Kira tespit davası açma süresi ne kadardır?

Kira tespit davasında kira bedeli nasıl belirlenir?

Kira tespit davasında bilirkişi incelemesi yapılır mı?

Kira tespit davası sırasında kiracı kira ödemeye devam eder mi?

Kira tespit davası kararı ne zaman yürürlüğe girer?

Emekli olduktan sonra çalışma durumunda emekli maaşında bir kesinti olur mu?

Konkordato sürecinde komiserin tarafsızlık ilkesini nasıl sağlaması beklenmektedir?

Kira tespit davası sonucunda belirlenen kira geriye dönük olarak uygulanabilir mi?

Kira tespit davası açan taraf hangi belgeleri sunmalıdır?

Kira tespit davası açıldığında uzlaşma mümkün müdür?

Kira tespit davası ile kira artış oranı nasıl belirlenir?

Satıcının aleyhine oluşan kur farkı nedir ve nasıl hesaplanır?

Kur farkından doğan zararlar, sözleşmede yer almıyorsa satıcıya yansıtılabilir mi?

Satıcının aleyhine oluşan kur farkı gider olarak muhasebeleştirilebilir mi?

Kur farkı zararlarının önlenmesi için satıcı hangi önlemleri alabilir?

Kur farkı nedeniyle satıcı ek ödeme talep edebilir mi veya alıcıyla anlaşma sağlayabilir mi?

İş kazası sonrası işverenin hukuki sorumlulukları nelerdir?

İş kazası bildirim süresi ne kadardır ve kim tarafından yapılmalıdır?

İş kazası geçiren çalışanın hakları nelerdir?

İş kazası tazminatı nasıl hesaplanır ve hangi koşullarda talep edilir?

İş kazası nedeniyle açılacak dava süreçleri nelerdir ve hangi belgeler gereklidir?

Muvazaalı işlem nedir ve hangi durumlarda ortaya çıkar?

Muvazaalı işlemler hukuken geçerli midir?

Muvazaalı işlemlerin ispatı nasıl yapılır?

Muvazaalı işlemler sonucunda zarar gören üçüncü kişiler hangi haklara sahiptir?

Muvazaalı işlemler iptal edilebilir mi ve dava süreci nasıl işler?

Trafik para cezasına nasıl ve hangi sürede itiraz edilebilir?

Trafik cezasına itiraz etmek için hangi belgeler gereklidir?

Trafik cezasına itiraz başvurusu nereye yapılır?

Kiraya veren, kira sözleşmesi bitmeden kiracıyı nasıl tahliye edebilir?

Trafik cezasına itiraz başvurusu sürecinde ne kadar süre içinde sonuç alınır?

Trafik cezasına itirazın reddedilmesi durumunda ne yapılabilir?

Kiraya verilen taşınmazın tahliyesi hangi durumlarda talep edilebilir?

Kiraya verilen taşınmazın tahliyesi için yasal süreç nasıl işler?

Kiracının kira ödememesi durumunda tahliye davası ne zaman açılabilir?

Kiracıya tahliye ihtarnamesi nasıl ve ne zaman gönderilmelidir?

Boşanma sürecinde çocuğun velayeti nasıl belirlenir?

Velayet davasında çocuğun görüşü ne kadar önemlidir?

Velayet hakkı anne veya babadan alınabilir mi? Hangi durumlarda alınır?

Ortak velayet nedir ve hangi koşullarda uygulanır?

Velayet hakkı olmayan ebeveynin çocukla kişisel ilişki kurma hakkı nasıl düzenlenir?

Miras paylaşımı nasıl yapılır ve yasal mirasçılar kimlerdir?

İş yerinde iş güvenliği ihlali durumunda işverenin ve işçinin sorumlulukları nelerdir?

Miras paylaşımında saklı pay nedir ve kimlere aittir?

Mirasçılar arasında anlaşmazlık olduğunda miras nasıl bölüşülür?

Miras paylaşımında mirasçılardan biri mirastan feragat edebilir mi ve bu durumda ne olur?

Mirasın reddi (reddi miras) nedir ve hangi sürede yapılmalıdır?

Tüketici, ayıplı mal veya hizmetle karşılaştığında hangi haklara sahiptir?

Tüketici şikayeti nasıl ve nereye yapılır?

Tüketici, aldığı ürünü kaç gün içinde iade edebilir?

Garanti süresi dolan bir ürün için tüketici hakları nelerdir?

Tüketici hakem heyetine başvuru süreci nasıl işler?

Sözleşme ihlali nedir ve hangi durumlarda gerçekleşir?

İşyeri kira sözleşmesinin sona ermesi durumunda kiracı hangi haklara sahiptir?

Sözleşme ihlali durumunda tarafların hakları nelerdir?

Sözleşme ihlali nedeniyle tazminat talep edilebilir mi?

Sözleşme ihlali durumunda dava süreci nasıl işler?

Sözleşmenin feshi hangi durumlarda mümkündür ve fesih süreci nasıl işler?

Çalışanların performans düşüklüğü durumunda işverenin yasal hakları nelerdir?

Şirket içi haksız rekabet nasıl önlenir ve bu durumda ne gibi yaptırımlar uygulanabilir?

İş yerinde mobbing (psikolojik taciz) iddiaları nasıl kanıtlanır ve hukuki süreci nasıl işler?

İşverenin işçiyi haklı nedenle işten çıkarması hangi durumlarda mümkündür?

İş yeri devri durumunda çalışanların hakları nasıl korunur?

Şirket ortaklarının kâr paylaşımında anlaşmazlık yaşaması durumunda hukuki çözüm yolları nelerdir?

Şirket içi mali usulsüzlükler tespit edilirse, işverenin izleyebileceği yasal adımlar nelerdir?

Çalışanların fazla mesai ücretleri ödenmediğinde ne gibi yasal haklar doğar?

Emeklilik yaşı nasıl belirlenir ve hangi şartlar sağlandığında emekli olunabilir?

Emeklilik için gerekli prim gün sayısı nedir ve bu sayı nasıl hesaplanır?

Emeklilik maaşı hesaplanırken hangi kriterler dikkate alınır?

Erken emeklilik şartları nelerdir ve kimler erken emeklilikten yararlanabilir?

Emekli maaşı artırımı nasıl yapılır ve hangi faktörlere bağlıdır?

Yurtdışında çalışanların Türkiye’de emekli olma hakları nelerdir?

Emekli maaşı bağlanma süresi ne kadar sürer ve bu süreç nasıl işler?

Malulen emeklilik için hangi şartlar gereklidir ve kimler başvurabilir?

Emeklilik başvurusunda gerekli belgeler nelerdir ve nasıl başvuru yapılır?

Kiracı, ev sahibine tazminat davası açabilir mi ve hangi durumlarda bu hakka sahiptir?

Ev sahibi, kendisi oturmak istediği gerekçesiyle kiracıyı tahliye edebilir mi?

Kademeli emeklilik nedir ve kimleri kapsar?

Konkordato sürecinde alacaklı eşitliğini bozucak şekilde sulh anlaşmalari yapılabilir mi?

Konkordato komiserinin görevleri ve yetkileri nelerdir?

Konkordato komiserinin alacaklılar kuruluyla olan iletişim sorumlulukları nelerdir?

Konkordato komiserinin mahkemeye sunmakla yükümlü olduğu raporların içeriği ne olmalıdır?

İhtiyaç sebebi ile tahliye davasında tek taşınmaz bulunması halinde tahliye edilebilir mi

Sözleşmelerde aldatma durumunda hangi yasal düzenlemelere başvurulabilir?

Milletlerarası yetki sözleşmelerinin geçerlilik şartları nelerdir?

Gabin iddiasında bulunmak için hangi yasal süreler dikkate alınmalıdır?

Milletlerarası derdestlik itirazı mümkün mü?

Bilirkişinin soyut verilerle rapor hazırlamasi durumunda bu rapor geçerli olur mu?

Türk Ticaret Kanunu çerçevesinde anonim şirketlerde yönetim kurulu üyelerinin görevleri nelerdir

Türk Ticaret Kanunu'na göre, anonim şirketlerde yönetim kurulu üyelerinin sorumlulukları nelerdir ve bu sorumlulukları ihlal etmeleri durumunda karşılaşabilecekleri yasal yaptırımlar nelerdir

Anonim şirketlerde yönetim kurulu üyelerinin şirketi temsil etme yetkisi nasıl düzenlenmiştir ve bu yetkinin sınırları nelerdir

Türk Ticaret Kanunu kapsamında, anonim şirketlerde yönetim kurulu üyelerinin seçimi, görev süreleri ve görevden alınma koşulları nasıl belirlenmiştir?

Yönetim kurulu üyelerinin bireysel ve müteselsil sorumluluğu arasındaki fark nedir ve hangi durumlarda hangi sorumluluk türü uygulanır

Yönetim kurulu üyelerinin sorumluluk sigortası nedir ve bu sigorta türünün avantajları ve dezavantajları nelerdir?

Anonim şirketlerde yönetim kurulu üyelerinin sorumluluğunun sınırları nelerdir ve hangi durumlarda sorumluluktan kurtulabilirler

türk ticaret kanunu uyarınca anonim şirketlerde yönetim kurulu üyelerinin sorumlulukları ile limited şirketlerdeki müdürler arasındaki fark nedir

Bir şirkette görevli mağaza çalışanlarının yaka kartı takıyor olmaları kişisel verileri ihlal eder mi?

Yaka kartında yer alan bilgiler, üçüncü şahıslar tarafından kötüye kullanılırsa işveren bundan sorumlu tutulabilir mi

Yaka kartı uygulaması, belirli sektörler veya iş kolları için zorunlu bir uygulama mıdır, yoksa tamamen işverenin inisiyatifinde midir

Çalışanlar, yaka kartı takmayı reddederlerse işveren ne gibi yaptırımlar uygulayabilir ve bu durum iş akdinin feshine kadar gidebilir mi?

temyiz edilmiştir.II. UYUŞMAZLIK11. Direnme yolu ile Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık; ilk derece mahkemesince tarafların boşanmaya sebep olan olaylarda gerçekleştirdiği kabul edilen kusur belirlemesinin, hükmün boşanma fıkrasına yönelik bölümünden bağımsız şekilde istinaf kanun yoluna konu edilip edilemeyeceği, burada varılacak sonuca göre; bölge adliye mahkemesinin, ilk derece mahkemesince kabul edilen kusur belirlemesine yönelik inceleme yapmasının gerekip gerekmediği noktasında toplanmaktadır.III. GEREKÇE12. Uyuşmazlığın çözümü bakımından ilgili yasal düzenleme ve kavramların açıklanmasında yarar görülmektedir.13. Bilindiği üzere 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) “Evlilik birliğinin sarsılması” başlıklı 166. maddesi;"Evlilik birliği, ortak hayatı sürdürmeleri kendilerinden beklenmeyecek derecede temelinden sarsılmış olursa, eşlerden her biri boşanma davası açabilir.Yukarıdaki fıkrada belirtilen hâllerde, davacının kusuru daha ağır ise, davalının açılan davaya itiraz hakkı vardır. Bununla beraber bu itiraz, hakkın kötüye kullanılması niteliğinde ise ve evlilik birliğinin devamında davalı ve çocuklar bakımından korunmaya değer bir yarar kalmamışsa boşanmaya karar verilebilir.Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi hâlinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu hâlde boşanma kararı verilebilmesi için, hâkimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın malî sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır. Hâkim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü hâlinde boşanmaya hükmolunur. Bu hâlde tarafların ikrarlarının hâkimi bağlamayacağı hükmü uygulanmaz.Boşanma sebeplerinden herhangi biriyle açılmış bulunan davanın reddine karar verilmesi ve bu kararın kesinleştiği tarihten başlayarak üç yıl geçmesi hâlinde, her ne sebeple olursa olsun ortak hayat yeniden kurulamamışsa evlilik birliği temelden sarsılmış sayılır ve eşlerden birinin istemi üzerine boşanmaya karar verilir.” hükmünü taşımaktadır.14. Genel boşanma sebeplerini düzenleyen ve yukarıya alınan madde hükmü, somutlaştırılmamış veya ayrıntıları ile belirtilmemiş olması nedeniyle evlilik birliğinin sarsılıp sarsılmadığı noktasında hâkime çok geniş takdir hakkı tanımıştır.15. Eldeki davada; TMK’nın 166. maddesine dayalı karşılıklı boşanma davalarından ilki kadın eş tarafından açılmış, ilk derece mahkemesince boşanmaya sebep olan olaylarda erkek eşin tam kusurlu olduğu kabul edilerek asıl davanın kabulü ile tarafların boşanmaları ve fer'îlerine ilişkin hüküm kurulmuş, karar davalı-birleşen davacı erkek eş tarafından kusur belirlemesi, nafaka ve tazminatlara yönelik istinaf edilmiş, bölge adliye mahkemesince yapılan yargılamada boşanma kararının istinaf edilmemesi nedenine dayalı olarak tarafların kusur durumlarının kesinleştiği gerekçesiyle kusur belirlemesine ilişkin itirazın esası incelenmeksizin reddine karar verilmiştir.16. Kesin hüküm kural olarak hüküm fıkrasına münhasırdır ve gerekçeye sirayet etmez. Ancak gerekçe, hükme ulaşmak için mahkemece yapılan hukuki ve mantıki tahlil ve istidlallerden (deliller) ibaret kalmayıp, hüküm fıkrası ile ayrılması imkânsız bir bağlılık içinde bulunuyor ise, istisnaen bu kısmın da kesin hükme dâhil olduğunu kabul etmek gerekir (YHGK, 14.11.2012 tarihli ve 2012/583 E., 2012/789 K. sayılı kararının gerekçesinden). Öte yandan maddi anlamda kesin hükmü düzenleyen 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 303. maddesine göre kesin hüküm ancak konusunu oluşturan husus hakkında geçerlidir. Kesin hüküm vardır denilebilmesi için davanın taraflarının, dava konusunun ve dayanılan sebebin aynı olması gerekir.17. Açıkça vurgulanmalıdır ki; gerekçenin kural olarak kesin hüküm etkisi bulunmamaktadır. Gerekçe; hâkimin tespit etmiş olduğu maddi vakıalar ile hüküm fıkrası arasında köprü görevi yapar. Hükmün gerekçe bölümünde sabit görülen vakıalardan çıkarılan sonuç ve hukuki sebep açıklanır. Hâkim gerekçe sayesinde verdiği hükmün doğru olup olmadığını bir başka ifadeyle kendi kendini denetler. İstinaf mahkemesi ve Yargıtay da, bir hükmün hukuka uygun olup olmadığını ancak gerekçe sayesinde denetleyebilir. İşte bu sebeplerle hükmün gerekçe bölümü maddi hukuk anlamında kesinlikten tamamen arındırılmış olmayıp, öğretide ve uygulamada, hüküm fıkrasına sıkı sıkıya bağlı olan gerekçenin kesin hüküm etkisi olduğu kabul edilmektedir.18. Medeni Kanunumuzda boşanma sebepleri özel ve genel boşanma sebepleri olmak üzere iki grupta düzenleme altına alınmıştır. Boşanma hukukuna yön veren temel ilkeler; irade ilkesi, kusur ilkesi, evlilik birliğinin sarsılması ilkesi, elverişsizlik ilkesi ve eylemli ayrılık ilkesi olarak beş grupta toplanmaktadır. Kanun’un 166. maddesinde yazılı boşanma sebebi esasen evlilik birliğinin sarsılması ilkesine dayalıdır. Söz konusu hüküm uyarınca evlilik birliği, eşler arasında ortak hayatı çekilmez duruma sokacak derecede temelinden sarsılmış olduğu takdirde, eşlerden her biri kural olarak boşanma davası açabilir ise de, Yargıtay bu hükmü tam kusurlu eşin dava açamayacağı şeklinde yorumlamaktadır. Çünkü tam kusurlu eşin boşanma davası açması tek taraflı irade ile sistemimize aykırı bir boşanma olgusunu ortaya çıkarır. Boşanmayı elde etmek isteyen kişi karşı tarafın hiçbir eylem ve davranışı söz konusu olmadan, evlilik birliğini, devamı beklenmeyecek derecede temelinden sarsar, sonra da mademki “birlik artık sarsılmıştır” diyerek, boşanma doğrultusunda hüküm kurulmasını talep edebilir. Böyle bir düşünce, kimsenin kendi eylemine ve tamamen kendi kusuruna dayanarak bir hak elde edemeyeceği yönündeki temel hukuk ilkesine aykırı düşer (TMK m. 2). Nitekim benzer ilkeye HGK’nın 04.12.2015 tarihli ve 2014/2-594 E., 2015/2795 K. sayılı kararında da değinilmiştir. Bu durumda kusur ilkesine göre genel sebeple

1. Dava Türü:
Boşanma Davası (Türk Medeni Kanunu kapsamında)

2. Temel Olaylar:
- Taraflar arasında boşanmaya sebep olan olayların gerçekleşmesi
- Evlilik birliğinin temelinden sarsılması ve bu nedenle taraflardan birinin boşanma davası açması
- Boşanma davasının, ilk derece mahkemesi tarafından kabul edilmesi ve yapılan kusur belirlemesine itirazlar

3. Hukuki Sorunlar:
- Türk Medeni Kanunu'nun 166. maddesinde düzenlenen boşanma sebeplerinin varlığına yönelik hukuki tahlil
- Tarafların kusur durumlarının belirlenmesi ve bunların boşanma üzerindeki etkileri
- Boşanmanın sonuçları (nafaka, tazminat vb.) ile ilgili hukuki meseleler
- Boşanma kararının geçerliliği ve kesin hüküm etkileri

4. Uyuşmazlık Konuları:
- İlk derece mahkemesince belirlenen kusur durumunun istinaf edilip edilemeyeceği
- Evlilik birliğinin sarsılması ilkesinin uygulanabilirliği ve tarafların kusurunun net olarak belirlenmesi

5. Talepler:
- Boşanma kararı ve fer'î taleplerin (nafaka ve tazminat vb.) iddialarının incelenmesi
- İstinaf başvurusunun değerlendirilmesi ve ilgili hukuki süreçlerin yürütülmesi

2. Hukuk Dairesi 2009/20657 E. , 2010/21698 K. "İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Şile Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi TARİHİ :15.07.2009 NUMARASI :Esas no: 2007/141 Karar no:2009/355 Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Fiili ayrılık Türk Medeni Kanununun 166/son maddesindeki durum dışında tek başına boşanma nedeni olarak kabul edilemez. Türk Medeni Kanununun 166/1-2 maddesi uyarınca; boşanma kararı verilebilmesi için evlilik birliğinin, ortak hayatı sürdürmeleri eşlerden beklenmeyecek derecede temelinden sarsıldığının sabit olması gerekir. Oysa dinlenen davacı tanıklarının sözlerinin bir kısmı Türk Medeni Kanununun 166/1 maddesinde yer alan temelinden sarsılma durumunu kabule elverişli olmayan beyanlar olup, bir kısmı ise, sebep ve saiki açıklanmayan ve inandırıcı olmaktan uzak izahlardan ibarettir. Bu itibarla davanın reddi gerekirken delillerin takdirinde hataya düşülerek yetersiz gerekçe ile boşanmaya karar verilmesi usul ve kanuna aykırıdır. SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen nedenlerle BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.22.12.2010 (Çrş.)

1. Dava Türü:
Boşanma Davası (Türk Medeni Kanunu kapsamında)

2. Temel Olaylar:
- Eşler arasındaki fiili ayrılık, Türk Medeni Kanunu'nun 166/son maddesine uygun durumları barındırmıyorsa boşanma sebebi olarak değerlendirilemez.
- Evlilik birliğinin temelinden sarsılması gerektiği ve bu durumun delillerle desteklenmesi gerekmektedir.
- Yerel mahkemece verilen boşanma kararının, ispat yükümlülüğü yerine getirilmeden verilmesi nedeniyle temyiz edildiği anlaşılmaktadır.

3. Hukuki Sorunlar:
- Türk Medeni Kanunu'nun 166. maddesine göre, evlilik birliği sarsılmadan boşanmanın gerçekleşip gerçekleşmeyeceği.
- Boşanma kararı için gerekli olan delillerin değerinin ve mahkemece delillerin takdirinin hatalı olduğunun tespiti.

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Evlilik birliğinin gerçekten sarsılıp sarsılmadığına dair delillerin geçerliliği.
- Mahkeme kararının hukuka uygun olup olmadığının yeniden değerlendirilmesi gerekliliği.

5. Talepler:
- Temyiz edilen hükmün bozulması ve evrakın temyiz peşin harcının geri verilmesi talebi.

evlilik resmi olarak devam ederken, fiili olarak bir süre devam etmez438. Bu nedenle, İslam hukukundaki dönülebilir boşanmayla, Medeni Kanundaki ayrılık kurumu aynı amaca yöneliktir. 437 BERKİ, s. 152; DURAL /ÖĞÜZ/GÜMÜŞ, s. 122; AKINTÜRK, s. 272; ÖZTAN, s. 430. 438 Bkz. İkinci Bölüm, II., A., 1., g., bb. 129 B. Yetkili ve Görevli Mahkeme 1. Günümüz Hukukunda TMK m. 168’e göre, boşanma davasında yetkili mahkeme, eşlerden birinin yerleşim yerindeki veya eşlerin davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yerdeki mahkemedir. Görevli mahkemeyse, aile mahkemesidir439. Boşanma davalarında yetkili olan mahkemeyi belirten TMK m. 168’de açıkça son defa altı aydır birlikte oturdukları ibaresi kullanıldığından, buranın yerleşim yeri olması gerekmez, fiilen eşlerin birlikte oturdukları yer olması yeterlidir. 2. Eski Hukukumuzda Osmanlı Devleti’nde boşanma davalarında genel olarak görevli mahkemeler, şer’iyye mahkemeleriydi. Ancak zimmîlerin kendi aralarında olan boşanma davalarında, cemaat mahkemeleri görevliydi440. Boşanma davalarında yetkili mahkemeler ise, kişilerin kendi bölgelerindeki mahkemelerdir441. C. Tarafların Dava Ehliyeti 1. Günümüz Hukukunda Boşanma davasının tarafları eşlerdir. Dava açmak kişiye sıkı sıkıya bağlı haklardandır ve bu hakkı eşlerden başkası kullanamaz. Bu nedenle sınırlı ehliyetsizler, davayı yasal temsilcilerinin izni olmadan açabilirler. Yasal temsilcilerin bu hakkı onlar adına kullanması mümkün değildir. İstisnai olarak, tam ehliyetsizler adına, onun kişilik haklarına ağır saldırı varsa, yasal temsilcilerin dava açabileceği öğretide ve uygulamada kabul edilmektedir. Tam ehliyetsiz eşe karşı, diğer eş dava açabilir ve bu durumda davayı tam ehliyetsiz eş adına yasal temsilcisi yürütür. 439 4782 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş ve Yargılama Usullerine Dair Kanun, m. 4. 440 Taraflar isterlerse, zimmilerin arasındaki davalara şer’iyye mahkemelerinde de bakılabilirdi; mutlaka cemaat mahkemesine gitmek zorunda değillerdi (CİN/AKYILMAZ, s. 161). 441 AYDIN, Türk, s. 82. 130 Boşanma davası açma hakkı kişiye sıkı sıkıya bağlı mutlak bir hak olduğu için, eşlerden birinin ölümü halinde bu hak mirasçılara geçmez442. 2. Eski Hukukumuzda Eski hukukumuzda, 1917 tarihli Hukuk-i Aile Kararnamesi’yle her iki eş için de mahkemede boşanma yolu açılmış ve böylece her iki eş, boşanma davasının tarafları olmuştur. Taraf ehliyetiyle ilgili yukarıda söylenenler, eski hukukumuzda da aile hukukunu ilgilendiren uyuşmazlıklarda aynen geçerlidir443. D. Yargılama Usulü Kuralları 1. Günümüz Hukukunda Medeni Kanunumuz 184. maddesinde sadece boşanmayla ilgili olmak üzere bir takım usulü hükümler içermektedir. Bu maddeler usul hükümlerinin özel bir halini teşkil ettiği için, maddelerin yorumunda usul hukukundaki ilkeler göz önünde tutulmalıdır. Medeni Kanunun 184. maddesi özel hüküm olduğu için, Usul Kanunundaki hükümlerden önce uygulanır. Boşanmada yargılama, bu özel hükümler saklı olmak üzere Usul Kanununa tabidir444. 184. maddeye göre; “Hâkim, boşanma için sebep gösterilen olguların varlığına vicdanen kanaat getirmedikçe, onları ispatlanmış sayamaz”. TMK’nın 184. maddesi, boşanma davalarında hâkime çok geniş takdir yetkisi vermiştir. Medeni Kanuna göre, boşanma sebeplerinden birinin varlığı boşanmak için yeterli değildir445; boşanmaya hükmedilebilmesi için ayrıca hâkimin boşanmanın gerekliliğine ve sebebin varlığına vicdanen kanaat getirmesi gerekmektedir. Boşanma davalarında kanuni delil sistemi değil, ceza yargılamasına benzer 442 TMK m. 181/2, davacının ölümüyle dava hakkının ortadan kalkacağı kuralına bir istisna getirmiştir. TMK m. 181/2’ye göre, boşanma davası devam ederken, ölen davacının mirasçılarından birisinin davaya devam etmesi ve davalının kusurunun ispatlanması hâlinde, sağ kalan eş, ölen eşin mirasçısı olamaz ve kendisi lehine yapılacak tasarruflardan yararlanamaz.; DURAL /ÖĞÜZ/GÜMÜŞ, s. 124-125; ÖZTAN, s. 437; AKINTÜRK, s. 275. 443 CİN/AKGÜNDÜZ, s. 393-394. 444 ÖZTAN, s. 440. 445 TMK m. 166/4 bu kurala istisna teşkil eder. 131 şekilde vicdani delil sistemi hakimdir. Bundan başka, boşanma davalarında tarafların ikrarı hâkimi bağlamaz. İkrarın mahkeme içinde veya dışında olmasının bir önemi yoktur, bu kuralın tek istisnası anlaşmalı boşanmadır. Hâkim delilleri serbestçe takdir eder. Boşanma davasında yemin de teklif edilemez. Burada hem tarafların birbirine teklif edecekleri taraf yemini, hem de hâkimin taraflardan birine teklif edeceği re’sen yemin söz konusudur ve ikisine de başvurulamaz. Ayrıca, boşanma ve ayrılığın feri sonuçlarına ilişkin anlaşmalar da TMK m. 184/5 gereği hâkim tarafından onaylanmadıkça geçerli olmaz446. Boşanma davaları aleni olarak görülür; ancak TMK m. 185/6 gereğince hâkim taraflardan birinin istemi üzerine duruşmanın gizli yapılmasına karar verebilir. Çünkü boşanma davaları kişilerin özel hayatlarıyla ilgili olduğundan, taraflar bu özeli gizli tutmak isteyebilirler447. TMK m. 184’deki usul hükümlerinin yanında, Aile Mahkemelerinin Kuruluş ve Yargılama Usullerine Dair Kanunun 7. maddesine göre; Aile mahkemeleri, önlerine gelen boşanma davalarının özelliklerine göre, esasa girmeden önce aile içindeki karşılıklı sevgi, saygı ve hoşgörünün korunması için öncelikle tarafları sulhe teşvik eder. Önemli olan aile birliğinin devamıdır, bu konuda gerekirse uzman görüşü alınır448. Aile mahkemelerinin bu görevi, daha önceki açıklamalarımızda da belirttiğimiz üzere, İslam Hukukundaki hakem heyetinin görevine benzer449. 2. Eski Hukukumuzda TMK’nın 184. maddesine göre, boşanmaya hükmedilebilmesi için, hâkimin boşanmanın gerekliliğine ve boşanma sebebinin varlığına vicdanen kanaat getirmesi gerekirken; İslâm hukukuna göre boşanmaya hükmedilebilmesi için, davaya gerekçe olarak gösterilen sebebin tespit edilmesi yeterli olup, sebep gösterilen olguların varlığına hâkimin vicdanen kanaat getirmesine gerek yoktur. Bu yüzden İslam Hukukunda belirli bir sebebe dayanılarak açılan boşanma davalarında bile, hâkimin takdir yetkisi sebebin somut ve objektif olarak varlığını

1. Dava Türü:
Boşanma Davası (Türk Medeni Kanunu kapsamında)

2. Temel Olaylar:
- Eşler arasında, İslam hukuku ve Türk Medeni Kanunu arasındaki boşanmanın yasal dayanaklarına dair sıkıntılar yaşanması.
- Evlilik birliğinin fiilen devam etmemesi ve evlilik birliğinin devamının eşler için imkansız hale gelmesi.
- Boşanma davası açma hakkının, eşler arasında geçici ayrılık ve boşanma koşullarını değerlendirme süreçlerinde doğmasına dair tartışmalar.

3. Hukuki Sorunlar:
- Boşanma davalarında Türk Medeni Kanunu'nun 184. maddesine göre hâkimin takdir yetkisinin genişliği ve boşanma sebeplerinin varlığına dair vicdani kanaatin aranması.
- Eşlerin boşanma konusundaki yasal ehliyetleri ve bu ehliyete ilişkin sınırlamalar.
- Boşanmanın gerekliliği ve bu doğrultuda hâkimin karar verme yükümlülükleri.

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Boşanma sebeplerinin varlığının belirlenmesi ve bu sebeplerin ispat gerekliliği.
- Boşanma talebinin arka planında yatan suçlamaların geçerliliği ve delillerin değerlendirilmesi.

5. Talepler:
- Evlilik birliğinin sona erdirilmesi.
- Boşanma sonucunda ortaya çıkacak mali sonuçlar ile nafaka ve çocukların velayet durumlarının düzenlenmesi.

2. Hukuk Dairesi 2009/8537 E. , 2010/10083 K. "İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Mahmudiye Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi TARİHİ :5.3.2009 NUMARASI :Esas no:2008/12 Karar no:2009/11 Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Fiili ayrılık başlı başına boşanma sebebi değildir. Türk Medeni Kanununun 166/1-2 maddesi uyarınca; boşanma kararı verilebilmesi için evlilik birliğinin, ortak hayatı sürdürmeleri eşlerden beklenmeyecek derecede temelinden sarsıldığının sabit olması gerekir. Oysa dinlenen davacı tanıklarının sözlerinin bir kısmı Türk Medeni Kanununun 166/1 maddesinde yer alan temelinden sarsılma durumunu kabule elverişli olmayan beyanlar olup, bir kısmı ise, sebep ve saiki açıklanmayan ve inandırıcı olmaktan uzak izahlardan ibarettir. Bu itibarla davanın reddi gerekirken delillerin takdirinde hataya düşülerek yetersiz gerekçe ile boşanmaya karar verilmesi usul ve kanuna aykırıdır. SONUÇ: Temyize konu hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, bozma sebebine göre sair temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, istek halinde temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.25.05.2010(Salı)

1. Dava Türü:
Boşanma Davası (Türk Medeni Kanunu kapsamında)

2. Temel Olaylar:
- Eşlerden birinin, Türk Medeni Kanunu'nda tanımlanan boşanma sebeplerinden birinin veya birkaçının varlığı.
- Evlilik birliğinin eşlerin ortak yaşamını sürdürebilmeleri açısından beklenmeyecek derecede temelinden sarsılması.
- Boşanma talebinde bulunan eşin iddiaları doğrulayan deliller sunması.

3. Hukuki Sorunlar:
- Türk Medeni Kanunu'nun 166. maddesi uyarınca boşanma talebinin hukuka uygunluğu.
- Boşanma sebebinin varlığının ve ispat durumunun değerlendirilmesi.
- Boşanmanın sonuçları, mal paylaşımı ve çocukların durumu.

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Boşanma sebeplerinin varlığına dair delillerin yeterliliği ve değerlendirilmesi.
- Evlilik birliğinin temelden sarsılması ile ilgili iddiaların geçerliliği ve tarafların kusur durumlarının tespiti.

5. Talepler:
- Boşanma kararı talebi.
- Boşanmanın mali sonuçlarının belirlenmesi (nafaka, tazminat).
- Velayet ve mal paylaşımı ile ilgili çözüm talepleri.

2. Hukuk Dairesi 2010/19545 E., 2011/20064 K. BOŞANMADA YARGILAMA USULÜ EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI 4721 S. TÜRK MEDENİ KANUNU [ Madde 166 ] 4721 S. TÜRK MEDENİ KANUNU [ Madde 184 ] "İçtihat Metni" Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hükmün kanun yararına bozulması Adalet Bakanlığının yazısı üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından istenilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununa, 31/3/2011 tarihli 6217 sayılı Kanunun 3. maddesiyle ilave edilen Geçici 3. maddenin (1.) fıkrası gereğince; 1086 sayılı Kanunun temyize ilişkin hükümlerinin uygulanması gerekmiştir. Davacı Z… …. Ö… ….. vekili tarafından davalı M… ….. Ö… ….. aleyhine 16/11/2007 tarihinde açılan boşanma davasında, tarafların boşanma ve mali sonuçları ile velayet konusunda anlaştıklarına dair imzaladıkları protokol ve vekillerinin duruşmadaki beyanları doğrultusunda davanın kabulüne karar verildiği, hükmün temyiz edilmeksizin kesinleştiği anlaşılmaktadır. 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 166/3. maddesi hükmüne göre, en az bir yıl sürmüş evliliklerde eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi halinde evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu halde dahi boşanma kararı için hakimin bizzat tarafları dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın mali sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması gerekmektedir. Taraflar hazır bulunup, bizzat anlaştıklarını açıklamaz veya hakim tarafların anlaşmalarını uygun bulmaz ise, taraflardan delilleri sorulup, toplanması sonucunda evlilik birliğinin temelinden sarsılmış olup olmadığının anılan Kanunun 184. maddesi çerçevesinde takdiri gerekirken, davacı asil dinlenilmeksizin vekilinin beyanı ile boşanma hükmü kurulmuş olması usul ve yasaya aykırı bulunmuştur. SONUÇ: Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 427/6. maddesine dayalı kanun yararına bozma isteğinin açıklanan sebeple kabulü ile hükmün sonuca etkili olmamak üzere BOZULMASINA, oybirliğiyle karar verildi. 28/11/2011

1. Dava Türü:
Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Nedeniyle Boşanma Davası 

2. Temel Olaylar:
- Eşlerin birlikte hayat sürdürme isteklerinin kalmadığı durum.
- Eşler arasında ciddi anlaşmazlıklar ve geçimsizliklerin yaşandığı.
- Evlilik birliğinin sürdürülmesinin imkansız hale geldiği belirtilmektedir.

3. Hukuki Sorunlar:
- Evlilik birliğinin temelinden sarsılmasının hukuken nasıl değerlendirileceği.
- Eşlerin bu durumdaki kusurları ve boşanma kararına etkileri.
- Evlilik süresi, geçimsizliğin ve anlaşmazlıkların derinlikleri.
- Eşler arasında çözüme ulaşma çabalarının varlığı veya yokluğu üzerine değerlendirmeler.

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Evlilik birliğinin temelinden sarsılma şartlarının mevcut olup olmadığı.
- Tarafların hakimin boşanma hakkındaki kararında mutabık olup olmadıkları.

5. Talepler:
- Boşanma kararının verilmesi.
- Eşlerin çocukların durumu, nafaka ve mal paylaşımı konularında anlaşmaları halinde karar verilmesi.

Şubat ayında çocuklarla davacının yanına gittiklerinde ise kovulduklarını belirterek davanın reddine, aksi hâlde 100.000,00TL manevi tazminata hükmedilmesini talep etmiş, tahkikat aşamasında sunduğu 21.04.2014 tarihli dilekçesi ile de müvekkilinin eşini sevdiğini, evliliğin bitmesini istemediğini, bu sebeplerle davanın reddine, mahkeme aksi kanaatte ise 200.000,00TL maddi ve 200.000,00TL manevi tazminata hükmedilmesini talep etmiştir.İlk Derece Mahkemesi Kararı:6. Mersin 2. Aile Mahkemesinin 06.05.2014 tarihli ve 2013/236 E., 2014/299 K. sayılı kararı ile; müşterek çocukların tarafların yardımıyla iş yeri açtıkları, daha sonra borçlandıkları, davacıdan kendilerine yardım etmesini istedikleri, davacının kabul etmediği, bunun üzerine davalının davacıdan gizli kendi adına kayıtlı taşınmazın birini bir yakınının üzerine devretmek suretiyle onun adına kredi çekerek çocuklara yardım ettiği, bu olayı öğrenen davacının müşterek konuttan ayrıldığı, tarafların yaklaşık dört yıldır farklı şehirlerde yaşadıkları, davalı vekilinin 21.04.2014 tarihli dilekçesinde yer alan ifadeler ve davalının 06.05.2014 tarihli oturumdaki beyanı da dikkate alındığında davalının eşinin kusurlu olduğunu iddia ettiği davranışlarını affettiği, en azından hoşgörüyle karşıladığı, davacıdan gizli kredi çeken davalının tam kusurlu olduğu gerekçesiyle tarafların boşanmalarına, boşanma sebebi davacının kişilik haklarına saldırı teşkil etmeyeceğinden manevi tazminat talebinin reddine, davalının da tam kusurlu olması sebebiyle manevi tazminat talebinin reddine ve davalı vekilinin yasal süresinden sonra talep ettiği ve davacı vekilinin muvafakat vermediği maddi tazminat talebi ile ilgili karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.Özel Daire Bozma Kararı:7. Yargıtay 2. Hukuk Dairesince 28.04.2015 tarihli ve 2014/18943 E., 2015/8648 K. sayılı kararı ile;‘’…Türk Medeni Kanunu’nun 166/1-2. maddesi uyarınca; boşanma kararı verilebilmesi için evlilik birliğinin, ortak hayatı sürdürmeleri eşlerden beklenmeyecek derecede temelinden sarsıldığının sabit olması gerekir. Oysa dinlenen davacı tanıklarının sözlerinin bir kısmı Türk Medeni Kanunu’nun 166/1. maddesinde yer alan temelinden sarsılma durumunu kabule elverişli olmayan beyanlar olup, bir kısmı ise, sebep ve saiki açıklanmayan ve inandırıcı olmaktan uzak izahlardan ibarettir. Bu itibarla davanın reddi gerekirken delillerin takdirinde hataya düşülerek yetersiz gerekçe ile boşanmaya karar verilmesi usul ve kanuna aykırıdır,…’’ gerekçesiyle hüküm bozulmuştur.Direnme Kararı:8. Mersin 2. Aile Mahkemesinin 17.09.2015 tarihli ve 2015/425 E., 2015/610 K. sayılı kararı ile; bozma öncesi kararda yer alan gerekçe tekrar edilmek suretiyle direnme kararı verilmiştir.Direnme Kararının Temyizi:9. Direnme kararı yasal süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.II. UYUŞMAZLIK10. Direnme yolu ile Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık; somut olayda, dinlenen tanıkların beyanları dikkate alındığında davalının kusurunun ispat edilip edilmediği, burada varılacak sonuca göre davacının evlilik birliğinin temelinden sarsılması sebebine dayalı boşanma davasının kabulünün gerekip gerekmediği noktalarında toplanmaktadır.III. GEREKÇE11. Boşanma sebebi olarak dayanılan 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) “Evlilik birliğinin sarsılması” başlıklı 166/I-II. maddesi;“Evlilik birliği, ortak hayatı sürdürmeleri kendilerinden beklenmeyecek derecede temelinden sarsılmış olursa, eşlerden her biri boşanma davası açabilir.Yukarıdaki fıkrada belirtilen hâllerde, davacının kusuru daha ağır ise, davalının açılan davaya itiraz hakkı vardır. Bununla beraber bu itiraz, hakkın kötüye kullanılması niteliğinde ise ve evlilik birliğinin devamında davalı ve çocuklar bakımından korunmaya değer bir yarar kalmamışsa boşanmaya karar verilebilir” hükmünü içermektedir.12. İlke olarak her dava açıldığı tarihteki fiili ve hukuki sebeplere göre hükme bağlanır. Ne var ki, dava açıldıktan sonra meydana gelen bir olay nedeniyle dava konusunun ortadan kalkması, eş söyleyişle davanın esası hakkında karar verilmesinde hukuki yararın kalmaması hâlinde bu olayın hükümde göz önüne alınması ve böyle bir durumda mahkemenin, davanın konusuz kalması sebebiyle esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair karar vermesi gerektiği her türlü duraksamadan uzaktır.13. Dava açıldıktan sonra ortaya çıkan bir olgu nedeniyle artık dava konusu edilen talep hakkında olumlu ya da olumsuz bir karar verilmesine gerek ya da neden kalmıyorsa, burada davanın konusuz kalmasından söz edilebilir.14. Dava, Türk Medeni Kanunu’nun 166/1 maddesinde yer alan evlilik birliğinin temelinden sarsılması sebebine dayalı boşanma istemine ilişkin olup davacı vekili tarafından 01.04.2013 tarihinde açılmıştır. Davanın kabulüne dair ilk kararın davalı vekilince temyizi üzerine, Özel Dairece davanın reddedilmesi gerektiğine yönelik verilen bozma ilamına mahkemece direnilmiş ve direnme kararı davalı vekilince temyiz edilmiştir.15. Direnme kararı Özel Dairece incelendikten sonra davacı asilin 28.03.2019 tarihinde öldüğü gerek nüfus kayıt örneği gerekse davalı vekilinin 02.04.2019 tarihli dilekçesinden anlaşılmaktadır.16. Eşlerden birinin ölümü üzerine taraflar arasındaki evlilik birliği mahkeme kararına ihtiyaç duyulmadan kendiliğinden sona erer. Ölüm, evlilik birliğini kendiliğinden sona erdiren bir sebeptir.17. Evliliğin mahkeme kararı ile sona erdirilmesi için açılan bir boşanma davasında eşlerden birinin ölümü hâlinde, evlilik birliği kendiliğinden sona erdiği için konusu kalmayan boşanma davası hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair karar verilir. Mahkemece de bu durum gözetilerek davanın konusuz kalması nedeni ile karar verilmesine yer olmadığına dair karar verilmelidir.18. O hâlde, yukarıda açıklanan değişik gerekçelerle direnme kararı bozulmalıdır.IV. SONUÇ:Açıklanan nedenlerle;Direnme kararının değişik gerekçelerle 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na eklenen “geçici madde 3” atfıyla uygulanmakta olan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 429. maddesi gereğince BOZULMASINA, bozma sebebine göre sair temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, istek hâlinde temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine,Aynı Kanun’un 440. maddesi uyarınca kararın tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 20.02.2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

1. Dava Türü:
Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Nedeniyle Boşanma Davası (TMK md. 166)

2. Temel Olaylar:
- Eşler arasında ciddi anlaşmazlıkların ortaya çıkması ve boşanma talepleri
- Tarafların farklı şehirlerde yaşamaya başlaması ve bu süreç içerisinde yaşanan olaylar
- Eşlerin birbirlerine karşı görevlerini yerine getirmemesi ve maddi sorunlar nedeniyle ortaya çıkan hukuki ihtilaflar

3. Hukuki Sorunlar:
- Evlilik birliğinin devamının, tarafların bir arada yaşamalarının imkansız hale gelip gelmediği
- Davalı tarafın kusurunun ispat edilip edilmediği ve bu durumun boşanma kararına etkisi
- Eşlerin aralarındaki ilişkiyi sürdürme iradesinin kalıp kalmadığının incelenmesi
- Boşanma davasının olumlu ya da olumsuz sonuçlarına dair taleplerin değerlendirilmesi

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Tarafların kusurunun belirlenmesi ve bu durumun boşanma kararı üzerindeki etkisi
- Boşanma sebebi olarak ileri sürülen durumların geçerliliği ve bu durumların hukuki sonuçları

5. Talepler:
- Davanın reddi gerektiği takdirde manevi tazminat talebinin sonuçlandırılması
- Aksi halde, mahkemenin maddi ve manevi tazminat taleplerinin kabulüne karar vermesi

Bu şartlar altında eşleri birlikte yaşamaya zorlamanın artık kanunen mümkün görülmemesine göre, boşanmaya (TMK.md. 166/1) karar verilecek yerde, yetersiz gerekçe ile davanın reddi doğru bulunmamıştır...."gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda mahkemece önceki kararda direnilmiştir.HUKUK GENEL KURULU KARARIHukuk Genel Kurulunca incelenerek temyiz dilekçesinin süresinde verildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki belgeler okunduktan sonra gereği görüşüldü:Dava, evlilik birliğinin sarsılması nedenine dayalı olarak açılan boşanma istemine ilişkindir.Davacı, eşinin hakaretlerine ve aşağılamalarına evlilik birliğinin devamı için sabır gösterdiğini, evlilikleri boyunca her fırsatta kendisinin başka kadınlarla beraber olduğu düşüncesi ile eşinin kıskançlıklar yaptığını, davalının hakaretleri, tehditleri ve iftiraları nedeniyle işyerinde dahi rahat edemediğini, annesine karşı da hakaretler ettiğini ileri sürerek boşanma kararı verilmesini talep ve dava etmiştir.Davalı vekili, davacının iddialarının doğru olmadığını, davacının eve geç geldiğini, maddi durumunun kötüleşmesi nedeniyle aşırı borçlandığını, eve haciz gelmesine neden olduğunu, müvekkilini Emine adlı bir bayanla aldattığını, boşanma konusunda müvekkilini tehdit ettiğini belirterek davanın reddi ile müşterek çocuğun velayetinin müvekkiline verilmesine, müşterek çocuklar için ayrı ayrı 150,00 TL ve müvekkili için de 300,00 TL tedbir nafakasına hükmedilmesini istemiştir.Mahkemece, davacının başka bir kadınla olan ilişkisi yüzünden ailevi yükümlülüklerini yerine getirmediği, davalı kadının hakaretlerinin bu duruma tepki niteliğinde olduğu, geçimsizlikte ağır kusurun davacıda olduğu ve davalının davaya itirazının hakkın kötüye kullanımı niteliğinde olmadığı, hiç kimsenin de kendi kusurundan kaynaklanan nedenlerle kendisi lehine sonuçlar elde edemeyeceği gerekçesiyle boşanma davasının reddine karar verilmiştir.Davacının temyizi üzerine karar, Özel Dairece yukarıda başlık kısmında gösterilen gerekçe ile bozulmuştur.Yerel mahkemece önceki gerekçeler tekrar edilmek suretiyle direnme kararı verilmiştir.Direnme kararı, davacı erkek tarafından davalının şahsına yönelik ağır hakaretleri olduğu, temyiz tarihi itibariyle 10 yıldır ayrı yaşadıkları, davalının davanın reddini istemesinin hakkın kötüye kullanılması niteliğinde bulunduğu, direnme kararının bozulması gerektiği belirtilerek temyiz edilmiştir.Direnme yolu ile Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık; somut olayda davalı kadının kusurlu olup olmadığı, buradan varılacak sonuca göre davacı erkeğin boşanma davasının kabul edilmesinin gerekip gerekmediği noktasında toplanmaktadırUyuşmazlığın çözümü için ilgili yasal düzenlemelerin değerlendirilmesinde yarar vardır.4721 sayılı Türk Medeni Kanunu (TMK)’nın 166.maddesinin bir ve ikinci fıkraları;“Evlilik birliği, ortak hayatı sürdürmeleri kendilerinden beklenmeyecek derecede temelinden sarsılmış olursa, eşlerden her biri boşanma davası açabilir.Yukarıdaki fıkrada belirtilen hallerde, davacının kusuru daha ağır ise, davalının açılan davaya itiraz hakkı vardır. Bununla beraber bu itiraz, hakkın kötüye kullanılması niteliğinde ise ve evlilik birliğinin devamında davalı ve çocuklar bakımından korunmaya değer bir yarar kalmamışsa boşanmaya karar verilebilir…”hükmünü içermektedir.Anılan madde gereğince evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanmaya karar verilebilmesi için başlıca iki şartın gerçekleşmiş olması gerekmektedir. İlki, evlilik birliğinin temelinden sarsılmış olması, diğeri ise ortak hayatın çekilmez hâle gelmiş bulunmasıdır. Genel boşanma sebeplerini düzenleyen ve yukarıya alınan madde hükmü; somutlaştırılmamış veya ayrıntıları ile belirtilmemiş bir çok konuda evlilik birliğinin sarsılıp sarsılmadığı noktasında hâkime takdir hakkı tanımıştır.Söz konusu hüküm uyarınca evlilik birliği, eşler arasında ortak hayatı çekilmez duruma sokacak derecede temelinden sarsılmış olduğu takdirde, eşlerden her biri kural olarak boşanma davası açabilir ise de, Yargıtay bu hükmü tam kusurlu eşin dava açamayacağı şeklinde yorumlamaktadır. Nitekim benzer ilkeye HGK’nın 04.12.2015 gün ve 2014/2-594 E., 2795 K. sayılı kararında da değinilmiştir.Evlilik birliğinin ortak hayatı sürdürmeleri eşlerden beklenemeyecek derecede temelinden sarsılmış olması durumunda, davacının kusuru daha ağır ise davalının açılan davaya itiraz hakkı bulunmaktadır (TMK m. l66/II).Bu düzenlemeyle davalıya bu yolla bir itiraz hakkı tanınmış olmakla birlikte, bu hakkın kötüye kullanılmasının yaptırımı da aynı hükümde belirtilmiştir.Gerçekten, TMK. m. l66/II son cümleye göre itiraz, hakkın kötüye kullanılması niteliğinde ise ve evlilik birliğinin devamında davalı ve çocuklar bakımından korunmaya değer bir yarar kalmamışsa boşanmaya karar verilebilir.Bu açıklamalar ışığında somut olay değerlendirildiğinde, tarafların 21.09.1994 tarihinde evlendiği, 17.07.2007 tarihinde eldeki davanın açıldığı, dinlenen tanık beyanlarına göre davalı kadının eşine sürekli ağır sözlerle hakaret etmek suretiyle kusurlu olduğu, bu durumda TMK'nın 166 maddesinin birinci fıkrası uyarınca davacının dava açmakta haklı olduğu anlaşılmıştır.O hâlde, Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır.Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.S O N U Ç : Davacının temyiz itirazlarının kabulü ile direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun Geçici 3. maddesine göre uygulanmakta olan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 429. maddesi gereğince BOZULMASINA, istek hâlinde temyiz peşin harcının davacıya geri verilmesine, aynı Kanunun 440. maddesi uyarınca tebliğden itibaren on beş günlük süre içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 18.04.2018 gününde oy birliği ile karar verildi.

1. Dava Türü:
Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Nedeniyle Boşanma Davası (TMK md. 166)

2. Temel Olaylar:
- Davacı, eşinin hakaretleri ve tehditleri nedeniyle boşanma talep etmiştir.
- Eşler arasında yaşanan sorunlar, birbirlerine karşı sorumluluklarını yerine getirmemeleri ve sürekli yaşanan kıskançlıklar ve hakaretlerle ilişkilidir.
- Davalı, davacının başka bir kadınla ilişkisi olduğu iddialarını öne sürerek boşanma davasının reddini talep etmiştir.
- Eşlerin uzun bir süre ayrı yaşaması ve evlilik birliğinin devam etmesinin imkansız hale gelmesi temel olayları oluşturmaktadır.

3. Hukuki Sorunlar:
- Evlilik birliğinin temelinden sarsılıp sarsılmadığının tespiti.
- Kusurların belirlenmesi ve bunun boşanma kararına etkisinin değerlendirilmesi.
- Eşler arasındaki ağır hakaretlerin boşanma talebine etkisi.
- Evlilik birliğinin devam etmesi için gereken yükümlülüklerin yerine getirilip getirilmediği.

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Tarafların kusur oranlarının belirlenmesi ve bu durumun boşanma talebini nasıl etkilediği.
- Davalının itirazının hakkın kötüye kullanımı niteliğinde olup olmadığı.

5. Talepler:
- Davacının boşanma talebinin kabulü.
- Çocukların velayeti ve nafaka talepleri hakkında karar verilmesi.

2. Hukuk Dairesi 2010/20328 E., 2011/20283 K. BOŞANMADA YARGILAMA USULÜ EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI 4721 S. TÜRK MEDENİ KANUNU [ Madde 166 ] 4721 S. TÜRK MEDENİ KANUNU [ Madde 184 ] "İçtihat Metni" Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hükmün kanun yararına bozulması Adalet Bakanlığının yazısı üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından istenilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununa, 31/3/2011 tarihli 6217 sayılı Kanunun 3. maddesiyle ilave edilen Geçici 3. maddenin (1.) fıkrası gereğince; 1086 sayılı Kanunun temyize ilişkin hükümlerinin uygulanması gerekmiştir. Davacı I… …… G… …… vekili tarafından davalı R… ….. A… … aleyhine 7/10/2008 tarihinde açılan boşanma davasında, tarafların boşanma ve mali sonuçları ile velayet konusunda anlaştıklarına dair imzaladıkları protokol ve vekillerinin duruşmadaki beyanları doğrultusunda davanın kabulüne karar verildiği, hükmün temyiz edilmeksizin kesinleştiği anlaşılmaktadır. 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 166/3. maddesi hükmüne göre, en az bir yıl sürmüş evliliklerde eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi halinde evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu halde dahi boşanma kararı verilebilmesi için, hakimin bizzat tarafları dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın mali sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması gerekmektedir. Taraflar hazır bulunup, bizzat anlaştıklarını açıklamaz veya hakim tarafların anlaşmalarını uygun bulmaz ise, taraflardan delilleri sorulup, toplanması sonucunda evlilik birliğinin temelinden sarsılmış olup olmadığının anılan Kanunun 184. maddesi çerçevesinde takdiri gerekirken, davacı asil dinlenilmeksizin vekilinin beyanı ile boşanma hükmü kurulmuş olması usul ve yasaya aykırı bulunmuştur. SONUÇ: Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 427/6. maddesine dayalı kanun yararına bozma isteğinin açıklanan sebeple kabulü ile hükmün sonuca etkili olmamak üzere BOZULMASINA, oybirliğiyle karar verildi. 30/11/2011

1. Dava Türü:
Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Nedeniyle Boşanma Davası (TMK md. 166)

2. Temel Olaylar:
- Eşlerin arasında evlilik birliğinin devamını olumsuz etkileyen ciddi anlaşmazlıkların ortaya çıkması.
- Evlilik süresince tarafların birbirlerine karşı olan yükümlülüklerini yerine getirmemeleri.
- Eşlerin boşanma ve mali sonuçlar ile velayet konusunda anlaşmaya varmaları.
- Eşlerin birlikte yaşama arzusunu yitirmiş olmaları.

3. Hukuki Sorunlar:
- Evlilik birliğinin sarsılmasını gerektiren nedenlerin yerine getirilip getirilmediğinin tespiti.
- Tarafların anlaşmalarının geçerliliği ve hakim tarafından onaylanmasının gerekliliği.
- Eşlerin boşanma iradelerinin bizzat ifade edilip edilmediğinin değerlendirilmesi.
- Boşanmanın mali sonuçları ile çocukların durumuna ilişkin tarafların kabul ettikleri düzenlemenin hukuki geçerliliği.

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Evlilik birliğinin temelinden sarsıldığına dair delillerin toplanması ve değerlendirilmesi.
- Tarafların boşanma iradesinin geçerliliği ve hakim tarafından bu iradenin kabul edilip edilmeyeceğinin incelenmesi.

5. Talepler:
- Boşanma kararının verilmesi.
- Evlilik birliğinin sona ermesi ve mali sonuçların belirlenmesi.

2. Hukuk Dairesi 2009/3859 E. , 2010/6220 K. "İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Fethiye 1.Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi TARİHİ :3.7.2008 NUMARASI :Esas no:2006/414 Karar no:2008/320 Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Davacı; Türk Medeni Kanununun 161.maddesinde yer alan zina ve 166/1.maddede yer alan evlilik birliğinin temelinden sarsılması hukuki sebeplerine dayanarak boşanmalarına karar verilmesini istemiş; mahkemece; "davalının bir başka erkekle ilişkisinin olduğu" sabit kabul edilerek, Türk Medeni Kanununun 166/1.maddesi gereğince tarafların boşanmalarına karar verilmiştir. Kararı davacı temyiz etmiştir. Yapılan soruşturma ve toplanan delillerle davalının bir başka erkekle ilişkide bulunduğu gerçekleşmiş, bu durum mahkemece de sabit kabul edilmiştir. Davacı, bu maddi hadiseye dayanarak münhasıran zina sebebiyle boşanma davası açabileceği gibi, aynı maddi hadise sebebiyle evlilik birliğinin temelinden sarsılması hukuki sebebiyle de boşanma talep edebilir veya açtığı boşanma davasında bu iki sebebe birlikte de dayanabilir. Bunu engelleyen bir usul hükmü bulunmamaktadır. Bu son halde özel boşanma sebebinin varlığını kabule yeterli delil bulunamadığı taktirde, mahkeme, genel sebebe dayanarak boşanma kararı verebilecektir. Dayanılan özel boşanma sebebi kanıtlandığında boşanma kararının dayanılan bu özel sebeple oluşturulması gerekir. Davalının bir başka erkekle ilişkide bulunduğu gerçekleştiğine göre zina sebebi kanıtlanmıştır. O halde tarafların Türk Medeni Kanununun 161. maddesi gereğince boşanmalarına karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru bulunmamıştır. SONUÇ:Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA, temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi. 31.03.2010 (çrş.)

1. Dava Türü:
Özel Boşanma Sebepleri Nedeniyle Boşanma Davası

2. Temel Olaylar:
- Davacının, davalının bir başka erkekle ilişki kurduğu iddiasıyla boşanma davası açması
- Boşanma davasında, zina ve evlilik birliğinin temelinden sarsılması iddialarının öne sürülmesi

3. Hukuki Sorunlar:
- Zina sebebinin kanıtlanması ve bu nedenle boşanma talep edilmesi
- Dava sürecinde özel boşanma sebepleri (zinanın varlığı) çerçevesinde hukuki değerlendirmelerin yapılması

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Davalının zina iddiasının doğruluğunu ispat etmek
- Özel boşanma sebebi olarak zina nedeniyle boşanmanın hükme bağlanması

5. Talepler:
- Davacı tarafından, Türk Medeni Kanunu'nun 161. maddesi gereğince boşanmaya karar verilmesi talebi

2. Hukuk Dairesi 2015/13099 E. , 2016/4956 K. "İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Karşılıklı Boşanma Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm, taraflarca temyiz edilerek; temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması istenilmekle; duruşma için belirlenen 15.03.2016 günü duruşmalı temyiz eden davacı-karşı davalı ... vekili Av. ... ile karşı taraf duruşmalı temyiz eden davalı-karşı davacı ... vekili Av. ... geldiler. Gelenlerin konuşması dinlendikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için duruşmadan sonraya bırakılması uygun görüldü. Bugün dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Anayasanın 141/3. maddesi "bütün mahkemelerin her türlü kararları gerekçeli olarak yazılır" buyurucu hükmünü içermektedir. Hukuk Muhakemeleri Kanununun 297. maddesinde de kararın kapsayacağı hususlar ayrıntılı biçimde belirtilmiş olup, bu maddenin 3. bendine göre mahkeme kararlarında iki tarafın iddia ve savunmalarının özeti, anlaştıkları ve anlaşamadıkları hususlar, çekişmeli konular hakkında toplanan deliller, delillerin tartışılması, ret ve üstün tutulma nedenleri, sabit görülen vakıalarla bunlardan çıkarılan sonuç ve hukuki sebebin açıkça gösterilmesi zorunludur. Davacı-karşı davalı kadın asıl davada zina (TMK m. 161) ve haysiyetsiz hayat sürme (TMK m. 163) sebebi ile, birleşen davada ise pek kötü veya onur kırıcı davranış sebebi (TMK ml62) ile boşanma talep etmiş, mahkemece kadının özel boşanma sebebine dayalı boşanma taleplerinin reddine karar vermiştir. Mahkeme hükmünün gerekçe bölümünde, zina ve haysiyetsiz hayat sürme sebebine dayalı boşanma taleplerinin koşulları oluşmadığından reddine karar verildiği belirtilmiş ise de koşullara ilişkin bir açıklama yapılmamış, gerekçede tartışılmamış,bu sebeple Yargıtay denetimine elverişli olarak karar gerekçeli olarak açıklanmamıştır. Onur kırıcı davranış sebebine dayalı boşanma talebinin reddine ilişkin ise hiçbir gerekçe oluşturulmamıştır. Mahkemece yukarıda açıklanan yön üzerinde durulmadan gerekçesiz şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olduğundan, hükmün bozulması gerekmiştir. SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA, bozma sebebine göre tarafların diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, duruşma için taktir olunan 1.350,00 TL. vekalet ücretinin ...'dan alınıp ...'e verilmesine ve 1.350,00 TL. vekalet ücretinin ...'ten alınıp ...'ya verilmesine, temyiz peşin harcının istek halinde yatıranlara geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi. 15.03.2016 (Salı)

1. Dava Türü:
Boşanma Davası

2. Temel Olaylar:
- Taraflardan birinin zina ve haysiyetsiz hayat sürmesi
- Taraflardan birinin diğerine karşı onur kırıcı davranışlar sergilemesi
Bu olayların oluşması ile taraflardan birinin boşanma davası açması.

3. Hukuki Sorunlar:
- Özel boşanma sebeplerinin (zina, haysiyetsiz hayat sürme, onur kırıcı davranış) yerinde değerlendirilmesi
- Mahkeme kararlarının gerekçelerinin yeterliliği
- İddia ve savunmaların özeti ile hukuki sebeplerin açıkça belirtilmesi

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Zina, haysiyetsiz hayat sürme ve onur kırıcı davranışların ispatı ve geçerliliği
- Mahkeme kararında gerekçenin bulunmaması ve usul hataları

5. Talepler:
- Bozma kararı verilmesi
- Temyiz edilen hükmün geri alınarak değerlendirilmesi

2. Hukuk Dairesi 2015/21837 E. , 2015/22749 K. "İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Selendi Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi TARİHİ : 16/07/2014 NUMARASI : 2013/95-2014/99 Yukarıda tarihi, konusu ve tarafları gösterilen hükmün; onanmasına dair Dairemizin 28.05.2015 gün ve 25281-10990 sayılı ilamıyla ilgili karar düzeltme isteminde bulunulmakla, evrak okundu, gereği düşünüldü; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu 1.10.2011 tarihinde yürürlüğe girmiş ise de, bu Kanuna 6217 sayılı Kanunla ilave edilen geçici 3. maddenin (1.) bendinde, Bölge Adliye Mahkemelerinin göreve başlama tarihine kadar, 1086 sayılı Kanunun kanun yollarına ilişkin hükümlerinin uygulanmasına devam olunacağı hükme bağlandığından, karar düzeltme talebinin incelenmesi gerekmiştir. 1-Temyiz ilamında yer alan açıklamalara göre davacı erkeğin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan karar düzeltme itirazları yersizdir. 2-Dava, özel sebebe (TMK. m. 162) dayanmaktadır. Kanunda yer alan özel boşanma sebeplerinden biriyle açılmış bir boşanma davasında, bu özel sebebin yanında davacının da boşanmayı gerektirecek ağırlıkta bir kusuru ispatlanmış olsa bile, bu dava konusu yapılmamış ise artık bu husus, özel sebebe dayalı boşanma kararı verilmesinde ve sonuçlarında dikkate alınamaz. Somut olayda davalının eyleminin Türk Medeni Kanununun 162. maddesinde yer alan boşanma sebebini oluşturduğunda duraksama yoktur. Özel boşanma sebebi ispatlanmıştır. Bu bakımdan, artık davalının dayanılan boşanma sebebini çürütmek amacıyla değil de, “davacının da kusurlu olduğunu" ispat etmeye yönelik gösterdiği deliller ve davacının kusuru dikkate alınmaz. Diğer bir ifade ile özel boşanma sebebine dayalı boşanma davalarında evlilik birliğinin temelinden sarsılması sebebiyle boşanma davalarında olduğu gibi davacının kusurlu davranışlarının dikkate alınması suretiyle kusur kıyaslaması yapılamaz. O halde, somut olayda özel boşanma sebebiyle boşanmaya karar verildiğine göre davalı kadının tamamen kusurlu olduğunun kabulü gerekir. Mahkemece, bu husus nazara alınmadan, davacı erkeğe kusur izafe edilmesi ve bunun sonucu olarak davalı kadın yararına yoksulluk nafakası takdiri ile davacı erkeğin maddi ve manevi tazminat taleplerinin reddi doğru olmamıştır. Ne var ki, tarafların temyizi üzerine yapılan ilk incelemede bu husus gözden kaçtığından, hüküm tüm yönleriyle onanmıştır. Davacının bu yönlere ilişkin karar düzeltme talebi açıklanan sebeple yerinde görüldüğünden kabulüne, Dairemiz ilamının onamaya ilişkin bölümünün kusur belirlemesi, kadın yararına hükmedilen yoksulluk nafakası ve davacı erkeğin maddi ve manevi tazminat taleplerinin reddine yönelik hükümlere münhasır olarak kaldırılmasına, hükmün kusur belirlemesi, kadın yararına hükmedilen yoksulluk nafakası ve davacı erkeğin maddi ve manevi tazminat taleplerinin reddi yönünden açıklanan sebeplerle bozulmasına karar verilmesi gerekmiştir. SONUÇ: Yukarıda 2. bentte gösterilen sebeple davacının karar düzeltme isteğinin Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 440/1-4 maddesi gereğince kabulüne, Dairemizin 28 05.2015 gün ve 2014/25281 esas, 2015/10990 karar sayılı ilamının onama bölümünün kusur belirlemesi, kadın yararına hükmedilen yoksulluk nafakası ve davacı erkeğin maddi ve manevi tazminat taleplerinin reddine yönelik hükümlere münhasır olarak kaldırılmasına, yerel mahkeme kararının, kusur belirlemesi, kadın yararına hükmedilen yoksulluk nafakası ve davacı erkeğin maddi ve manevi tazminat taleplerinin reddine yönünden yukarıda açıklanan sebeple BOZULMASINA, davalının diğer yönlere ilişkin karar düzeltme isteğinin ise yukarıda 1. bentte gösterilen sebeple REDDİNE, karar düzeltme harcının istek halinde yatırana geri verilmesine oybirliğiyle karar verildi.01.12.2015 (Salı)

1. Dava Türü:
Özel Boşanma Sebepleri Nedeniyle Boşanma Davası

2. Temel Olaylar:
Dava, davalı kadının davacının zina yapması veya cezai eylemde bulunması gibi özel boşanma sebeplerine dayanarak açılmıştır. Davalı taraf, davacının kusurlu davranışlarını ispatlamaya çalışmıştır.

3. Hukuki Sorunlar:
Durum, Türk Medeni Kanunu'nun 162. maddesinde tanımlanan özel boşanma sebebine dayanmaktadır. Boşanma davasında, özel sebep ispatlandığında davacının kusurunun dikkate alınmaması gerektiği hukuki bir görüştür.

4. Uyuşmazlık Konuları:
1) Davacının özel boşanma sebebinin varlığı.
2) Davacının kusurlu davranışı olup olmadığı ve bunun boşanma kararı üzerindeki etkisi.

5. Talepler:
Davacı, boşanma sonrası yoksulluk nafakası ve maddi-manevi tazminat taleplerinin kabulünü istemektedir.

2. Hukuk Dairesi 2012/4316 E. , 2012/22373 K. "İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sincan 2. Aile Mahkemesi TARİHİ :22.12.2011 NUMARASI :Esas no:2011/369 Karar no:2011/1057 Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Davacı; davalının emekli olduktan sonra kimseye haber vermeden birkaç kez evden ayrıldığını ve günlerce, bir defasında da beş ay boyunca eve gelmediğini, eşini ve çocuklarını maddi ve manevi zorluklarla karşı karşıya bıraktığını, eve geldiğinde de, eşini ve çocuklarını dövdüğünü, ağza alınmayacak sözlerle küfür ve hakaretlerde bulunduğunu, 27.Ocak.2011 tarihinde meydana gelen son olayda çok ağır, onur kırıcı sözler sarfettiğini ve yine şiddet kullandığını ileri sürerek, pek kötü ve onur kırıcı davranış sebebiyle boşamalarına karar verilmesini istemiş; mahkemece; " davanın Türk Medeni Kanununun 162. maddesine dayandığı" kabul edilmiş, davalının eşini zaman zaman dövdüğü ve hakaret ettiği anlaşılmakla birlikte, bu davranışların pek kötü veya onur kırıcı davranış boyutlarına ulaşmadığı, geçimsizlik sebebi olabilecek davranışlar olduğu gerekçesiyle dava reddedilmiş; hükmü davacı temyiz etmiştir. Davalının zaman zaman eşine ve çocuklarına fiziki şiddet uyguladığı, eşine "mayası bozuk, sütü bozuk, şeytan tabiatlı " şeklinde sözler sarfettiği, yapılan soruşturma ve toplanan delillerden anlaşılmaktadır. Davalının gerçekleşen bu davranışlarının, davacının vücut bütünlüğünü ve onurunu ağır biçimde zedelediği, sağlını ve ruhsal bütünlüğünü bozduğu tartışmasızdır. Bu bakımdan açıklanan davranışlar pek kötü ve onur kırıcı davranış niteliğinde olup, Türk Medeni Kanununun 162. maddesindeki boşanma sebebini oluşturur. Bu husus gözetilmeden isteğin kabulü yerine yazılı gerekçe ile reddi doğru bulunmamıştır. SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA, temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere bozma sonucu yönünden oybirliği, bozma gerekçesi bakımından oyçokloğuyla karar verildi.24.09.2012 (Pzt.) KARŞI OY YAZISI Davacı, dava dilekçesindeki anlatımıyla; hem Türk Medeni Kanununun 162. maddesinde düzenlenen “pek kötü ve onur kırıcı davranışı” şeklindeki özel boşanma sebebine, hem de Türk Medeni Kanunun 166/1-2. maddesindeki “evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına ilişkin genel boşanma sebebine dayanmıştır. Türk Medeni Kanunun 162. maddesindeki pek kötü ve onur kırıcı davranış aynı zamanda evlilik birliğinin temelinden sarsıcı nitelikte olduğundan; bu tip bir davranışa maruz kalan eşin Türk Medeni Kanunun 162. maddeye dayanmayıp, bu olayları genel boşanma sebebi yaparak Türk Medeni Kanununun 166/1-2 maddesine dayanması mümkündür. Ancak tersi durum her zaman geçerli değildir. Bu bakımdan; basit bir şiddet, çoğu aman hakaret ve aşağılama sözleri, süreklilik göstermeyen güven sarsıcı ve sadakatsizlik olayları Türk Medeni Kanununun 166/1-2. maddesinden boşanma için yeterli ise de; Türk Medeni Kanunun 162. maddeden boşanma için yeterli olmayabilir. Türk Medeni Kanununun 162. maddesindeki pek kötü ve onur kırıcı davranışın sürekliliği ve özel bir ağırlığının olması gerekir. Örneklemek gerekirse; fiziksel şiddetin sürekli ve zalimane olması, sadakatsizliğin sürekli olması, hakaret ve aşağılamanın iftira (suç atma) boyutuna varması gereklidir. Aksi halde; yasa koyucunun bu şekilde özel bir boşanma sebebine yer vermemesi gerekirdi. Bu bakımdan; mahkemenin davalı kocanın kusurlu davranışlarının Türk Medeni Kanunun 162. maddesindeki özel ağırlığa sahip olmadığına ilişkin kabulüne katılıyorum. Ne var ki, davacının Türk Medeni Kanununun 166/1-2.maddesindeki genel boşanma sebebine dayandığı da anlaşılmaktadır. Mahkeme bu yönde bir değerlendirme yapmamıştır. Mahkemenin toplanan delilleri Türk Medeni Kanunun 166/1-2. maddesinden açılan dava (talep) çerçevesinde de değerlendirip, boşanma isteği hakkında olumlu ya da olumsuz bir karar vermesi gerekirken; bu hususun üzerinde durmaması usul ve yasaya aykırı olmuştur. Hükmün açıkladığım bu gerekçeyle bozulması gerektiğini düşünüyorum. Değerli çoğunluğun bozma görüşüne katılmakla birlikte bozma gerekçesine katılmıyorum.

1. Dava Türü:
Özel Boşanma Sebepleri Nedeniyle Boşanma Davası

2. Temel Olaylar:
Davacı, davalının emekli olduktan sonra evden ayrıldığını, uzun süre geri dönmediğini, eve geldiğinde şiddet uyguladığını ve onur kırıcı sözler sarfettiğini iddia ederek boşanma davası açmıştır. Bu davranışlar davacının maddi ve manevi olarak zarar görmesine yol açmıştır.

3. Hukuki Sorunlar:
Davacı, boşanma sebebi olarak Türk Medeni Kanunu'nun 162. maddesine dayanan pek kötü ve onur kırıcı davranışlar iddiasında bulunmaktadır. Mahkemenin bu iddiaları değerlendirirken özel boşanma sebepleri açısından gerekli unsurları nasıl değerlendireceği hukuki bir sorundur.

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Davalının davacıya uyguladığı şiddet ve onur kırıcı davranışların Türk Medeni Kanunu'nun 162. maddesindeki boşanma sebebine uygunluğu.
- Mahkemenin davanın reddedilmesi yönündeki kararının dayanağının yeterliliği ve hukuki geçerliliği.

5. Talepler:
Davacı, davalının davranışları sebebiyle boşanmaya karar verilmesini talep etmektedir.

boşanmanın kesinleşmesiyle evlilik birliği sona erer. Ne var ki, boşanmanın eşler bakımından kişisel ve mali olmak üzere bir takım sonuçlarının bulunduğu kuşkusuzdur. Maddi ve manevi tazminat talepleri (TMK m.174/1-2) de boşanmanın eşlerle ilgili mali sonuçlarındandır.Nitekim, 4721 sayılı TMK'nın 174. maddesi;"Mevcut veya beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenen kusursuz veya daha az kusurlu taraf, kusurlu taraftan uygun bir maddi tazminat isteyebilir.Boşanmaya sebep olan olaylar yüzünden kişilik hakkı saldırıya uğrayan taraf, kusurlu olan diğer taraftan manevi tazminat olarak uygun miktarda bir para ödenmesini isteyebilir." düzenlemesini içermektedir.Maddenin anlatımından da anlaşılacağı üzere maddi tazminat istenebilmesi, tazminat isteyenin kusursuz veya daha az kusurlu olması, tazminat istenenin kusurlu olması yanında bir zarar ile nedensellik bağı ve hukuka aykırılık unsurlarının gerçekleşmesine bağlıdır. Buna göre mevcut veya beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenmiş olan eş, kusursuz veya az kusurlu ise maddi tazminata hükmedilebilir.Maddi tazminat yanında manevi tazminat istenebilmesi için de kusura ilişkin bir kısım koşulların varlığı gerekmektedir. Şöyle ki; kusurlu taraftan uygun bir manevi tazminat istenebilmesi için boşanmaya sebep olan olaylar yüzünden kişilik hakkı saldırıya uğrayan tarafın kusursuz ya da daha az kusurlu olması gerektiği açıktır.Hemen belirtilmelidir ki, bu talepler boşanma davası ile birlikte istenebileceği gibi boşanma davasının kesinleşmesinden sonra da istenebilir. Ancak ikinci durumda boşanmanın ferisi niteliğindeki bu talepler ayrı bir dava ile harç yatırmak suretiyle istenebilir hâle gelir.Şöyle ki, TMK'nın 178. maddesine göre "evliliğin boşanma sebebiyle sona ermesinden doğan dava hakları, boşanma hükmünün kesinleşmesinin üzerinden bir yıl geçmekle zamanaşımına uğrar". Madde gerekçesinde de belirtildiği üzere kanun koyucu bu hüküm ile boşanan tarafların uzun süre karşı karşıya gelmelerini ve dolayısıyla tatsız olayların yaşanmasını önlemek istemiştir (AKINTÜRK, B/ ATEŞ, D.: Türk Medeni Hukuku, Aile Hukuku, İkinci Cilt, Ocak 2019, s.309).TMK'nın 178. maddesine göre açılan yoksulluk nafakası ile maddi ve manevi tazminat talepleri için; artık yeni vakıalara dayanılması, yeniden kusur dağılım ve derecesinin tespit edilmesi mümkün değildir. Bu taleplerin değerlendirilmesinde esas alınacak kusur, boşanma davasında belirlenen ve boşanma sebebi olarak kabul edilmiş olan kusurdur. Mahkeme kesinleşen boşanma davasındaki tarafların kusur dağılım ve derecesine bakıp, nafaka ve tazminat talepleri buna göre karar bağlayacaktır.Bu nedenle, uyuşmazlığın çözümü için, taraflar arasında görülen ve kesinleşen boşanma davasının incelenmesi gerekmektedir.Taraflar İzmir 7. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2002/659 E., 2002/696 K. sayılı kararı ile boşanmışlar ve boşanma kararı 10.01.2003 tarihinde kesinleşmiştir. Söz konusu dosyada dava, TMK'nın 166/1. maddesinde düzenlenen evlilik birliğinin sarsılması nedenine dayalı olarak açılmış ise de tarafların hazır bulunduğu 22.10.2002 tarihli oturumda davacı kadının "boşanmaya karar verilsin, nafaka talebimden vazgeçiyorum, masraf da istemiyoruz, vekâlet ücreti talebimiz de yoktur" şeklinde beyanda bulunması ve davalı tarafından da "davayı kabul ediyorum, boşanmamıza karar verilsin, davacıdan herhangi bir talebim yok.." şeklindeki sözlerinin imzalanarak zapta geçirilmesi üzerine mahkemece tarafların boşanmalarına karar verilmiştir.Bilindiği üzere, TMK'nın 166. maddesinin 3. fıkrasında; "Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi halinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu halde boşanma kararı verilebilmesi için, hakimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın mali sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır. Hakim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü halinde boşanmaya hükmolunur. Bu halde tarafların ikrarlarının hakimi bağlamayacağı hükmü uygulanmaz " düzenlemesi yer almaktadır. Uygulamada anlaşmalı boşanma olarak adlandırılan bu madde hükmüne göre en az bir yıldan fazla bir süreden beri evli olan tarafların mahkeme huzurunda boşanma, boşanmanın mali sonuçları ve çocukların durumu hakkında yaptıkları düzenlemeler hakkında serbest iradelerinin uyuşması ve hâkimin bu düzenlemeyi onaylaması hâlinde mahkemece boşanma kararı verilebilmektedir.Görülmektedir ki anılan madde hükmü ile, boşanma davalarında tarafların ikrarının hâkimi bağlamayacağına ilişkin TMK'nın 184. maddesinin 3. fıkrasında yer alan düzenlemeye bir istisna getirilmiştir (TMK m.166/3, son cümle). Bu durumda da boşanma istemi, evlilik birliğinin sarsılması sebebine dayandırılmış olmakla birlikte, davalının ikrarı/kabulü, evlilik birliğinin sarsılmış olduğuna bir karine sayılmıştır. Hâkimin artık bir kusur araştırması yapmasına gerek bulunmamaktadır.Somut olayda da davacının maddi ve manevi tazminat taleplerinin TMK'nın 178. maddesi uyarınca talep edildiği, kesinleşen boşanma kararında ise kusura ilişkin bir değerlendirme yapılmadığı gibi tarafların mahkeme huzurunda boşanma ve boşanmanın mali sonuçları hakkında uzlaştıkları, bu husustaki imzalı beyanlarının tutanağa geçirildiği, böylelikle mahkemece TMK'nın 166/3. maddesine dayalı olarak boşanma kararı verildiği anlaşılmaktadır. Böyle bir durumda tarafların boşanmanın mali sonuçlarına ilişkin aralarındaki ihtilafı nihai olarak çözdükleri ve ilişkilerini tasfiye ettikleri kabul edilir.Bu itibarla anlaşmalı boşanmadan sonra artık boşanma sebebiyle (TMK md. 174/1,2) maddi ve manevi tazminat istenemez.Diğer yandan yukarıda değinildiği üzere anlaşmalı boşanma davalarında eşler boşanma ve boşanmanın ferileri konusunda anlaşmış oldukları gibi, birbirlerine herhangi bir kusur izafesinde bulunmadıklarından başka bir ifadeyle bu davalarda yeniden kusur araştırması yapılması mümkün olmadığından mahkemenin eldeki davada topladığı delillere göre belirlediği davalının kusurlu davranışlarının hükme esas alınması ve davacı yararına maddi ve manevi tazminata hükmedilmesi doğru görülmemiştir.Bu durumda yerel mahkemenin direnme gerekçesi Özel Daire bozma kararında ve yukarıda belirtilen bu ilâve gerekçe dikkate alındığında usul ve yasaya aykırıdır.S O N U Ç : Davalının temyiz itirazlarının kabulü ile direnme kararının Özel Daire bozma kararında ve yukarıda gösterilen ilâve nedenle 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun Geçici 3. maddesine göre uygulanmakta olan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 429. maddesi gereğince BOZULMASINA, istek hâlinde temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, aynı Kanun'un 440. maddesi uyarınca tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 02.05.2019 tarihinde oy birliği ile karar verildi.

1. Dava Türü:
Anlaşmalı Boşanma Davası (Türk Medeni Kanunu md. 166/3)

2. Temel Olaylar:
- Eşler, evliliklerini sonlandırmak için karşılıklı olarak anlaşmışlardır.
- En az bir yıllık evlilik süresi tamamlanmış olup, boşanma kararı mahkeme huzurunda alınmıştır.
- Taraflar boşanmanın mali sonuçları, nafaka talepleri ve kişisel ilişki düzenlemeleri hakkında mutabakat sağlamış ve bu konular mahkeme tutanağına geçirilmiştir.

3. Hukuki Sorunlar:
- Anlaşmalı boşanma protokolünün geçerliliği ve içerdiği hususlar.
- Boşanmanın mali sonuçları ile ilgili taleplerin, boşanmanın kesinleşmesinden sonra yapılabilecek taleplerin hukuki dayanağı.
- Boşanmanın ardından tazminat taleplerinin (maddi ve manevi) hukuki çerçevesi.
- Taraflar arasında kusur araştırması yapılmadan boşanma kararının verilmesi.

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Boşanmanın mali sonuçları, özellikle maddi ve manevi tazminat taleplerinin geçerliliği.
- Eşlerin boşanma konusunda anlaşmış olmasının tazminat taleplerine etkisi ve bu taleplerin 178. madde uyarınca zamanaşımına uğrayıp uğramadığı.

5. Talepler:
- Boşanmanın mali sonuçları ve taraflar arasında mutabakata varılan nafaka ve tazminat taleplerinin belirlenmesi.
- Mahkemenin boşanma kararını ve ilgili mali düzenlemeleri onaylaması.

2. Hukuk Dairesi 2009/17340 E. , 2009/19383 K. "İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Kadıköy 5. Aile Mahkemesi TARİHİ :21.5.2008 NUMARASI :Esas no:2008/239 Karar no:2008/359 Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm kişisel ilişki yönünden temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Mahkemece tarafların anlaşmalı olarak boşanmalarına karar verilerek velayet anneye bırakılmış ancak, kişisel ilişki düzenlenirken tarafların beyanları alınmadığı gibi, ibraz edilen protokole bu konuda itibar edilmeme nedenleri de kararda tartışılmamıştır. Müşterek çocuk A.E. 15.8.2006 doğumlu olup özellikle annenin bakım ve şevketine muhtaçtır. Bu husus ve annenin çalışıyor olması gözetilmeden (çocuk ile baba arasında) her hafta sonu Cumartesi -Pazar günleri gece yatılı kalacak şekilde, ayrıca her yıl Temmuz ayında 15 gün süre ile sık ve uzun süreli kişisel ilişki kurulması çocuğun bedeni ve fikri gelişmesine engel oluşturacağı gibi annenin velayet görevini yerine getirmesinde de güçlük çıkartacaktır. Daha uygun süre ile kişisel ilişki kurulması gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır. SONUÇ:Hükmün yukarıda açıklanan nedenle BOZULMASINA, temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, iş bu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oyçokluğuyla karar verildi. 10.11.2009 KARŞI OY YAZISI Tarafların anlaşmalı olarak (TMK m. 166 f. III) boşanmalarına karar verildiği ve hükmün anlaşmalı boşanmanın “fer’i hükümlerinde oluşan çekişme” sebebiyle temyiz edildiği konusunda değerli çoğunluk ile aramızda görüş birliği vardır. Çekişme nedir?; Değerli çoğunluk, anlaşmalı boşanma davalarında “boşanmanın fer’i hükümlerinde” oluşan bozmaya yönelik temyiz sebebinin hükmün tamamını sakatlamadığı ve hükmün boşanma bölümünün fer’i hükümlere yönelik temyiz davasına rağmen kesinleştiği düşüncesindedir. Anlaşmalı boşanma davası diğer boşanma davalarından “farklı özellikler” taşımaktadır. Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi hâlinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu hâlde boşanma kararı verilebilmesi için, hâkimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın malî sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır. Hâkim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü hâlinde boşanmaya hükmolunur. Bu hâlde tarafların ikrarlarının hâkimi bağlamayacağı hükmü uygulanmaz. Görüldüğü üzere anlaşmalı boşanma davalarında hâkimin; - Tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi, - Boşanmanın malî sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması, - Tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapması durumunda bu değişikliklerin taraflarca da kabulü hâlinde boşanmaya hükmolunur. Açıklanan koşullarda oluşan herhangi bir çekişme/temyiz hükmün “tamamını” sakatlayacağından anlaşmalı boşanma davalarında hükmün “bir bölümünün kesinleştiğini” düşünmek anlaşmalı boşanma davasının doğası ile bağdaşmaz. Başka bir anlatımla boşanmanın “fer’i hükümlerinde oluşan sakatlığa/çekişmeye/temyize rağmen tarafları “anlaşmalı” boşanmış kabul etmek mümkün değildir. Temyiz davacısının temyiz dilekçesinde boşanmanın “fer’i hükümlerinde anlaşamadıklarını açıkça bildirmesine rağmen “anlaşma varmış” gibi kabulde bulunan değerli çoğunluğun farklı görüşüne katılma olanağım yoktur.

1. Dava Türü:
Anlaşmalı Boşanma Davası (Türk Medeni Kanunu md. 166/3)

2. Temel Olaylar:
- Eşler arasında boşanma yönünde karşılıklı bir anlaşma sağlanmış, ancak kişisel ilişki düzenlemesi sırasında tarafların beyanlarına yeterince itibar edilmemiştir.
- Evlilik süresi en az bir yıl olarak tamamlanmıştır.
- Boşanmanın mali ve kişisel sonuçları ile ilgili taraflar arasında bazı çekişmeler bulunmaktadır, özellikle çocuk ile baba arasındaki kişisel ilişkinin düzenlenmesi konusundaki anlaşmazlıklar ön plana çıkmaktadır.

3. Hukuki Sorunlar:
- Anlaşmalı boşanma protokolünün yeterince dikkate alınıp alınmadığı.
- Mahkemenin kişisel ilişki konusunda tarafların beyanlarını dinlememesi ve bunun sonucu olarak ortaya çıkan sorunlar.
- Boşanmanın fer'i hükümlerinde oluşan uyuşmazlıkların temyiz sebebi olarak değerlendirilmesi.
- Çocukların velayetinin düzenlenmesi ve kişisel ilişki sürelerinin belirlenmesinin uygunluğu.

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Anlaşmalı boşanma prosedüründe tarafların iradelerinin serbestçe açıklanması.
- Kişisel ilişki düzenlemesinin çocuğun gelişimi üzerindeki etkileri ve annenin velayet görevlerinin yerine getirilmesi.

5. Talepler:
- Mahkemenin, mevcut kişisel ilişki düzenlemesini gözden geçirerek daha uygun bir süre belirlemesi.
- Anlaşmalı boşanma protokolünün onaylanması ve bozulması durumunda işleyen sürecin yeniden gözden geçirilmesi.

şekilde başkaca nafaka talepleri olmadığından bu konuda bir karar verilmesine yer olmadığına, davacının boşanma sonrası kendi kızlık soyadına döneceğinden bu konuda karar verilmesine yer olmadığına, 18 Temmuz 2013 tarihinde ortaklıktan ayrılan ve 5 Temmuz 2010 yılında imza yetkilerini devreden davacının NEDA İnşaat ve Madencilik Sanayi Limited Şirketiyle herhangi bir sorumluluğunun bulunmadığını davalının kabul ettiğinin tespitine karar verilmiştir.Davalının temyizi üzerine karar, Özel Dairece yukarıda başlık kısmında açıklanan gerekçelerle bozulmuştur.Yerel mahkemece, somut olayda TMK’nın 166/3. maddesi koşullarının oluştuğunu, taraflar arasında düzenlenen 03.06.2014 tarihli protokol içeriğinin Türk Medeni Kanunu'na, Yargıtay'ın yerleşik uygulamalarına, kamu düzenine, genel ahlâka, kısaca kanunun emredici hükümlerine aykırılık teşkil etmediğini, bu şartlara uygun olan davanın kabulünün artık tarafları da hâkimi de bağladığını, davalının davayı kabulü ile mahkeme içi ikrarda bulunduğunu ve mahkeme içi ikrardan dönülemeyeceğini, tarafların boşanma ve ferîlerinde irade birliğine dayanan boşanma kararının, karara esas alınan irade beyanındaki (hata, hile ve ikrah gibi) sakatlık hâllerinin varlığı hususunda ciddi delillerin gösterilmesi durumunda veya protokol şartlarında kanunun emredici hükümlerine, ahlâka, kamu düzenine ve kişilik haklarına aykırılık hâlinde ya da protokol şartlarına aykırı hüküm verilmesi durumunda bozulabileceğini, Özel Daire bozma kararında yer alan yaklaşımın her türlü kötüye kullanıma açık olduğu gerekçesiyle önceki kararda direnilmiştir.Direnme kararını davalı temyiz etmektedir.Direnme yolu ile Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık, anlaşmalı olarak açılan boşanma davasında, davalının anlaşma iradesinden dönmesinin mümkün olup olmadığı, burada varılacak sonuca göre anlaşmalı olarak açılan boşanma davasının çekişmeli olarak görülmeye devam edilip edilmeyeceği noktasında toplanmaktadır.Uyuşmazlığın çözümü bakımından TMK'nın 166/3. maddesinin incelenmesinde yarar görülmektedir.TMK'nın 166. maddesinin 3. fıkrasında; "Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi hâlinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu hâlde boşanma kararı verilebilmesi için, hâkimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın mali sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır. Hâkim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü halinde boşanmaya hükmolunur. Bu halde tarafların ikrarlarının hakimi bağlamayacağı hükmü uygulanmaz " düzenlemesi yer almaktadır.Uygulamada anlaşmalı boşanma adı verilen ve yukarıya alıntılanan fıkra uyarınca boşanma kararı verilebilmesi için ilk koşul; evlilik birliğinin en az bir yıl sürmesidir. Aksi taktirde hâkim diğer şartları incelemeden boşanma davasını reddetmelidir.İkinci koşul, eşlerin mahkemeye birlikte başvurması veya bir eşin diğerinin açtığı boşanma davasını kabul etmesidir. Burada önemli olan tarafların boşanma iradelerini aynı anda ve duruşmada hâkime beyan etmesidir.Üçüncü koşul, eşlerin iradelerini hakime bizzat açıklamalarıdır. Hâkimin eşleri dinleyerek serbest iradelerinin oluşup oluşmadığına karar vermesi gerekir. Madde hükmü, duruşmada tarafların her türlü baskı ve tehditten uzak olarak özgür iradeleri ile beyanda bulunduklarının denetlenmesini amaçladığından hakimin bu hususta her türlü özeni göstermesi gerekmektedir (Kılıçoğlu A: Aile Hukuku, Ocak 2019, s.113).Son koşul ise; anlaşmalı olarak boşanmak isteyen eşlerin boşanmanın mali sonuçları ile çocukların durumu hususunda da anlaşmış olmaları ve buna ilişkin düzenlemeyi hâkimin onayına sunmaları gerekir. Taraflar bu hususta mahkemeye bir protokol sunabilecekleri gibi, belirtilen tüm bu hususlarda mahkemeye sözlü olarak da beyanda bulunabilirler. Ancak ikinci durumda sözlü beyanın zapta geçirilmesi ve taraflarca imzalanması gerekir (Akıntürk T: Türk Medeni Hukuku Aile Hukuku, İkinci Cilt, Ocak 2019, s.271)."Boşanmanın mali sonuçları" ile kastedilen maddi ve manevi tazminat ile yoksulluk nafakası talepleridir (TMK m.174/1-2; m. 175). "Çocukların durumu" ile kastedilen ise, ortak çocukların velayetinin kime verileceği, velayet verilmeyen eş ile çocuklar arasında kurulacak kişisel ilişki ve çocuklar için ödenecek iştirak nafakası ile ilgili düzenlemelerdir.Madde metninden anlaşıldığı üzere; boşanma, boşanmanın mali sonuçları ve çocukların durumu hakkında yapılan düzenlemelerde tarafların serbest iradelerinin uyuşması gerekmekte ise de aynı zamanda hâkimin bu anlaşmayı onaylaması gerekmektedir. Görüldüğü üzere taraflar anlaşma konusunda tamamen özgür bırakılmamıştır. Bu nedenle, hâkim tarafından onaylanmayan bu anlaşmalar hukuki sonuçlarını doğurmayacağı gibi, tarafların da kendilerine önerilen değişikliği kabul etmesi hâlinde anlaşma geçerli olacak ve boşanma kararı verilebilecektir.Hemen belirtilmelidir ki, taraflarca yapılan ve hâkim tarafından onaylanan anlaşma hükümlerinin infazda sıkıntı doğurmaması için hüküm fıkrasında aynen yer alması gerekmektedir.Bu açıklamalar karşısında somut olay değerlendirildiğinde; 03.06.2006 tarihinde evlenen tarafların 03.06.2014 tarihli bir protokol sunarak anlaşmalı olarak boşanma istemlerini mahkemeye bildirdikleri, her iki tarafın imzaladıkları protokolde boşanma, boşanmanın mali sonuçları ve çocukların durumu hakkında düzenlemelerin yer aldığı, 13.06.2014 tarihli duruşmada da tarafların protokol içeriğine göre boşanmak istediklerini bildirdikleri ve bu beyanlarını imzaladıkları anlaşılmaktadır. Ancak, aynı tarihli duruşmada; velayeti anneye verilmesi kararlaştırılan ortak çocuk ile baba arasında protokolde yer alan kişisel ilişki düzenlemesinin mahkemece uygun bulunmadığı, kamu düzenine aykırı olduğu hususları zapta geçirilmiş ve hâkimin bu uyarısı üzerine, tarafların ortak çocukla

1. Dava Türü:
Anlaşmalı Boşanma Davası (Türk Medeni Kanunu md. 166/3)

2. Temel Olaylar:
- Eşler, evliliklerini sona erdirmek üzere karşılıklı mutabakata varmışlardır.
- Evlilik süresi en az bir yıl olarak tamamlanmıştır.
- Taraflar boşanmanın mali sonuçları ve varsa çocukların durumu hakkında mutabakat sağlamışlardır.
- Anlaşmalı boşanma protokolü, taraflarca hazırlanmış ya da avukatlar aracılığıyla düzenlenmiştir.

3. Hukuki Sorunlar:
- Anlaşmalı boşanma protokolünün geçerlilik durumu.
- Protokolün mahkemece onaylanması ve bunun hukuki sonuçları.
- Tarafların irade beyanlarının gerçekliği ve serbestçe sunulup sunulmadığı.
- Boşanmanın mali sonuçlarıyla ilgili yükümlülükler (nafaka, tazminat vb.).
- Varsa çocukların velayeti ve kişisel ilişki düzenlemeleri.
- Anlaşmalı boşanma davasının sonuçlandırılması sürecinin icrası.

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Protokol şartlarının geçerliliği ve mahkemece onaylanabilirliği.
- Tarafların anlaşması konusunda ortaya çıkan irade birliği ve kabul durumları.

5. Talepler:
- Boşanma kararının verilmesi.
- Anlaşmanın onaylanması ve uygulanması.
- Nafaka, tazminat ve diğer mali sonuçların belirlenmesi.

evlilik birliğinin çekilmez hâl aldığını, uzun zamandır ayrı yaşadıklarını, davalının da boşanmayı kabul ettiğini ileri sürerek dava dilekçesine ekli protokol kapsamında TMK'nın 166/3. maddesi gereği boşanmalarına ve protokolün kararın eki sayılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiş, 27.06.2014 tarihli duruşmada alınan imzalı beyanında taleplerini tekrar etmiştir.Davalı 27.06.2014 tarihli duruşmada alınan imzalı beyanında; boşanmayı istediğini, davacının taleplerini kabul ettiğini beyan etmiştir.Mahkemece; tarafların boşanma konusunda görüş birliği içinde oldukları, boşanmanın sosyal ve ekonomik sonuçları konusunda anlaşma yaptıkları, yapılan anlaşmanın hukuka uygun olduğu gerekçesiyle TMK'nın 166/3. maddesi uyarınca boşanmalarına, velâyetin anneye verilmesine, baba ile kişisel ilişki tesisine, çocuk yararına 1.000,00TL tedbir ve iştirak nafakasına, davacı ve müşterek çocuğun Yapı Kredi Yaşam Sigortadaki paket sağlık sigortasında sigorta şirketi tarafından belirlenecek artış farkının davalı tarafça karşılanmasına, müşterek çocuğun toplam 10.000,00TL olan özel okul masrafının artması hâlinde %30'a kadar olan artış oranının davalı baba tarafından karşılanmasına, davacının davalının soyadını kullanma talebinin feragat nedeni ile reddine, tarafların boşanmadan sonra birbirleri aleyhine mal rejiminin tasfiyesi ve katkı payına yönelik olarak dava açmayacaklarının tespitine, birbirlerinden maddi, manevi tazminat, tedbir, yoksulluk nafakası ve yargılama gideri talep etmediklerinden bu konuda karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.Davalı vekilinin temyizi üzerine karar, Özel Dairece yukarıda başlık kısmında açıklanan gerekçelerle oy çokluğuyla bozulmuştur.Yerel mahkemece; HMK'nın 308. maddesinde davayı kabul beyanının yargılamaya son veren taraf işlemi olarak düzenlendiği ve kabulün mahkemenin muvafakatine bağlı olmadığı, tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri davalarda hüküm doğurduğu, kesin hüküm gibi sonuç doğuran feragat ve kabul beyanının irade bozukluğu hâllerinde iptalinin istenebileceği, somut olayda da davalının kabul sırasında iradesinin fesada uğradığı iddiasında bulunmadığı, bozma kararının da bu doğrultuda olmadığı, aksi durumun davayı uzatmak isteyen davalı tarafından kötüye kullanılabileceği belirterek direnme kararı verilmiştir.Direnme kararını davalı vekili temyiz etmektedir.Direnme yolu ile Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık, anlaşmalı olarak açılan boşanma davasında, davalının anlaşma iradesinden dönmesinin mümkün olup olmadığı, burada varılacak sonuca göre anlaşmalı olarak açılan boşanma davasının çekişmeli olarak görülmeye devam edip etmeyeceği noktasında toplanmaktadır.Öncelikle, ilgili kanun maddesinin incelenmesinde yarar görülmektedir.TMK'nın 166. maddesinin 3. fıkrasında; "Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi halinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu halde boşanma kararı verilebilmesi için, hakimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın mali sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır. Hakim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü halinde boşanmaya hükmolunur. Bu halde tarafların ikrarlarının hakimi bağlamayacağı hükmü uygulanmaz " düzenlemesi yer almaktadır.Uygulamada anlaşmalı boşanma adı verilen ve yukarıya alıntılanan fıkra uyarınca boşanma kararı verilebilmesi için ilk koşul; evlilik birliğinin en az bir yıl sürmesidir. Aksi takdirde hâkim diğer şartları incelemeden boşanma davasını reddetmelidir.İkinci koşul, eşlerin mahkemeye birlikte başvurması veya bir eşin diğerinin açtığı boşanma davasını kabul etmesidir. Burada önemli olan tarafların boşanma iradelerini aynı anda ve duruşmada hâkime beyan etmesidir.Üçüncü koşul, eşlerin iradelerini hâkime bizzat açıklamalarıdır. Hâkimin eşleri dinleyerek serbest iradelerinin oluşup oluşmadığına karar vermesi gerekir. Madde hükmü, duruşmada tarafların her türlü baskı ve tehditten uzak olarak özgür iradeleri ile beyanda bulunduklarının denetlenmesini amaçladığından hâkimin bu hususta her türlü özeni göstermesi gerekmektedir (Kılıçoğlu A: Aile Hukuku, Ocak 2019, s.113).Son koşul ise; anlaşmalı olarak boşanmak isteyen eşlerin boşanmanın mali sonuçları ile çocukların durumu hususunda da anlaşmış olmaları ve buna ilişkin düzenlemeyi hâkimin onayına sunmaları gerekir. Taraflar bu hususta mahkemeye bir protokol sunabilecekleri gibi, belirtilen tüm bu hususlarda mahkemeye sözlü olarak da beyanda bulunabilirler. Ancak ikinci durumda sözlü beyanın zapta geçirilmesi ve taraflarca imzalanması gerekir (Akıntürk T: Türk Medeni Hukuku Aile Hukuku, İkinci Cilt, Ocak 2019, s.271)."Boşanmanın mali sonuçları" ile kastedilen maddi ve manevi tazminat ile yoksulluk nafakası talepleridir (TMK m. 174/1-2; m. 175). "Çocukların durumu" ile kastedilen ise, ortak çocukların velâyetinin kime verileceği, velayet verilmeyen eş ile çocuklar arasında kurulacak kişisel ilişki ve çocuklar için ödenecek iştirak nafakası ile ilgili düzenlemelerdir.Madde metninden anlaşıldığı üzere, boşanma, boşanmanın mali sonuçları ve çocukların durumu hakkındaki düzenlemeler hakkında tarafların serbest iradelerinin uyuşması gerekmekte ise de, aynı zamanda hâkimin bu anlaşmayı onaylaması gerekmektedir. Görüldüğü üzere, taraflar anlaşma konusunda tamamen özgür bırakılmamıştır. Bu nedenle, hâkim tarafından onaylanmayan anlaşmalar hukuki sonuçlarını doğurmayacağı gibi, tarafların da kendilerine önerilen değişikliği kabul etmesi hâlinde anlaşma geçerli olacak ve boşanma kararı verilebilecektir.Önemle belirtilmelidir ki, taraflarca yapılan ve hâkim tarafından onaylanan anlaşma hükümleri infazda sıkıntı doğurmaması için hüküm fıkrasında aynen yer almalıdır.Anlaşmalı boşanmanın koşulları bu şekilde ana hatlarıyla belirtildikten sonra uyuşmazlığın

1. Dava Türü:
Anlaşmalı Boşanma Davası (Türk Medeni Kanunu md. 166/3)

2. Temel Olaylar:
- Eşler, evlilik birliğinin çekilmez hâle geldiğini belirterek boşanma davası açmışlardır.
- Uzun zamandır ayrı yaşamışlardır.
- Davalı boşanmayı kabul etmiş ve davacı ile protokol üzerinde anlaşmışlardır.
- Taraflar, boşanmanın mali ve kişisel sonuçları hakkında mutabakat sağlamışlardır.

3. Hukuki Sorunlar:
- Anlaşmalı boşanma şartlarının karşılanıp karşılanmadığı
- Tarafların iradelerinin özgürce açıklanıp açıklanmadığı
- Boşanmanın mali sonuçları (nafaka, tazminat, mal paylaşımı vb.)
- Varsa çocukların velayeti ve çocuklarla kişisel ilişki düzenlenmesi
- Protokolün mahkeme tarafından onaylanması süreci
- Anlaşmalı boşanmanın mahkemece nasıl sonuçlandırılacağı

4. Uyuşmazlık Konuları:
- Davalının boşanma iradesinden dönme durumu
- Protokolün mahkemece onaylanması ve bunun etkileri

5. Talepler:
- Tarafların boşanmasına, velâyetin düzenlenmesine ve nafakaların belirlenmesine karar verilmesi
- Protokolün mahkemece onaylanması

Advacato

Üyelikle kazançlarım nedir?

Gelişmiş Soru ve Cevap

Müvekkil takibi

Dilekçe yazma

Yapay zeka ile hukuk büromuz çok daha efektif ve verimli hale gelmiştir. Standartlarımızı çok daha yukarı çıkararak müvekkil memnuniyetimizi arttırdık.