Eğer soru sormak isterseniz, başlangıç versiyonu ile bedava sorabilirsiniz.

Götürü bedelli eser sözleşmelerinde döviz dalgalanmasıyla bedelin nasıl güncelleneceği hangi yasal dayanaklarla belirlenir?

Götürü bedelli eser sözleşmelerinde döviz dalgalanması nedeniyle bedelin güncellenmesi, öncelikle Türk Borçlar Kanunu'nun (TBK) 480. (Borçlar Kanunu) maddesinin ikinci fıkrasına dayanmaktadır. Bu hükme göre, başlangıçta öngörülemeyen veya öngörülüp de taraflarca göz önünde tutulmayan durumlar, götürü bedel ile eserin yapılmasına engel olur veya son derece güçleştirirse, yüklenici hakimden sözleşmenin yeni koşullara uyarlanmasını isteyebilir (TBK 480/II). Ancak, her döviz dalgalanması otomatik olarak uyarlama sebebi sayılmaz. Yargıtay kararlarına göre, uyarlama talebinin kabul edilebilmesi için: 1. Döviz kurundaki artışın olağanüstü ve öngörülemez nitelikte olması gerekir. 2. Bu durum, yükleniciden kaynaklanmamış olmalıdır. 3. Sözleşmenin ifası yüklenici için aşırı ölçüde güçleşmiş olmalıdır. Ayrıca, Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar uyarınca, bazı istisnalar dışında sözleşme bedellerinin Türk Lirası olarak belirlenmesi zorunludur. Ancak, döviz cinsinden maliyet içeren eser sözleşmelerinde, bedelin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılması mümkündür. Uyarlama talebi değerlendirilirken, tarafların basiretli bir tacir gibi davranma yükümlülüğü de göz önünde bulundurulur. Hakimin, somut olayın özelliklerini dikkate alarak, hakkaniyete uygun bir karar vermesi beklenir (TMK 4). Uyarlama mümkün değilse, yüklenici sözleşmeden dönme hakkına sahiptir (TBK 480/II). Sonuç olarak, döviz dalgalanması nedeniyle götürü bedelin güncellenmesi, kanunda belirtilen şartların sağlanması ve hakimin takdir yetkisini kullanması ile mümkün olabilmektedir. .