı MÖHUK'un 47. maddesi yönünden de aranmalıdır. Seçilen mahkemenin belirli olduğunun kabulü için yetkili kılınan mahkeme ismen zikredilmiş olmalıdır. Bu itibarla mahkemece açıklanan hususlar nazara alınmadan, "davaya bakmaya...Mahkemelerinin yetkili olduğu" şeklindeki "belirli olma" kriterini taşımayan yetki şartının geçerli olduğu kabul edilerek yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 17/02/2016 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.KARŞI OYYabancı Ülke Mahkemesi'nin yetkisini öngören yetki sözleşmelerinin geçerlilik şartları 5718 sayılı milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un 47. maddesinde düzenlenmiş olup, tarafların Türk Mahkemelerinin yetkisini dışlayarak yabancı ülke mahkemesini yetkili tayin edebilmeleri için yetki sözleşmesine konu uyuşmazlığın;A) Yabancılık unsuru taşıması,B) Borç ilişkisinden doğmasıC) Türk mahkemelerinin yetkisinin münhasır yetki esasına göre tayin edilmediği konulara ilişkin olması gerekmektedir.Somut uyuşmazlıkta, 5718 Sayılı Yasa'nın 47. maddesinde düzenlenen koşulların gerçekleştiği, hususunda bir uyuşmazlık bulunmamaktadır.Sorun, konşimentonun 26. maddesindeki sözleşmenin İngiliz Hukukuna tabi olup sorunların hal mercii olarak İngiliz Mahkemelerinin seçildiğine ilişkin hükümde mahkemenin ismen zikredilmemiş olmasının yetki sözleşmesini geçersiz kılıp kılmayacağı noktasında toplanmaktadır.Sayın çoğunluk, yabancı yer mahkemesi ismen zikredilmediğinden yetki sözleşmesinin geçerli olmadığını kabul etmektedir.Oysa, uyuşmazlığın yabancılık unsuru taşıması nedeniyle genel olarak yabancı bir devletin mahkemelerini yetkili kılan yetki sözleşmesi "belirli" olma şartını gerçekleştirmektedir (Ergin Nomer, Devletler Hususi Hukuku 21. Baskı sh.485).İngiltere Devletinin hangi yer mahkemesinin uyuşmazlıkta yetkili olduğu, davanın açılacağı İngiltere Mahkemesinde, İngiltere milli hukukuna göre çözümlenecektir.Kaldı ki, davalı taraf yetki sözleşmesinin geçersiz olduğunu iddia etmediği gibi, İngiltere ülke hukukunun böyle bir anlaşmaya geçerlilik tanımayacağını da ispat etmiş değildir (Sargın, Yetki Anlaşmaları sh, 171).Sonuçta, genel olarak yabancı bir devletin mahkemesini yetkili kılan yetki sözleşmesi, geçerli bulunduğundan yerel mahkeme kararının onanması gerekirken yazılı gerekçe ile bozulmasına ilişkin çoğunluk görüşüne karşıyız

1. Dava Türü:
Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun (MÖHUK) kapsamında yetki sözleşmesinin geçerliliğine ilişkin dava.

2. Temel Olaylar:
- Taraflar arasında uluslararası deniz taşımasına yönelik bir anlaşma yapılmış olup, bu anlaşma çerçevesinde bir yetki sözleşmesi imzalanmıştır.
- Dava, tarafların imzaladığı sözleşmede belirtilen yetki şartlarının geçerliliği ve bunun Türk mahkemelerinde ele alınıp alınamayacağına ilişkin bir uyuşmazlık üzerine açılmıştır.
- Davacı, söz konusu yetki anlaşmasının geçerli olduğunu iddia ederek, Türk mahkemelerinin yetkisiz olduğunu savunmaktadır.

3. Hukuki Sorunlar:
- Milletlerarası yetki sözleşmelerinin geçerliliği için gereken koşullar nelerdir?
- Türk hukukunda yetki sözleşmelerinin şekil ve içerik bakımından geçerli sayılması için hangi unsurlar gereklidir?
- Yabancılık unsuru taşıyan uyuşmazlıklardaki yetki sözleşmelerinin uygulanabilirliği nasıl ele alınmalıdır?

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Yetki sözleşmesinin tarafların belirli bir mahkemeyi seçmeleri gerekliliği.
- Uyuşmazlığın yabancılık unsuru taşıyıp taşımadığı ve bunun yetki şartını nasıl etkilediği.

5. Talepler:
- Davacı, yetki sözleşmesinin geçerliliğinin tespit edilmesi yönünde talepte bulunmakta ve Türk mahkemelerinin yetkili olmadığını savunmaktadır.

nedeniyle dava dilekçesinin reddine karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir. Dava, bankacılık işleminden kaynaklanan alacak istemine ilişkin olup, mahkemece yukarıda özetlendiği şekilde taraflar arasında akdedilen 19/10/2006 tarihli banka hesabı sözleşmesinin 11.2 maddesinde yetki şartı düzenlendiği, 5718 sayılı Yasa'nın 47. maddesi ile davalı tarafça yetki itirazında bulunulması hususları nazara alınarak mahkemenin yetkili olmadığı, yetkili mahkemenin ... mahkemeleri olduğu gerekçesiyle, mahkemenin yetkisizliği nedeniyle dava dilekçesinin reddine karar verilmiştir. Ancak, 5718 sayılı MÖHUK'nın "Yetki anlaşması ve sınırları" başlıklı 47. maddesi hükmü ile Türk mahkemelerinin yer itibariyle yetki kurallarının münhasır yetki esasına göre tayin edilmediği hâllerde, tarafların, aralarındaki yabancılık unsuru taşıyan ve borç ilişkilerinden doğan bir uyuşmazlığın yabancı bir devletin mahkemesinde görülmesini kararlaştırmalarının Türk Hukuku bakımından da geçerli olacağı düzenlenmiştir. Yabancı devlet mahkemesine yetki tanıyan anlaşmanın Türk hukuku bakımından hukuki değer taşıması için öncelikle yazılı ve taraflar arasında yabancılık unsuru taşıyan ve borç ilişkisinden doğan bir uyuşmazlığa ilişkin olmalı, ikinci olarak söz konusu uyuşmazlık yönünden münhasır bir mahkeme tayin edilmemiş olmalı, üçüncü olarak ise, yetki anlaşması "uyuşmazlığın yabancı bir devletin mahkemesinde görülmesi konusunda" olmalıdır. Diğer yandan yetki anlaşmasıyla yetkilendirilen yabancı devlet mahkemesinin HMK'nın 17. ve 18. maddelerindeki düzenlemeye paralel olarak "belirli" olması şartı MÖHUK'nın 47. maddesi yönünden de aranmalıdır. Seçilen mahkemenin belirli olduğunun kabulü için de yetkili kılınan mahkeme ismen zikredilmiş bulunmalıdır. Bu itibarla, mahkemece açıklanan hususlar nazara alınmadan, "tartışmayı taraflar kendi aralarında çözemedikçe tartışma ... Cumhuriyetinin ilgili mahkemesinde yapılacaktır" şeklindeki "belirli olma" kriterini taşımayan yetki şartının geçerli olduğu kabul edilerek yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davacı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 18/11/2015 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi. KARŞI OY Yabancı Ülke Mahkemesi'nin yetkisini öngören yetki sözleşmelerinin geçerlilik şartları 5718 sayılı milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un 47. maddesinde düzenlenmiş olup, tarafların Türk Mahkemelerinin yetkisini dışlayarak yabancı ülke mahkemesini yetkili tayin edebilmeleri için yetki sözleşmesine konu uyuşmazlığın; A) Yabancılık unsuru taşıması, B) Borç ilişkisinden doğması C) Türk mahkemelerinin yetkisinin münhasır yetki esasına göre tayin edilmediği konulara ilişkin olması gerekmektedir. Somut uyuşmazlıkta, 5718 Sayılı Yasa'nın 47. maddesinde düzenlenen koşulların gerçekleştiği, hususunda bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Sorun, taraflar arasında düzenlenen 11.10.2006 tarihli Banka Hesabı Sözleşmesi'nin 11/2. maddesindeki "tartışmayı tarafların kendi aralarında çözemediği halde uyuşmazlığın Azerbaycan ilgili mahkemesinde çözümleneceğine" ilişkin hükümde mahkemenin ismen zikredilmemiş olmasının yetki sözleşmesini geçersiz kılıp kılmayacağı noktasında toplanmaktadır. Sayın çoğunluk, yabancı yer mahkemesi ismen zikredilmediğinden yetki sözleşmesinin geçerli olmadığını kabul etmektedir. Oysa, uyuşmazlığın yabancılık unsuru taşıması nedeniyle genel olarak yabancı bir devletin mahkemelerini yetkili kılan yetki sözleşmesi "belirli" olma şartını gerçekleştirmektedir (Ergin Nomer, Devletler Hususi Hukuku 21. Baskı sh.485). ... Devletinin hangi yer mahkemesinin uyuşmazlıkta yetkili olduğu, davanın açılacağı Azerbeycan Mahkemesinde, ... milli hukukuna göre çözümlenecektir. Kaldı ki, davalı taraf yetki sözleşmesinin geçersiz olduğunu iddia etmediği gibi, ... ülke hukukunun böyle bir anlaşmaya geçerlilik tanımayacağını da ispat etmiş değildir (Sargın, Yetki Anlaşmaları sh, 171). Sonuçta, genel olarak yabancı bir devletin mahkemesini yetkili kılan yetki sözleşmesi, geçerli bulunduğundan yerel mahkeme kararının onanması gerekirken yazılı gerekçe ile bozulmasına ilişkin çoğunluk görüşüne karşıyız

1. Dava Türü:
Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun (MÖHUK) kapsamında yetki sözleşmesinin geçerliliğine ilişkin tespit davası.

2. Temel Olaylar:
- Taraflar arasında uluslararası bankacılık işlemi çerçevesinde bir yetki sözleşmesi bulunmaktadır.
- Bu sözleşmenin 11.2 maddesinde yer alan yetki şartının geçerliliği hususunda uyuşmazlık ortaya çıkmıştır.
- Davalı taraf, yetki itirazında bulunmuş, mahkeme ise yetkisiz olduğuna karar vermiştir.

3. Hukuki Sorunlar:
- Yetki sözleşmesinin geçerliliği ile ilgili MÖHUK madde 47'nin koşulları nasıl değerlendirilmelidir?
- Taraflar arasında düzenlenen sözleşmedeki belirsizliklerin yetki sözleşmesini etkileyip etkilemediği.
- Yetki anlaşmasında belirtilen mahkemenin ismen anılmasının önemi nelerdir?

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Yetki sözleşmesinin geçerliliği bakımından, mahkemenin belirli olma kriterinin karşılanıp karşılanmadığı.
- Taraflar arasındaki uyuşmazlığın, yabancı mahkemelerde görülebilmesi adına sözleşmenin şartlarının sağlanıp sağlanmadığı.

5. Talepler:
- Davacı, mahkemenin yetkisizliğine dair kararın bozulmasını ve yetki sözleşmesinin geçerli olduğunun kabul edilmesini talep etmektedir.

ülke ile bağlantılı olması halinde, uyuşmazlığın milletlerarası olmayacağı kabul edilmiştir. Bir başka deyişle, milletlerarası nitelik ancak yetki sözleşmesinin taraflarının farklı akit devletlerde bulunması ve yetkili kılınan mahkeme dışındaki uyuşmazlığın diğer unsurlarının başka devletlerle bağlantılı olması halinde kabul edilmektedir326. Dolayısıyla, yetki sözleşmesi tarafları aynı ülkede oturuyorsa ve uyuşmazlık da başka bir ülke ile bağlantılı değil ise, La Haye Konvansiyonu hükümleri uygulama alanı bulmayacaktır. Ayrıca, La Haye Konvansiyonu’nun 1. maddesinin 2. fıkrasında milletlerarası niteliğin tespitinde yetkili kılınan mahkemenin bulunduğu devletin nazara alınmayacağı açıkça belirtilmiştir. Bu nedenle yalnızca yetki sözleşmesinin varlığı, bir başka deyişle tarafların başka bir devlet mahkemesini yetkilendirmiş olmaları uyuşmazlığı milletlerarası hale getirmeyecektir327. 1215/2012 sayılı Brüksel I Tüzüğü de yalnızca milletlerarası nitelik arz eden uyuşmazlıklara ilişkin yetki kurallarını düzenlemektedir328. Zira 1215/2012 sayılı Brüksel I Tüzüğü’nün hazırlanma amacı, üye devletler açısından milletlerarası yetkiye ilişkin kurallar düzenlemektir. Üye devletler 1215/2012 sayılı Brüksel I 325 Çelikel/Erdem, s. 616, 617. 326 Feriha Bilge Tanrıbilir, “30 Haziran 2005 Tarihli Yetki Anlaşmasına Dair Lahey Sözleşmesi”, Gazi Üniversitesi HFD, C. XI, S. 1-2, 2007, s. 327; Bahar Ceyda Süral, Possible Impact of the Hague Convention on Choice of Court Agreements On Turkish Law, Analı Pravnog Fakulteta s. 120. 327 Tanrıbilir, s. 328. 328 Alibaba, s. 7, 8. 93 Tüzüğü kapsamında milletlerarası yetkilerini belirleyeceklerdir329. Söz konusu yetki kuralları 1215/2012 sayılı Brüksel I Tüzüğü’nün 4-26 maddeleri arasında düzenlenmiştir. Dolayısıyla hem La Haye Konvansiyonu hem de 1215/2012 sayılı Brüksel I Tüzüğü çerçevesinde uyuşmazlığın yabancılık unsuru taşıması gerekir. 3.2.3. Uyuşmazlığın Borç İlişkilerinden Doğması MÖHUK m. 47 uyarınca yetki sözleşmesinin konusunu teşkil eden uyuşmazlığın borç ilişkisinden kaynaklanması gerektiği kabul edilmiştir. Dolayısıyla yetki sözleşmesi ile tarafların yabancı bir devlet mahkemesini yetkilendirebilmeleri mümkün olmakla beraber, taraflara her türlü hukuki ilişkiyi kapsayacak şekilde yetki sözleşmesi yapmaları imkânı verilmemiştir. Kanun koyucu bazı hukuki ilişkiler açısından, kanunen yetkili olan mahkemenin yetkisinin bertaraf edilmesini engellemiştir330. Borç ilişkisi kavramının yorumunda Türk mahkemeleri lex fori olarak Türk hukukuna göre değerlendirecektir331. Türk hukukuna göre borç ilişkisi kavramı, sözleşmeden, haksız fiilden, sebepsiz zenginleşmeden veya vekâletsiz iş görmeden kaynaklanabilir332. Bu sebeple şahsın hukuku, aile hukuku, miras hukuku ve ayni haklar kapsamındaki uyuşmazlıklar açısından taraflar yetki sözleşmesi yapamazlar333. Uygulamaya bakıldığında ise daha ziyade sözleşmeden doğan borç ilişkilerinde tarafların yetki sözleşmesi yaptıkları, bunu da genellikle ayrı bir sözleşme yapmak 329 Nuray Ekşi, Avrupa Birliği Brüksel IIbis Tüzüğüne Göre Boşanma Davalarında Üye Devlet Mahkemelerinin Milletlerarası Yetkisi, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 11, Özel S.: 2009, s. 1139, 1168 (Basım Yılı:2010), s. 1142. 330 Sargın, s. 41. 331 Ekşi, s. 180; Ekşi, Milletlerarası Ticaret Hukuku, s. 152; Şanlı/Ekşi, s. 50; Hilmar Krüger/Ergin Nomer, Türk Hukukunda Yetki Sözleşmeleri, 64 (1990), 1-3 İBD, s. 156. 332 Ekşi, Milletlerarası Ticaret Hukuku, s. 152; Nomer, s. 490; Çelikel/Erdem, s. 618; Doğan, s. 76; Altuğ, s. 66; Çelikel/Nomer/Giray/Esen, s. 196; Şanlı/Esen/Ataman-Figanmeşe, s. 400, dn. 144; Şanlı/Ekşi, s. 50; Krüger/Nomer, s. 156; Aybay/Dardağan, s. 68. 333 Nomer, s. 490, Çelikel/Erdem, s. 618; Ziya Akıncı, Milletlerarası Usul Hukukunda Yetki Sözleşmesine Dayanan Yabancı Derdestlik, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2002, s. 63. 94 yerine asıl sözleşmede yetki şartı olarak düzenledikleri görülmektedir334. Bununla beraber hâlihazırda aralarında bir sözleşme ilişkisi bulunan taraflar arasında doğacak vekâletsiz iş görme veya haksız fiil kaynaklı uyuşmazlıklar da “borç ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlık” şartını taşıyacaktır. Belirtmek gerekir ki, hem La Haye Konvansiyonu, hem de 1215/2012 sayılı Brüksel I Tüzüğü hükümlerinin uygulama alanı da hukuki ve ticari meselelerdir. La Haye Konvasiyonu’nun 2/2 maddesinde kapsam dışı konular sayılmış olup, örneğin gerçek kişi ehliyet, mal rejimleri, vasiyetnameler gibi konularda La Haye Konvansiyonu’nun uygulanmayacağı düzenlenmiştir. Sayılan hususlar dışında taraf devletlere çekince koyma hakkı da tanınmıştır. 1215/2012 sayılı Brüksel I Tüzüğü’nün de 1. maddesinin ikinci bendinde kapsam dışında kalan konular sayılmıştır. Buna göre örneğin kişi halleri, hak ve fiil ehliyeti, miras hukuku, aile mal rejimi, iflas, sulh, sosyal güvenlik ve tahkim konularında uygulama alanı bulmayacaktır335. 1215/2012 sayılı Brüksel I Tüzüğü’nde sayılan bu hususlar tahdidi olup, bunlar dışında kalan konularda uygulanabilir olacaktır. Bu anlamda MÖHUK m. 47’de borç ilişkisi açısından aranan şartın, gerek La Haye gerekse de 1215/2012 sayılı Brüksel I Tüzüğü ile uyumlu olduğunu ifade edebiliriz336. 3.2.4. Uyuşmazlığın Kaynaklandığı Hukuki İlişkinin Ve Yetkili Mahkemenin Belirli Veya Belirlenebilir Olması 3.2.4.1. Genel Olarak MÖHUK m. 47’de öngörülen şartların yanı sıra yabancı mahkemeyi yetkilendiren yetki sözleşmesinin geçerli olabilmesi için uyuşmazlığın ve yetkili kılınan 334 Çelikel, s. 316. 335 Sakmar/Ekşi, , dn. 20, s. 736. 336 La Haye Konvansiyonu ayrıca tüketici ve hizmet sözleşmelerine uygulanmazken, 1215/2012 sayılı Brüksel I Tüzüğü tüketici, hizmet ve sigorta sözleşmelerine özgü düzenlemeler içermektedir. Bu konuda bkz. Alibaba, s. 8, 9. 95 mahkemenin belirli veya belirlenebilir olması gerektiği ifade edilmektedir337. MÖHUK 47. maddedeki “taraflar arasındaki yabancılık unsuru taşıyan ve borç ilişkilerinden kaynaklanan uyuşmazlık” ve “yabancı bir devlet mahkemesi” ifadeleri belirli bir uyuşmazlık ve belirli bir

1. Dava Türü:
Milletlerarası Özel Hukuk kapsamında yetki sözleşmesinin geçerliliğine ilişkin bir dava.

2. Temel Olaylar:
- Taraflar arasında milletlerarası bir ticari ilişki mevcut olup, bu ilişki çerçevesinde bir yetki sözleşmesi düzenlenmiştir.
- Yetki sözleşmesinin geçerliliği konusunda taraflar arasında anlaşmazlık ortaya çıkmış olup, davacı yetki sözleşmesinin geçerliliğinin tespitini talep etmektedir.

3. Hukuki Sorunlar:
- Yetki sözleşmelerinin geçerliliği için aranan şekil şartları nelerdir?
- MÖHUK madde 47 uyarınca yetki sözleşmesinin geçerliliği nasıl ele alınmalıdır?
- Yetki sözleşmelerinin belirli bir mahkemeyi göstermesi gerekliliği nasıl yorumlanmalıdır?

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Yetki sözleşmesinin yazılı olarak düzenlenip düzenlenmediği.
- Tarafların kabul ettiği mahkemenin belirlenmesine ilişkin tartışmalar.

5. Talepler:
- Davacı, yetki sözleşmesinin geçerli olduğuna dair bir tespit kararı verilmesini talep etmektedir.

MAHKEMESİNİN KARAR ÖZETİ İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda, MÖHUK madde 47'de, “Dava, ancak yabancı mahkemenin kendisini yetkisiz sayması veya Türk mahkemelerinde yetki itirazında bulunulmaması hâlinde yetkili Türk mahkemesinde görülür.” hükmüne yer verilmiş olduğundan eldeki davada da MÖHUK madde 47 ve 48 uyarınca yetki şartının geçerli olduğu, yabancı mahkemelerin yetkili olmadığına dair sunulan bir karar da olmadığı anlaşıldığından taraflar arasında düzenlenen 28/09/2018 tarihli satış sözleşmesinin 8/8. Maddesi uyarınca İngiltere ve Galler mahkemelerinin yetkisi belirlenmiş olup MÖHUK madde 47 gereği mahkemenin bu davaya bakmaya yetkili bulunmaması nedeni ile davalının süresi içindeki yetki itirazının kabulü ile davanın mahkemenin yetkisizliği nedeni ile usulden reddine karar verilmiştir. Bu karara karşı davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur. İSTİNAF SEBEPLERİ:Davacı vekilinin istinaf dilekçesinde özetle; sözleşmede yer alan milletlerarası yetki şartının geçersiz olduğunu, zira yetki sözleşmesinde yalnızca "İngiltere ve Galler Mahkemeleri" denilmek suretiyle yetkili kılınan mahkemenin belirlenmediğini, dolayısıyla uyuşmazlığın hangi mahkeme tarafından çözümleneceğinin çok açık ve net bir şekilde belirtilmediğini, öncesinde arabuluculuk sürecinde davalının milletlerarası yetki itirazının Bursa 1. Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından reddedildiğinden kesin hüküm teşkil ettiğini belirterek ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılmasını istemiştir. İNCELEME VE GEREKÇE Dava, satım sözleşmesinden kaynaklı alacağın tahsili için başlatılan icra takibine yönelik itirazın iptali istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda davanın, mahkemenin uluslararası yetkisizliği nedeniyle reddine karar verilmiş; bu karara karşı, davacı vekilince, yasal süresi içinde istinaf başvurusunda bulunulmuştur. İstinaf incelemesi, HMK'nın 355. maddesi uyarınca, ileri sürülmüş olan istinaf nedenleriyle ve kamu düzeni yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır. Taraflarca inkar edilmeyen orijinalı yabancı dilde düzenlenmiş dosyaya onaylı Türkçe diline tercümesi sunulan 28/09/2018 tarihli satış sözleşmesinin “Muhtelif Hükümler” başlıklı 8.8 maddesinde; “Taraflardan her biri, işbu sözleşmeden veya konusundan veya oluşumundan doğan veya bunlar ile bağlantılı (sözleşmeye dayalı olmayan uyuşmazlıklar veya hak talepleri dahil) her türlü uyuşmazlığın veya hak talebinin çözümüne kavuşturulmasında İngiltere ve Galler Mahkemelerinin münhasıran yargı yetkisini haiz olacağını gayrikabili rücu olarak kabul etmektedir.” şeklinde düzenleme mevcuttur. Uyuşmazlık sözleşmedeki milletlerarası yetki şartının geçerliliği ve davalının yetki itirazının hakkın kötüye kullanılması kapsamında kalıp kalmadığı konularında toplanmaktadır. MÖHUK'un "Yetki anlaşması ve sınırları" başlıklı 47. maddesi hükmü ile Türk mahkemelerinin yer itibariyle yetki kurallarının münhasır yetki esasına göre tayin edilmediği hâllerde, tarafların, aralarındaki yabancılık unsuru taşıyan ve borç ilişkilerinden doğan bir uyuşmazlığın yabancı bir devletin mahkemesinde görülmesini kararlaştırmalarının Türk Hukuku bakımında da geçerli olacağı düzenlenmiştir. Yabancı devlet mahkemesine yetki tanıyan anlaşmanın Türk hukuku bakımından hukuki değer taşıması için öncelikle yazılı ve taraflar arasında yabancılık unsuru taşıyan ve borç ilişkisinden doğan bir uyuşmazlığa ilişkin olmalıdır. İkinci olarak söz konusu uyuşmazlık yönünden münhasır bir mahkeme tayin edilmemiş olmalıdır. Üçüncü olarak ise yetki anlaşması "uyuşmazlığın yabancı bir devletin mahkemesinde görülmesi konusunda" olmalıdır. Diğer yandan yetki anlaşmasıyla yetkilendirilen yabancı devlet mahkemesinin HMK'nın 17 ve 18. maddelerindeki düzenlemeye paralel olarak "belirli" olması şartı MÖHUK'un 47. maddesi yönünden de aranmalıdır. Seçilen mahkemenin belirli olduğunun kabulü için yetkili kılınan mahkeme ismen zikredilmiş olmalıdır. Somut uyuşmazlıkta ise " davaya bakmaya İngiltere ve Galler Mahkemelerinin münhasıran yargı yetkisini haiz olacağı.. " kararlaştırılmıştır. Bu sebeple yetki şartı "belirli olma" kriterini taşımamaktadır. Bu durumda, ilk derece mahkemesince "belirli olma" kriterini taşımayan yetki şartının geçerli olduğu kabul edilerek yazılı şekilde hüküm tesisi doğru değildir. Öte yandan, münhasır yetki ve kamu düzeninin söz konusu olmadığı hallerde yabancılık unsuru taşıyan ve borç ilişkilerinden doğan uyuşmazlıklarda yabancı bir devlet mahkemesinin yetkili kılınması mümkün ve böyle bir halde kural olarak davanın yetkili kılınan yabancı devlet mahkemesinde açılması gerekir ise de; somut olayda yabancı devlet mahkemesini yetkilendiren yetki sözleşmesine rağmen yabancı uyruk taşıyan davacı, Türk uyruklu bulunan davalının ikametgah mahkemesinde dava açtığından, kendi ikametgah mahkemesinde kendisini daha iyi savunabilecek olan davalının milletlerarası yetki itirazı MK’nun 2.maddesi hükümleri ile de bağdaşmaz ( Yargıtay 11 HD’nin 2000/3706 E, 2000/4482 K ve 22.05.2000 tarihli ve yine aynı Dairenin 2017/1529 E, 2019/487 K ve 17/01/2019 tarihli ilamları). Açıklanan bu nedenlerle davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK 353/1-a-3 maddesi uyarınca kabulü ile ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılmasına karar verilmiştir. HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçe ile; Davacı vekilinin istinaf kanun yolu başvurusunun KABULÜ ile; 1-Bursa 3. Asliye Ticaret Mahkemesinin 06/04/2022 tarih, 2021/556 Esas, 2022/418 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA, 2-6100 sayılı HMK. 353/1-a-3 maddesi gereğince davanın yeniden görülmesi için dosyanın ilk derece mahkemesine İADESİNE, 3-Davacı tarafından peşin olarak yatırılan istinaf karar harcının davacıya iadesine, 4-Yapılan istinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesi tarafından verilecek olan esas kararda dikkate alınmasına, 5-Karar tebliğ ve harç işlemlerinin ilk derece mahkemesi tarafından yerine getirilmesine, Dair dosya üzerinden yapılan inceleme sonucu oy birliği ile kesin olarak karar verildi. 29/12/2022 ... Başkan ... e-imzalı ... Üye* ... e-imzalı ... Üye ... e-imzalı ... Katip ... e-imzalı

1. Dava Türü:
Milletlerarası Özel Hukuk kapsamında yetki sözleşmesinin geçerliliğine ilişkin tespit davası

2. Temel Olaylar:
- Taraflar arasında uluslararası nitelikli bir hukuki ilişki bulunması
- Taraflar arasında 28/09/2018 tarihli bir satış sözleşmesi düzenlenmiş olması
- Sözleşmede belirtilen mahkemenin geçerliliği ve yeterince belirli olup olmadığına ilişkin uyuşmazlık yaşanması
- Davalının, yetki itirazında bulunarak davanın reddini istemesi

3. Hukuki Sorunlar:
- Milletlerarası yetki sözleşmesinin geçerlilik koşulları ve belirli olma şartı
- Yetki sözleşmesinde belirtilen mahkemenin yeterince açık ve belirli olup olmadığının değerlendirilmesi
- MÖHUK'un 47 ve 48. maddeleri çerçevesinde yetki şartlarının geçerli olup olmadığı
- Davalının yetki itirazının hakkın kötüye kullanılması kapsamında kalıp kalmadığına ilişkin hukuki değerlendirme

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Yetki anlaşmasında belirtilen mahkemenin "belirli" olma kriterleri
- Davalının yetki itirazının kabul edilebilirliği ve bunun sonuçları
- Yakın uluslararası uygulamalar ve sözleşme hükümlerinin Türk hukuku açısından geçerliliği

5. Talepler:
- Yetki sözleşmesinin geçerliliğinin tespiti
- İlk derece mahkemesi kararının kaldırılması
- İstinaf başvurusunun kabulü ve dosyanın yeniden incelenmek üzere mahkemeye iade edilmesi

1. Dava Türü:
Milletlerarası Özel Hukuk kapsamında yetki sözleşmesinin geçerliliğine ilişkin dava

2. Temel Olaylar:
- Taraflar arasında uluslararası bir deniz taşıma sözleşmesi bulunması
- Sözleşme kapsamında taşınan emtanın hasar görmesi
- Dava konusu olan yetki sözleşmesinin geçerliliği ile ilgili uyuşmazlıkların ortaya çıkması
- Davacı tarafından yetki anlaşmasının geçerliliğinin sorgulanarak dava açılması

3. Hukuki Sorunlar:
- Yetki sözleşmesinde belirtilen mahkemenin belirli olup olamayacağının tespiti
- 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un 47. maddesi gereği yetki sözleşmesinin geçerlilik şartları
- Yabancılık unsuru taşıyan uyuşmazlıklarda yetki anlaşmasının hukuki değerine dair kurallar
- Sözleşme şartlarının Türk hukuku bakımından nasıl yorumlanacağı

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Yetki sözleşmesinde belirtilen mahkemenin ismen belirtilmediği durumlarda geçerliliği
- Yabancı mahkeme yetkisinin kabulü için gereken kriterlerin sağlanıp sağlanmadığı

5. Talepler:
- Dava dilekçesinin yetkisizlik nedeniyle reddi
- Sözleşmenin geçerli olduğuna ve davanın yetkili mahkemece incelenmesi gerektiğine dair karar verilmesi

olup olmadığı tartışması, mahkeme içtihatlarında milletlerarası yetki anlaşmaları açısından kesin yetki olarak kabul edilmekteydi. Bu sebeple, yeni MÖHUK’ta bu konuda özel bir revizyon yapılması ihtiyacı duyulmamış olabilir.) Aradan geçen dört senede, usul kanununun artık çağın ihtiyaçlarını karşılayamaz ve çok eski tarihli bir kanun olması sebebiyle, yeni bir usul kanunu kabul edilmiştir. 6100 sayılı HMK’ta pek çok usul hukukuna ait kuralda köklü değişikliklere gidilmiştir.243 Bu değişikliklerden bir tanesi de yetki 240 Çelikel/Erdem, a.g.e., sy. 655. 241 Sargın, Yetki Anlaşması, sy. 143. 242 Sargın, Yetki Anlaşması, sy. 147 vd. 243 Hakan Pekcanıtez, “HMK Hakkında Genel Değerlendirme”, Makaleler Cilt 2, On İki Levha Yayınları, İstanbul, 2016, sy. 587 vd. (HMK Değerlendirme) 146 anlaşması yapabilecek kişilere ilişkin getirilen sınırlama olmuştur. Bu durum da milletlerarası yetki anlaşmalarının iki farklı kanun hükmünde düzenleniyor olmasını problemli hâle getirmiştir. İkinci olarak, Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisini ortadan kaldırmak için aranan şartların, mahkemeye yetki kazandırmak için aranan şartlara nazaran daha hafif olması çelişkili bir durum yaratmaktadır. Eğer kanun koyucunun iradesi, prorogasyon etkisinin şartlarını ağırlaştırmak yönünde olsaydı, evleviyetle derogasyon etkisine ilişkin şartları da ağırlaştırmak istediği sonucuna varılabilecekti. Bu açıklamalardan sonra konuya dönülecek olursa, her ne kadar HMK md. 17-18 iç hukukta yer bakımından yetkili mahkemeler arasında prorogasyon ve derogasyon etkisini birlikte doğuracak yetki anlaşmalarını düzenleyen bir madde olsa da bu kuralın ikinci bir işlevi daha bulunmaktadır. Bu işlev, milletlerarası yetki anlaşmaları bakımından Türk mahkemelerinin yetkisini tesis etmedir. O hâlde HMK md. 17-18’in üç işlevi olduğu söylenebilecektir. Bunlar; esasında yetkili olmayan bir yerdeki mahkemeye yetki kazandırma, bir uyuşmazlığı görmeye yetkili olan bir yerdeki mahkemenin yetkisini ortadan kaldırma ve milletlerarası yetki anlaşmalarıyla Türk mahkemesine yetki kazandırmadır. HMK md. 17-18’de aranan şartlar her ne kadar ilk iki işlev açısından yerinde kabul edilebilse de244 milletlerarası yetki anlaşmaları bakımından aynı sonuca varılamayacaktır. Bu konuda doktrinde Sargın (her ne kadar mülga HUMK döneminde bu yönde görüş bildirilmiş olsa da aynı görüş HMK kapsamında da savunulabilir); HUMK md. 22 (HMK md. 17-18) sadece iç hukuk yetki anlaşmaları dikkate alınarak düzenlenmiş bir kural olduğu için, bu maddede aranan şartların hukuki uyuşmazlığın milletlerarası niteliği dikkate alınarak ve bu niteliğine uygun şekilde yorumlanarak uygulanması gerektiği görüşünü ileri sürmüştür.245 Sonuç olarak, HMK md. 17-18’deki düzenlemeler sadece lafza bağlı kalınmadan, bu konudaki uluslararası sözleşmeler ve milletlerarası ticaret alanındaki uygulamalar da 244 HMK md. 17-18’de yer alan özellikle yetki anlaşması yapabilecek kişilere ilişkin düzenleme iç hukuk yetki anlaşmaları bakımından da oldukça eleştirilmektedir. Bkz. Ozan Can, “6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na Göre Yetki Sözleşmesinin Tarafı Olarak Tacir”, BATİDER, C. 28, Sa. 3, 2012, sy. 242. 245 Sargın, Yetki Anlaşması, sy. 211-212. 147 göz önünde bulundurularak milletlerarası yetki anlaşmalarının amacına uygun olarak yorumlanarak uygulanması gerekmektedir. Bu şekilde bir yorumun nasıl yapılacağı, milletlerarası yetki anlaşmasının Türk mahkemelerine yetki kazandırması için aranan şartlar incelenirken tespit edilecektir. d. Önerimiz Türk hukukunda milletlerarası yetki anlaşmasının prorogasyon ve derogasyon etkisinin ayrı kanunlarda düzenlenmesi, derogasyon etkisi bakımından prorogasyon etkisine nazaran daha hafif şartların aranması ve milletlerarası yetki anlaşmalarına uygulanacak hukuk konusunda kanunda bir boşluk bulunmasının yarattığı belirsizlik karşısında konunun milletlerarası yetki anlaşmalarının her iki etkisini de kapsamına alacak şekilde yeni bir kanuni düzenleme ile ele alınması gereğini göstermektedir. Bu doğrultuda MÖHUK md. 47’de yapılacak bir revizyon ile maddenin kapsamına prorogasyon etkili milletlerarası yetki anlaşmaları da alınmalıdır. Ayrıca bir önceki bölümde incelendiği üzere yetki anlaşmasına uygulanacak hukuk konusunda açık bir düzenlemeye yine MÖHUK md. 47’de yer verilmesi gerekmektedir. Sonuç olarak MÖHUK md. 47’nin ilk cümlesinin bu çalışma kapsamında tespit edilen sorunların çözümü açısından şu şekilde yeniden kaleme alınması önerilmektedir: “Taraflar aralarındaki yabancılık unsuru taşıyan ve borç ilişkilerinden doğan uyuşmazlıkların çözümü için Türk mahkemelerini veya yabancı devlet mahkemelerini yetkili kılabilirler. Bu şekilde yapılacak bir milletlerarası yetki anlaşması, mahkemesi seçilen devletin maddi hukuk kurallarına göre yok hükmünde ve geçersiz olmaması hâlinde etki doğurur. Türk mahkemelerinin yer itibariyle yetkisinin münhasır yetki esasına göre tayin edildiği hâllerde yabancı bir devlet mahkemesi lehine yetki anlaşması yapılamaz.” Bu şekilde bir düzenleme getirilmesi ilk olarak uygulayıcılar için büyük bir kolaylık sağlayacaktır. Hâkimler ve avukatlar yabancılık unsuru içeren bir yetki anlaşmasının varlığı hâlinde, hangi etkisinin uyuşmazlık konusu olduğunu tespit etmede daha basit ve anlaşılır bir mevzuat kullanacaklardır. Böylelikle aynı konuya ilişkin mevzuatın dağınık olmasının yaratacağı zorluklar azaltılmış olacaktır. Milletlerarası yetki anlaşmasının hem prorogasyon hem de derogasyon etkisinin aynı kurala tabi tutulması 148 daha tutarlı bir sistem yaratacaktır. Özellikle yabancı hukukçular bakımından Türk mahkemeleri lehine yapılacak bir yetki anlaşmasında Türk mevzuatının araştırılması ve Türk hukukunda aranan şartların değerlendirilmesi bakımından bu şekilde bir ikilik olması kafa karıştırıcı nitelikte olabilmektedir. Ayrıca bir sonraki bölümlerde HMK ve MÖHUK’ta yer alan farklı şartların yarattığı uyumsuzluklar üzerinde detaylıca durulacaktır. İkinci olarak milletlerarası yetki anlaşmasının iki etkisinin aynı maddede düzenlenmesi Kıta Avrupası

1. Dava Türü:
Milletlerarası Özel Hukuk kapsamında yetki sözleşmesinin geçerliliğine ilişkin tespit davası

2. Temel Olaylar:
- Taraflar arasında uluslararası nitelikli bir hukuki ilişki bulunması
- Bu ilişki kapsamında bir yetki sözleşmesi yapılmış olması
- Yetki sözleşmesinde belirtilen mahkemenin yeterince belirli olup olmadığı konusunda uyuşmazlık çıkması
- Taraflardan birinin, yetki sözleşmesinin geçerliliğini sorgulayarak dava açması

3. Hukuki Sorunlar:
- Milletlerarası yetki sözleşmelerinde yetki verilen mahkemenin belirli olması şartının nasıl sağlanacağı
- Yetki sözleşmesinde belirtilen mahkemenin "belirli" sayılması için gerekli kriterlerin neler olduğu
- 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un 47. maddesi kapsamında yetki sözleşmesinin geçerlilik şartları
- Yetki sözleşmesinde kullanılan ifadelerin yeterince açık ve belirli olup olmadığının değerlendirilmesi
- Uluslararası ticaret uygulamaları ve örf-adet hukuku çerçevesinde yetki sözleşmelerinin yorumlanması
- Yabancı mahkemelerin yetkilendirilmesinde aranan belirlilik kriterlerinin Türk hukuku açısından değerlendirilmesi

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Yetki sözleşmesinin nerede ve hangi koşullarda geçerli olduğuna dair tartışmalar
- Türk mahkemeleri ile yabancı mahkemeler arasındaki yetki uyuşmazlıkları ve bunların çözümüne dair verilen kararların iç tutarlılığı

5. Talepler:
- Yetki sözleşmesinin geçerliliği hakkında mahkeme tarafından yapılacak inceleme
- Yetki sözleşmesine dayanan taraflar arasında bir hukuki belirsizlik varsa, mahkemece açıklığa kavuşturulması talebi

Advacato

Üyelikle kazançlarım nedir?

Gelişmiş Soru ve Cevap

Müvekkil takibi

Dilekçe yazma

Yapay zeka ile hukuk büromuz çok daha efektif ve verimli hale gelmiştir. Standartlarımızı çok daha yukarı çıkararak müvekkil memnuniyetimizi arttırdık.